Kamu ne var ne yok satmış

İSMMMO raporuna göre, 1986 - 2010 döneminde 270 kuruluş özelleştirme kapsamına alınırken, 199 kuruluşta hisse senedi veya varlık satış işlemi yapıldı ve bunların sonucunda 188 kuruluşta hiç kamu payı kalmadı. Özelleştirme işlemlerinden devletin elde ettiği kaynak 38,7 milyar dolar oldu.

 

 İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO), Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), TBMM kayıtlarından yararlanarak hazırladığı 'Özelleştirme Anayasası' raporunu açıkladı. Türkiye'de özelleştirme uygulamalarının hız kazandığı 1986'dan 2010 yılı Mart ayına kadar özelleştirme süreci ve bu süreçte yaşanan hukuk süreçlerine ilişkin bilgi verilen rapora göre, bu süre içerisinde 270 kuruluştaki kamu hisseleri, 22 yarım kalmış tesis, 524 taşınmaz, 8 otoyol, 2 boğaz köprüsü, 103 tesis, 6 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları özelleştirme kapsamına alındı. Bu kapsamda 199 kuruluşta hisse senedi veya varlık satış/devir işlemi yapıldı ve bu kuruluşlardan 188'sinde kamu payı kalmadı. 2010 yılının Mart ayı itibarıyla özelleştirmelerden sağlanan toplam gelir de 38,7 milyar dolara ulaştı.

İstihdamda 22 bin kişilik kayıpRapora göre, incelenen dönemde özelleştirme yoluyla sağlanan gelirlerin toplamı 38,7 milyar dolara ulaştı. Bu gelirlerin 30,5 milyar dolara karşılık gelen yüzde 78,8'i ise, 2004 ile 2010 arasındaki özelleştirme uygulamalarından sağlandı. 1986-2006 yılları arasında gerçekleştirilen kamuya ait şirket ve kurumların özelleştirilmesi sonucu buralarda çalışan sayısında da önemli düşüş yaşandığına işaret edilen rapora göre, söz konusu yıllar arasında aralarında özelleştirilen ve Tüpraş, Petrol Ofisi, Erdemir, Kardemir, İsdemir gibi şirketlerin de bulunduğu 45 şirket statüsündeki işletmede özelleştirme öncesi 50 bini aşan personel sayısı 38 bine geriledi. Yine söz konusu dönemde özelleştirilen 25 kurumdaki toplam personel sayısı ise 15 binden 5 bine indi.  Böylece bu süreçte söz konusu kurumlarda istihdamda 22 bin kişilik düşüş yaşandı.  Raporda, özelleştirmelere karşı açılan davaların sayısında da artış yaşandığına işaret edildi. 1998 yılında çeşitli kişi ve kuruluşlar tarafından özelleştirme uygulamalarına karşı açılan idari ve adli dava sayısı 695 iken 2007 yılına gelindiğinde devam eden idari dava sayısı 3 bin 391, adli dava sayısı 240 olarak tespit edildi. Sadece 2007;de açılan idari dava sayısı 268, adli dava sayısı 80 oldu. İSMMMO raporuna göre, 2008'de devam eden idari dava sayısı ise 4 bin 543'e ulaştı. Bugüne kadar yapılan özelleştirmelerin yüzde 78,8'inin gerçekleştiği son dönemde özelleştirme davaları da 6 kat arttı.