Ekonomik krizin etkilerinin yaşandığı 2002'de bütçe hedefleri revizeye rağmen büyük sapma gösterdi. Başlangıçta 98 katrilyon 130.3 trilyon lira olarak bağlanan 2002 bütçesi, Ekim'de Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan görüşmeler sonrasında 110 katrilyon 563 trilyon liralık bir büyüklüğe çıkarıldı. Ancak, Aralık'ta bu rakamın da tutmayacağı ve bütçenin 113 katrilyon 509 trilyon lira olacağı ortaya çıktı. Bütçe harcamalarının gerçekleşmemesinin en önemli nedeni ise beklentilerin üzerinde bir borç faizi ödemesiyle karşı karşıya kalınması oldu. Yıla başlarken Türkiye'nin 2002'de 42 katrilyon 795 trilyon lira bir borç faizi ödeyeceği hesaplandı. Ancak faiz ödemesinin 52 katrilyon 76 trilyon lira olacağı anlaşıldı.
Açık büyüyor
Aynı şekilde sosyal güvenlik kuruluşlarının bütçe açıkları da, 2002 bütçesini fazlasıyla olumsuz etkiledi. Yıla girerken Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur açıkları ile İşsizlik Sigortası için bütçeye 7 katrilyon 930 trilyon lira ödenek konuldu. Ancak Ekim'de bunun yetmeyeceği ve 9 katrilyon 804 trilyon liraya ihtiyaç olacağı belirlendi. Aralık ayı biterken, sosyal güvenlik kuruluşlarının açıkları için gerekli paranın 10 katrilyon 194 trilyon lira olduğu ortaya çıktı.
Cezalar ve diğer gelirler
Bu arada bütçenin gelir hedefleri de tutmadı. Yıla girerken, konsolide bütçenin gelir kalemi 71 katrilyon 218 trilyon lira olarak düzenlendi. Bu rakam Ekim'deki revize sırasında 76 katrilyon 314.6 trilyon liraya yükseltildi. Ancak Aralık'daki revizede bu defa 75 katrilyon 571.6 trilyon liraya düşürüldü. Başlangıçta 57 katrilyon 911 trilyon lira olarak ilan edilen vergi gelirleri ise Ekim'de 61 katrilyon 183 trilyon lira oldu. Aralık'ta vergiden gelecek paranın 60 katrilyon 393 trilyon lirayı aşmayacağı görüldü. Vatandaşın ödediği para cezalarında ise büyük artış kaydedildi. Yıla girilirken, cezalardan bütçeye 1.2 katrilyon liranın gireceği varsayıldı. Ancak, gerçekleşme rakamının 1 katrilyon 604 trilyon lira olacağı saptandı. Harcama ve gelir hedeflerinin tutmaması ile 2002 yılı bütçe açığı da büyüdü. Yıla girerken 26 katrilyon 912.3 trilyon lira açık vermesi öngörülen 2002 bütçe açığı Ekim ayında 34 katrilyon 248.4 trilyona, Aralık'da ise 37 katrilyon 937.4 trilyon liraya çıktı. Bu şekilde bütçedeki faiz dışı fazlanın da tutmayacağı belirlendi. Bütçede yüzde 5.7 olarak öngörülen, daha sonra Ekim'de yüzde 6.5'e yükseltilen faiz dışı fazlanın gayri safi milli hasılaya (GSMH) oranının yüzde 5.1'de kalacağı hesaplandı. Tüm kamunun faiz dışı fazla oranındaki hedef ise yüzde 6.5 olarak devam ediyor.
Açık büyüyor
Aynı şekilde sosyal güvenlik kuruluşlarının bütçe açıkları da, 2002 bütçesini fazlasıyla olumsuz etkiledi. Yıla girerken Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur açıkları ile İşsizlik Sigortası için bütçeye 7 katrilyon 930 trilyon lira ödenek konuldu. Ancak Ekim'de bunun yetmeyeceği ve 9 katrilyon 804 trilyon liraya ihtiyaç olacağı belirlendi. Aralık ayı biterken, sosyal güvenlik kuruluşlarının açıkları için gerekli paranın 10 katrilyon 194 trilyon lira olduğu ortaya çıktı.
Cezalar ve diğer gelirler
Bu arada bütçenin gelir hedefleri de tutmadı. Yıla girerken, konsolide bütçenin gelir kalemi 71 katrilyon 218 trilyon lira olarak düzenlendi. Bu rakam Ekim'deki revize sırasında 76 katrilyon 314.6 trilyon liraya yükseltildi. Ancak Aralık'daki revizede bu defa 75 katrilyon 571.6 trilyon liraya düşürüldü. Başlangıçta 57 katrilyon 911 trilyon lira olarak ilan edilen vergi gelirleri ise Ekim'de 61 katrilyon 183 trilyon lira oldu. Aralık'ta vergiden gelecek paranın 60 katrilyon 393 trilyon lirayı aşmayacağı görüldü. Vatandaşın ödediği para cezalarında ise büyük artış kaydedildi. Yıla girilirken, cezalardan bütçeye 1.2 katrilyon liranın gireceği varsayıldı. Ancak, gerçekleşme rakamının 1 katrilyon 604 trilyon lira olacağı saptandı. Harcama ve gelir hedeflerinin tutmaması ile 2002 yılı bütçe açığı da büyüdü. Yıla girerken 26 katrilyon 912.3 trilyon lira açık vermesi öngörülen 2002 bütçe açığı Ekim ayında 34 katrilyon 248.4 trilyona, Aralık'da ise 37 katrilyon 937.4 trilyon liraya çıktı. Bu şekilde bütçedeki faiz dışı fazlanın da tutmayacağı belirlendi. Bütçede yüzde 5.7 olarak öngörülen, daha sonra Ekim'de yüzde 6.5'e yükseltilen faiz dışı fazlanın gayri safi milli hasılaya (GSMH) oranının yüzde 5.1'de kalacağı hesaplandı. Tüm kamunun faiz dışı fazla oranındaki hedef ise yüzde 6.5 olarak devam ediyor.