Dijital Para

Kripto paranın Wikipedia'dan tarihçesine bakıyordum. İspatlanmış emek gibi ifadelere rastlayınca bunun neyin karşılığı basılacağı konusunun da tartışıldığını fark etmiş oldum. 

Merkeziliğin olmaması bu parayı karşılıksız yapan bir boyut. Devlet güvencesinde olunca da zaten devletin para basmasından bir farkı olmuyor. Tek fark, artık kağıt paranın hiç kullanılmayıp tamamen bankamatik kartının kullanılmasıdır diyebiliriz. 

Aklım yıllar öncesine gitti. Merhum Prof. Dr. Haydar Baş hocanın miting meydanlarında ve TV programlarında vatandaşlık maaşının kağıt olarak verilmeyeceği ve kartlara yükleneceği ve vatandaşın alışverişini bu kartla yapacağı şeklindeydi. 

Aslında dijital para daha BTP'nin ilk yıllarında zikrettiği bir uygulama. Ama tabii ki devlet güvencesiyle. 

Peki neyin karşılığı? Kendi üretiminin ve madenlerinin karşılığı. Ama reel madenlerin yani altın, gümüş, bor, mermer, bakır ve kömür gibi. 

Wikipedia'daki tanımda, "Merkezsiz kripto parayı kim basar, ilk kim faydalanır? Genellikle para önceden belli bir programa göre azar azar otomatik olarak basılır ve merkezsiz işlemleri, şifre hesaplarını yapan, ve muhasebe defterlerini diğer kopyalarıyla uyumlu tutanlara ispatlanmış emek karşılığı olarak verilir" deniyor. 

İyi de niye azar azar? Çünkü ne kadar basılması gerektiğini bilmedikleri için. 

Dünyadaki toplam üretimin karşılığı olarak değil mi? ABD'deki FED'i elinde tutan uyanıklara bir alternatif çıkmış. 

Bağımsız ülkelerin merkez bankaları kendi üretimleri karşılığı para basmayacak. Ama üretimin karşılığı kripto para yavaş yavaş basılacak. Oh ne güzel dünya. Biz eşek olunca sırtımıza binen çok olur.

Kaynakça: https://tr.wikipedia.org/wiki/Kripto_para