Dünyanın kanayan yarası: Açlık, yoksulluk ve gelir eşitsizliği

Günümüzde, teknoloji ve küresel üretimdeki inanılmaz ilerlemeye rağmen, açlık ve yoksulluk hala milyonlarca insanın karşı karşıya kaldığı acı bir gerçekliktir. Bu sorunlar sadece bireysel trajedilere yol açmakla kalmıyor, aynı zamanda küresel istikrarı, ekonomik kalkınmayı ve sürdürülebilir geleceği de tehdit ediyor.

AÇLIK SORUNUNUN BOYUTLARI: BİR UTANÇ MANZARASI

Dünya, tüm 8 milyar insanını doyurabilecek kadar gıda üretmesine rağmen, 733 milyon insan her gün açlıkla mücadele ediyor (Concern Worldwide, Ekim 2024). Bu, dünya nüfusunun yaklaşık %9'unun karnını doyuracak yeterli gıdaya erişemediği anlamına geliyor. Açlık sorunu özellikle Afrika kıtasında derinleşiyor; burada her beş kişiden biri açlıkla karşı karşıya kalıyor.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı'nın (WFP) verilerine göre, 2023 yılında 282 milyon insan 59 ülkede akut gıda güvensizliği yaşadı ve acil gıda ve geçim desteğine ihtiyaç duydu. Bu rakam, 2022'ye kıyasla 24 milyonluk bir artışı temsil ediyor ve küresel açlık krizinin giderek kötüleştiğini gösteriyor (World Vision, Nisan 2025).

Açlığın en acı sonuçlarından biri ise çocuk ölümleriyle olan doğrudan bağlantısıdır. Her yıl açlıkla ilgili nedenlerden dolayı 9 milyon insan hayatını kaybediyor ve bu ölümlerin yarısından fazlasını 5 yaşın altındaki çocuklar oluşturuyor (Concern Worldwide, Ekim 2024).

Dünya genelinde 45 milyon çocuk ise yetersiz beslenmenin en ölümcül şekli olan akut yetersiz beslenme (wasting) sorunuyla mücadele ediyor (World Vision, Nisan 2025).



YOKSULLUK TUZAĞINDA MİLYARLARCA İNSAN

Açlık sorununun temelinde yatan en önemli faktörlerden biri yoksulluktur. Dünya Bankası'nın en güncel verilerine göre, günde 2.15 ABD dolarının altında bir gelirle yaşamını sürdürenlerin sayısı yaklaşık 700 milyondur (World Bank, Nisan 2025). Bu, dünya nüfusunun yaklaşık %8.5'inin aşırı yoksulluk içinde yaşadığı anlamına geliyor.

Daha geniş bir yoksulluk tanımı olan günde 6.85 ABD dolarının altında gelirle yaşayan insan sayısı ise yaklaşık 3.5 milyardır (World Bank, Nisan 2025). Bu da dünya nüfusunun yaklaşık %44'ünün temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığı anlamına geliyor.

COVID-19 pandemisi, yoksullukla mücadelede kaydedilen ilerlemeyi sekteye uğratmış ve milyonlarca insanı daha yoksulluğa itmiştir. Düşük gelirli ülkelerde yoksulluk oranları pandemi öncesi seviyelerin bile üzerine çıkmıştır (World Bank, Mayıs 2025).

ZENGİN VE FAKİR ARASINDAKİ MAKAS AÇILIYOR

Dünya genelinde gelir eşitsizliği de endişe verici boyutlardadır. En zengin %10'luk kesim, küresel gelirin %52'sini alırken, en yoksul %50'lik kesim ise sadece %8.5'ine sahip (IMF, Mart 2022). Bu çarpıcı oranlar, dünya gelirinin ne kadar adaletsiz bir şekilde dağıldığını açıkça göstermektedir.

Dünya Eşitsizlik Raporu 2024'e göre, bölgeler arasında büyük gelir farklılıkları bulunmaktadır. Örneğin, Kuzey Amerika ve Okyanusya'daki ortalama gelir, Sahra Altı Afrika'daki ortalama gelirden 15 kat daha fazladır (WID, Kasım 2024). Ülkeler içindeki eşitsizlik de giderek artmaktadır. Dünya nüfusunun %71'i, eşitsizliğin arttığı ülkelerde yaşamaktadır (UN, Tarihsiz).

Güney Afrika gibi bazı ülkelerde eşitsizlik uç boyutlara ulaşmıştır; burada en zengin %10'luk kesim ulusal gelirin %65'ini almaktadır (WID, Kasım 2024). OECD ülkeleri arasında ise ABD, en yüksek gelir eşitsizliğine sahip ülke konumundadır (WID, Kasım 2024).



KÜRESEL İŞBİRLİĞİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR POLİTİKALAR

Dünyadaki açlık ve yoksulluk sorunlarına kalıcı çözümler bulmak için küresel düzeydecoordinated ve kararlı adımlar atılması gerekmektedir. Bu adımlar şunları içermelidir:

• Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşmak: Birleşmiş Milletler'in 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi'nde yer alan "Sıfır Açlık" ve "Yoksulluğa Son" hedeflerine ulaşmak için yoğun çaba sarf edilmelidir.

• Sosyal Koruma Programlarının Güçlendirilmesi: Özellikle kırılgan ve düşük gelirli ülkelerde sosyal yardım ve destek mekanizmalarının yaygınlaştırılması, insanların temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olabilir.

• Kapsayıcı Ekonomik Büyüme: Ekonomik büyümenin sadece belirli kesimlere değil, toplumun tüm katmanlarına fayda sağlayacak şekilde teşvik edilmesi gerekmektedir.

• Eşitsizlikle Mücadele: Vergi politikaları, eğitim ve iş fırsatlarına eşit erişim gibi araçlarla gelir eşitsizliğinin azaltılması önemlidir.

• İnsani Yardımın Artırılması: Kriz bölgelerinde ve doğal afetlerden etkilenen yerlerde acil insani yardımın zamanında ve etkili bir şekilde ulaştırılması hayati önem taşımaktadır.

• Küresel İşbirliğinin Güçlendirilmesi: Zengin ve gelişmiş ülkelerin, yoksul ülkelere yönelik kalkınma yardımlarını artırması ve adil ticaret politikaları izlemesi gerekmektedir.

• İklim Değişikliğiyle Mücadele: İklim değişikliğinin tarım üretimi ve gıda güvenliği üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için küresel çabalar yoğunlaştırılmalıdır.