Genelkurmay'dan Çin gemisine şartlı izin

Denizcilik Müsteşarlığı, başta Dışişleri Bakanlığı olmak üzere, Varyag'ın Boğazlar'dan geçmesi yönünde görüş bildiren Başbakan Bülent Ecevit, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve son olarak konuyu yeniden değerlendirerek geçişe şartlı evet diyen Genelkurmay Başkanlığı'nın tavsiyeleri doğrultusunda uzlaşmaya doğru adım atıyor.

306 metre boyundaki dev platformun Boğazlar'dan geçişini teknik açıdan sakıncalı gören Müsteşarlık, görüşlerini daha önce Başbakanlık ve Genelkurmay'a iletmiş ve Varyag'a izin verilmesinin ülke çıkarlarına ters düşeceği uyarısında bulunmuştu.

Genelkurmay'ın cevabı

Genelkurmay'ın, Varyag'ın Boğazlar'dan geçmesinin sakıncalı olacağına yönelik bilinen görüşlerinin aksine bir tavır sergilemesi üzerine Müsteşarlık, Pazartesi günü Genelkurmay'a yeni bir bilgi notu göndererek, Genelkurmay'ın görüşlerini net olarak bildirmesini istemişti.

Genelkurmay'dan Müsteşarlığa önceki gün akşam saatlerinde ulaşan cevapta,Varyag'ın Boğazlar'dan geçişine yeşil ışık yakılıyor, ancak geçişin "asgari riskle ve belli koşullar altında" olabileceğinin altı çiziliyor.

Genelkurmay bilgi notunda, motor ve dümen donanımı bulunmayan Varyag'ın can, mal, çevre ve seyir güvenliğini tehdit edebilecek riskler en aza indirilerek, Boğazlar'dan geçebileceği belirtiliyor ve bu da şu şartlara bağlanıyor:

"Geminin klavuz alması, görüşün asgari 5 deniz mili olması, gemiye 5 römorkörün eşlik etmesi, her iki boğazın trafiğe kapatılması ve gemide yakıt, yanıcı, patlayıcı madde bulunmaması."

Top artık Denizcilik Müsteşarlığı'nda

Son gelişmeler ışığında, Aralık ayından beri devam eden bu süreçte Varyag'ın geçişine ilişkin son karar Denizcilik Müsteşarlığı'na ait.

Dümeni olmadığı için eklenecek romörkörler ile boyu 550 metreyi bulacak olan Varyag'ın Boğazlar'dan geçişinin gerek İstanbul gerekse de genel olarak Türkiye için büyük risk taşıdığını savunan Müsteşarlık, Genelkurmay'ın şartlarının harfi harfine yerine getirilmesi halinde Varyag'ın geçişine eskisinden daha sıcak bakıyor.

"Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Hakkında Tüzük" uygulamasının yerleşmesi için yedi yıldır mücadele verdiğini belirten Müsteşarlık, daha önce Çin tarafına, Varyag'ın Boğazlar'dan geçirilmeden önce "Karadeniz'de donatılması veya ikiye bölünmesi" şeklinde iki seçenek sunmuş, ancak bu görüş dikkate alınmamıştı.

Müsteşarlık ayrıca, Varyag'ın esasta bir uçak gemisi olduğuna işaret ediyor ve ileride bunun Çin'in silahlanmasına yardımcı olduğu iddialarıyla Türkiye aleyhine kullanılabileceğini ileri sürüyor. "Santone" adlı özerk bir adada bulunan küçük bir turizm firması tarafından satın alınan ve eğlence gemisi yapılmak istenen geminin, Çin'e askeri ve teknolojik acıdan üstünlük sağlayacağı belirtiliyor.