Dünya 'dolar'dan kurtulmak için çare arıyor

Başta Rusya'nın girişimleriyle BRICS ülkeleri nezdinde devam eden, son olarak Suudi Arabistan'ın katıldığı ticarette "dolarsızlaşma" süreci, son olarak Arjantin ile Brezilya'nın da katılmasıyla hız kazanıyor. Dünyanın en büyük 2'nci ekonomisi Çin de uluslararası ticarette yuanın payını yükseltip, yurt dışı yatırımlarını artırarak, yeni uluslararası ticaret ortaklıkları kurarak geliştirdiği Sınır Ötesi Bankalararası Ödeme Sistemi (CIPS) sayesinde yuanın küresel konumunu güçlendiriyor.

Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yayınlanan "Doların hakimiyeti ve geleneksel olmayan rezerv para birimlerinin yükselişi" başlıklı raporda, doların dünyadaki merkez bankalarının döviz rezervlerindeki payının 2021 sonu itibarıyla yüzde 59'a gerilediği belirtildi. Söz konusu seviyenin son 25 yılın en düşük seviyesi olduğuna işaret edilen raporda, özellikle Euro'nun 1999'da dolaşıma sokulmasının ardından, doların merkez bankalarının rezervlerindeki payının 70 seviyelerinden sonra 11 puan düştüğü vurgulandı. IMF raporunda ayrıca, yuanın yanı sıra Japon yeni, Avustralya doları ve Kanada dolarının rezervlerdeki payının arttığı kaydedildi. ABD Doları'nın küresel rezervlerdeki payı azalırken, küresel ticaretteki payını ise önemli oranda koruyor. Günde gerçekleştirilen 6 trilyon dolar hacmindeki küresel döviz işlemlerinin yüzde 85'i halen dolarla yapılıyor. Rusya, ticarette attığı çok sayıda adımla küresel dolarsızlaştırma sürecinin başını çeken ülkelerin arasında yer alıyor.

Özellikle Çin'le gerçekleştirdiği ticarette son 10 yıldır dolar kullanımını azaltmaya çalışan Rusya, Batılı ülkelerin yaptırımları ile birlikte 2022'de bu adımlarını ekonominin tüm alanlarında atmaya başladı. Rusya Merkez Bankası verilerine göre, ülkenin ithalat ve ihracatında doların payı 2022'in üçüncü çeyreğinde yılın ilk çeyreğine kıyasla yüzde 51.7'den 33.9'a geriledi. Euro'nun payı da yüzde 35.1'den 18.7'ye düşerken, yuanın payı yüzde 0.4'ten 14.1'e çıktı. Rusya ile Hindistan arasında başta petrol olmak üzere karşılıklı ticareti ağırlıklı olarak ruble ve rupi üzerinden gerçekleştirebilmek için müzakereler aktif şekilde devam ediyor. AA