Fakir kıtanın altınları çalınıyor

DIŞ HABERLER

Her yıl milyarlarca dolar değerinde altın, kaçak yollarla Afrika'dan çıkarılarak Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üzerinden Avrupa ve ABD pazarlarına giriyor.

Reuters haber ajansının ulaştığı gümrük verilerine göre BAE, Afrika ülkelerinden 2016 yılında toplam 15.1 milyar dolarlık altın ithal etti. Bu miktar hem dünyada Afrika'dan yapılan en büyük altın ithalatı oldu, hem de 2006 yılında BAE'nin yaptığı 1.3 milyar dolarlık altın ithalatının 10 yılda maddi açıdan 10 kattan fazla arttığını gösterdi. 2006'da 67 ton olan bu ithalat 2016'da 446 ton olarak gerçekleşmiş görünüyor.

Ne var ki, Reuters'ın beş ekonomistinden edindiği bilgilere göre Afrika ülkelerinde yapılan altın ihracatının önemli bir bölümü kayıt altına alınamıyor. Bu şekilde Afrikalı devletler büyük miktarda vergi gelirinden oluyor. BAE verileri ile Afrika ülkelerinin resmi kayıtları arasında yapılan karşılaştırmalar yoluyla bir fikir edilebilse de aslında kimse Afrika'dan çıkan altının tam miktarını ve değerini bilmiyor.

Afrika'da endüstriyel düzeyde altın madenciliği yapan firmalar altını BAE'ne göndermediklerini belirtiyor. Bu da BAE'ne gelen altının büyük bölümünün Afrika'da kayıt dışı kaynaklardan elde edildiğini gösteriyor. Bu 'kayıt dışı kaynaklar' genellikle küçük ölçekli ve sağlık, çevre ve güvenlik gibi pek çok standardın göz ardı edildiği metotlar ile elde edilen altınlardan oluşuyor.

Çocukların çalıştırıldığı, kimyasalların kullanıldığı, toprağa ve suya zararlı kimyasalların karıştığı bu arama yöntemleri neticesinde sayısı milyonlara varan Afrikalı hayatını idame ettiriyor.

Afrika'nın altını yabancı kontrolünde

Gana, Tanzanya ve Zambiya'da yetkililer altının ülkelerinden yasa dışı şekilde çıkarılmasından yakınıyor. Bu kaçakçılık için çok sayıda organize suç örgütü oluşmuş durumda.

Kıtadaki en büyük ikinci altın üreticisi Gana'nın Devlet Başkanı Nana Akufo Addo Şubat ayında gerçekleşen madencilik konferansında, Afrika'da en yerel ve bireysel altın çıkarma çabalarının bile yabancıların kontrolünde olduğu suç örgütlerince yönlendirildiğini iddia etti.

Bu durum altın zincirindeki herkesin yasa dışı şekilde iş yaptığı anlamına gelmiyor. Yasal olarak kayıt altında madencilik yapan birçok Afrikalı köylü de mevcut. Ancak çıkarılan altınlar aracılara geçtiğinde ya direk olarak ülkeden uçakla çıkarılıyor ya da Afrika'nın sınırlarında el değiştirerek kaynağı belirsiz hale getirildikten sonra el valizleri içerisinde kıtayı terk ediyor. Altın fiyatları da artmaya devam ediyor.

Günümüzde kilogramı 40 bin dolardan alıcı bulan altının değeri 20 yıl öncesinin dört katı düzeyinde. Dünyada farklı ülkeler altını farklı nedenlerle talep ediyor.

Batılı toplumlarda yatırımcılar için portfolyolarını çeşitlendirme aracı olarak görülüyor. Hindistan ve Çin'de mücevherat yapımında ilgi görüyor.