Ekonomi yönetiminde Atatürk farkı

ERSAN İLTER/İSTANBULTürkiye Cumhuriyeti 90 yıllık tarihinde 16 ekonomik krizle karşılaştı. Dünya ekonomisi son derece çalkantılı bir dönemden geçmesine rağmen Atatürk döneminin 7 yılında ekonomi çift haneli büyüdü. Hatta dünyada Büyük Buhran'ın yaşandığı 1929'da Türkiye'de yüzde 21.6, 1936 yılında yüzde 23.2 gibi yüzde 20'lerin üzerinde büyüme oranları tutturuldu. Türkiye, Atatürk'ten sonra İkinci Dünya Savaşı'nın olduğu 1939-1945 yıllarında 5 kriz yaşadı. Türk ekonomisi 1940'da yüzde 4.9, 1941'de yüzde 10.3, 1943'te yüzde 9.8, 1944'de yüzde 5.1, 1945'te ise yüzde 15.3 gibi rekor düzeyde küçüldü. Bu yıllarda cumhurbaşkanı İsmet İnönü idi... Türkiye, veri sisteminin değiştirilmesiyle çok partili demokratik hayata geçildiği yıl olan 1946 yılında ise yüzde 31.9 gibi rekor bir seviyede büyüdü. 1949 yılında yüzde 5 küçülen Türkiye, Adnan Menderes'in başbakanlık yaptığı 1950-1953 döneminde yaşadığı yüzde 9.4, yüzde 12.8, yüzde 11.9, yüzde 11.3 gibi yüksek büyüme oranlarının ardından, 1954 yılında yüzde 3 oranında ekonomik gerileme gösterdi. 1953 yılından 1966 yılına kadar çift haneli büyüme sağlayamayan Türkiye'nin, Süleyman Demirel başbakanlığında 1966 yılındaki ekonomik gelişimi yüzde 12'yi buldu. Bu tarihten sonra Türkiye çift haneli büyüyemedi. 1979 yılında yüzde 0.5, 1980 yılında yüzde 2.8 küçülme yaşayan Türkiye, 1994 yılında yüzde 6.1'lik ekonomik gerileme gösterdi. 1999 yılında yüzde 3.4, 2001 yılında yüzde 5.7 küçülen Türkiye, son ekonomik gerilemeyi, Recep Tayyip Erdoğan başbakanlığında küresel ekonomik krizin yaşandığı 2009 yılında yüzde 4.8 ile gösterdi.