İhracat resesyona takılmadı

RECEP BAHAR / DETAY HABER

Ticaret Bakanı Mehmet Muş ile Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Eylül ayı dış ticaret verilerini Trabzon'da kamuoyu ile paylaştı. Verileri kamuoyu ile paylaşmadan önce küresel ekonomideki gelişmeleri değerlendiren Bakan Muş, IMF'nin sert geçen kışın toplumsal sorunlara yol açacağı uyarısında bulunduğunu hatırlatarak, "Küresel tedarik zincirleri hala toparlanamadı. Gelişmiş ülkeler resesyon sinyalleri veriyor" şeklinde konuştu. Eylül 2022 ihracatının Eylül 2021'e göre yüzde 9.22 artışla 22.6 milyar dolara ulaştığını kaydeden Bakan Muş, şunları söyledi: "Böylece en yüksek Eylül ayı ihracatına ulaştık… Bu yıl Ocak-Eylül ihracatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17.1 artışla 188.2 milyar dolar oldu. Öte yandan yüksek enerji fiyatlarının etkisiyle Eylül ayı ithalatımız 33 milyar dolara çıktı. Altın ithalatı da hızlı artıyor. Bu yıl 9 aylık dönemde altın ithalatı 12.1 milyar dolara yükseldi. Enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 100'ü geçiyor."

İhracat 12 aydır rekor kırıyor

TİM Başkanı Mustafa Gültepe ise son 12 ayda toplam ihracatın 252 milyar doları aştığına işaret ederek, "Türkiye 12 aydır ihracat rekoru kırıyor. Geçen ay 15 sektörümüz ihracatını artırırken, kimyevi maddeler küresel piyasalardaki gelişmelerin etkisiyle 2.9 milyar dolar ihracatla ilk sıradaki yerini korudu. Otomotiv 2.7 milyar dolarla ikinci, hazır giyim 1.9 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı. Eylül ayında hububat, makine ve yaş meyve sebze mamulleri sektörlerimiz tarihlerinin en yüksek ihracatını gerçekleştirdi. Geçen ay 1942 firmamız ihracat ailesine katıldı. Söz konusu firmalarımız 114 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi" şeklinde konuştu.

Euro'daki değer kaybı ihracatı olumsuz etkiliyor



Euro'nun ABD Doları karşısında değer kaybının Eylül ayında ihracata negatif etkisinin 1.8 milyar dolar olduğuna işaret eden Gültepe, şunları söyledi: "Yılbaşında 1.15 olan Euro/dolar paritesi, Eylül'de 0.96'ya kadar geriledi. Paritenin ihracatımıza 9 aylık negatif etkisi 10.1 milyar dolara ulaştı. Paritenin negatif etkisi olmasaydı, ihracatımız son 12 ayda 262 milyar doları aşacaktı." Avrupa'yı derinden sarsan enerji krizine de değinen Gültepe, "Bu gelişme çimento, seramik, cam, gübre, demir çelik sektörlerinde ihracatımızı olumlu etkileyecektir. Şimdiden siparişler artmaya başladı. Öte yandan Avrupa 'yeşil dönüşümü' enerji krizi nedeniyle rafa kaldırmış görünüyor. Ancak kriz bittiğinde yeşil dönüşüme ağırlık verecektir. Türkiye de bu iddialı dönüşüme kendini hazırlamalıdır" dedi. Geçen ay TİM'in misyonunu ve vizyonunu güncellediklerini dile getiren Gültepe, "Hedef en çok ihracat yapan 10 ülke arasına girmek" şeklinde konuştu. Konuşmasının sonunda Trabzon'un geçen ay 83.7 milyon dolar ihracat yaptığını hatırlatan Gültepe, "Trabzon'dan beklentimiz yüksek… Trabzon'dan 2021'de 1.2 milyar dolar olan ihracatını 2023'te 2 milyar dolara çıkarmasını bekliyoruz" dedi.


İhracatta Almanya, ithalatta Rusya lider


Eylül ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler 2 milyar 2 milyon dolarla Almanya (yüzde 18.2 artış), 1 milyar 378 milyon dolarla ABD (yüzde 0.7 azalış) ve 1 milyar 277 milyon dolarla Irak (yüzde 24.3 artış) oldu. İhracatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ihracat içindeki payı yüzde 47.6 olarak gerçekleşti. Eylülde en fazla ithalat yapılan ülkeler, 6 milyar 926 milyon dolarla Rusya (yüzde 186.7 artışla), 3 milyar 706 milyon dolarla Çin (yüzde 28 artışla) ve 2 milyar 179 milyon dolarla İsviçre (yüzde 764.2 artışla) oldu. İthalatta en çok paya sahip ilk 10 ülkenin toplam ithalat içindeki payı yüzde 61.9 olarak hesaplandı. İsviçre'den yapılan ithalatın önemli bir bölümünü altın oluşturuyor.  İhracatta en dikkat çeken gelişme ise Suudi Arabistan'a ihracatın yeniden başlaması oldu. Geçen ay Suudi Arabistan'a yapılan ihracat, Eylül 2021'e göre yüzde 221 artışla 165 milyon doları geçti.

Sanayinin ihracattaki payı yüzde 95

Sektörler özelinde bakıldığında, Eylül ayı ihracatında imalat sanayisinin payı yüzde 95; tarım, ormancılık ve balıkçılığın payı yüzde 2.6, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1.8 oldu. Eylül ayı ithalatında imalat sanayisinin payı yüzde 72, madencilik ve taş ocakçılığının payı yüzde 22.2; tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı ise yüzde 3.4 olarak hesaplandı.

Dış ticaret açığı 'enerjiyle' yüksek seyrediyor

Genel Ticaret Sistemi'ne (GTS) göre Türkiye'nin Eylül ayı ithalatı da yüzde 41.5 yükselişle 33 milyar dolar oldu. Bu veri, Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ithalat rakamı olarak kayıtlara geçti. Geçen ay dış ticaret açığı yüzde 298.3 artışla 10 milyar 384 milyon dolar olarak hesaplandı. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 68.5 oldu. Enerji verileri hariç tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılama oranı 16.5 puan azalarak yüzde 89.2'ye geriledi. Ocak-Eylül döneminde ithalat yüzde 40.8 artarak 272 milyar 43 milyon dolara yükseldi. Bu yıl 9 aylık dönemde dış ticaret açığı yüzde 158.5 artışla 83 milyar 819 milyon doları buldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 69.2 olarak gerçekleşti.