İran'da elektrik Türkiye'den 20 kat ucuz

 

M. YASİN ERKOL / DETAY HABER

 

Ekonomi Gazeteciler Derneği (EGD) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) iş birliğiyle çevrim içi olarak düzenlenen Ticari Diplomasi Yolculuğu buluşmalarının ikincisi İran özelinde gerçekleştirildi. DEİK Türkiye-İran İş Konseyi Başkanı Osman Aksoy, etkinlikte yaptığı değerlendirmede, İran'ın nüfusunun 80-83 milyon aralığında olduğunu, 600 milyar dolarlık GSYH'ye sahip ülkede önemli ticaret merkezlerinin bulunduğunu söyledi. 

Dünyanın ikinci büyük doğal gaz ve dördüncü büyük petrol rezervine sahip İran'ın yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından çok zengin bir ülke olduğunu dile getiren Aksoy, güçlü bir petrokimya sektörü bulunan ülkede demir çelik, otomotiv, çimento, seramik ve cam sektörlerinin de öne çıktığını anlattı.

 

Bayağı ucuz ülke

 

Aksoy, İran'da elektrik fiyatlarının Türkiye'den 20 kat daha ucuz olduğuna işaret ederek, "Doğal gaz ise 14-15 kat daha ucuz. Benzin Türkiye'de 7.22 TL, İran'da ise 85 kuruş! Buna karşılık su da İran'da son derece ucuz" şeklinde konuştu. ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarıyla ilgili bilgi veren Aksoy, bu konuda çok dikkatli olmak gerektiğini söyledi. Yaptırımların çok kapsamlı olduğunu ve çok sayıda sektörü kapsadığını dile getiren Aksoy, "10 Ocak 2020'de ise tekstil, madencilik ve inşaat sektörleri yaptırım kapsamına alındı. Ancak tarımsal ürünler, ilaç, medikal ekipman, tıbbi cihaz, temizlik ürünleri, hijyen ürünleri, solunum cihazı ve iş güvenliği ekipmanları yaptırım kapsamı dışında tutuldu" diye konuştu.

 

Yaptırımlar çok ağır

 

Aksoy, 22 Kasım'da finans sektörüne uygulanan yaptırımların yürürlüğe girdiğini, halihazırda yaptırım kapsamında olmayan banka yok denecek kadar az olduğunu kaydederek, bilinen en ağır yaptırımlar dönemini yaşadıklarını vurguladı. Türkiye'nin İran'dan doğal gaz almasının yaptırım dışında tutulduğunu, bu ülkeden yılda 2-2.5 milyar dolarlık doğal gaz alımı yapıldığını anlatan Aksoy, şu bilgileri verdi: "Doğal gaz ile ilgili fonlar Halk Bankası'nda birikiyor. Biraz önce belirttiğim istisna kapsamındaki sektörlerin alış verişlerinde kullanılabiliyor. Ancak İran merkez bankasının veya bu fonu kullanmaya yetkili otoritenin Türkiye'deki fonları kullanmasında irade ortaya koyması gerekiyor. Bunu koyduğu takdirde Türkiye'nin İran'a ihracatı devam edecek. Bu fonların Türk ihracatçısına tahsisi sürdüğü sürece bu ülkeye ihracatta sıkıntı yaşamayız."

DEİK Türkiye-İran İş Konseyi Başkanı Aksoy, Türkiye'nin, İran'ın ihracatında üçüncü, ithalatında ise dördüncü sırada bulunduğunu belirterek, bu ülkenin ihracatında demir çelik-elektrikli makinelerin, ithalatında ise makineler, elektrikli makineler, hububat, optikler ve organik kimyasalların öne çıktığını söyledi. İran'ın 2011'de 190 milyar dolara kadar yükselen dış ticaret hacminin 2019'da 80-90 milyar dolar arasında gerçekleştiğini dile getiren Aksoy, 2012'de 21 milyar dolar seviyesine kadar yükselen Türkiye-İran dış ticaret hacminin 2020'de 4.5 milyar dolara gerilediğini anlattı.

 

Çok büyük turizm potansiyeli var

 

Aksoy, turizmle ilgili bir soruya karşılık, İran'da otel standartlarının gelişmeye çok açık olduğunu söyledi. İran'da 5 yıldızlı otel sayısının son derece kısıtlı olduğunu aktaran Aksoy, "Tahran'da bir miktar var ancak diğer şehirlerde 5 yıldızlı otel sayısı yok denecek kadar az. Burası da en büyük gelişme alanlarından. Büyük bir turizm potansiyeli var. Turizmde, ileride dünya ile entegrasyon sağlandığı takdirde yüksek potansiyel var" ifadelerini kullandı. Aksoy, "İran'da enerji yoğun sektörlerde ciddi bir yatırım avantajı var. Bu ülkede Türk malları kaliteli mal olarak adlandırılıyor. İranlılar Türkiye'yi çok seviyor. Son dönemde vatandaşlık teşvikiyle birlikte gayrimenkul alımı da arttı. Türkiye'de yaşamayı seviyorlar. Türkiye'den alışveriş yapıp ülkelerine dönüyorlar. Hatta Van'da bu alanda ciddi bir piyasa oluşmuştu ancak salgınla birlikte biraz zarar gördü. Birçok sektör için fırsat var. Tekstil ve mobilya gelişmeye açık sektörler. AVM sektörü gelişiyor. Türk markalarının bu AVM'lerde yer alması için çalışmalar yapılmalı" dedi.