Karın üzerinde özgürlük dansı

Kış denince akla gelen ilk spor olan kayak, hem adrenalini hem de doğayla bütünleşmeyi aynı anda sunan nadir aktivitelerden biridir. Türkiye'de Palandöken, Uludağ, Kartalkaya, Erciyes ve Sarıkamış gibi merkezlerin gelişmesiyle artık milyonlarca kişi bu spora erişebiliyor. Ancak kayak sadece "kar üstünde kaymak" değildir; doğru teknik, ekipman ve güvenlik bilinci olmadan ciddi sakatlanmalara yol açabilir.

Hangisi size göre?

Kayak temel olarak iki ana dala ayrılır: 

Alpin kayak (pist kayağı): Sabit bağlamalı botlar ve paralel kayaklarla yapılır. Pistlerde yeşil (çok kolay), mavi (kolay), kırmızı (orta-zor) ve siyah (çok zor) olarak işaretlenmiş parkurlarda kayılır. Yeni başlayanlar için en uygun türdür çünkü pistler bakımlıdır ve telesiyej sistemi vardır. 

Tur kayağı / freeride: Kayak merkezlerinin dışındaki doğal kar örtüsünde, sıfırdan zirveye tırmanıp kayma sporudur. Özel yapışkanlı "fok" derileri ve serbest topuklu bağlamalar kullanılır. Hem fiziksel dayanıklılık hem de çığ bilgisi gerektirir.

Seviye açısından: 

- Hiç kaymadıysanız "pizza" (kar sabanı) pozisyonuyla durmayı öğrenmek 1-2 saatinizi alır. 

- İlk günün sonunda mavi pistlerden inebilirsiniz. 

- 4-5 gün yoğun dersle kırmızı pistleri rahat kayar hale gelirsiniz. 

- Siyah pist ve off-piste için ise yıllar gerekir.

Sakatlanmanın önüne geçmek

Kayak kazalarının yüzde 90'ı ön diz çapraz bağ (ACL) yaralanmasıdır ve bunun nedeni genellikle yanlış teknik ve yetersiz ekipmandır. 

- Kask kullanımı artık zorunludur; Türkiye'de 18 yaş altı için yasal zorunluluk vardır. 

- Kayaklarınızın bağlamaları (binding) bir uzman tarafından boy, kilo ve kayak seviyesine göre ayarlanmalıdır. Yanlış ayar hem düşmenize hem de bacağınızın kırılmasına yol açar. 

- Sırt koruyucu (back protector) özellikle yeni başlayanlar ve snowboardcular için şiddetle önerilir. 

- Çığ bölgesinde kayıyorsanız (freeride/tur kayağı) mutlaka çığ arama cihazı (ARVA), sonda ve kürek üçlüsü taşımalısınız. 

- Güneş gözlüğü yetmez; UV korumalı kayak gözlüğü şarttır çünkü kar yüzde 90'a yakın ışık yansıtır ve "kar körlüğü" yapabilir.

Sonuç olarak, kayak hız ve cesaret değil, kontrol ve denge sporudur. Doğru eğitmenle 2-3 gün ders aldıktan sonra ömür boyu unutmayacağınız bir beceri kazanırsınız. Karlı zirvelerin sessizliğinde, rüzgâr yüzünüzdeyken yokuş aşağı süzülmenin verdiği özgürlük hissi, hiçbir sporda kolay kolay bulunmaz. Kış geldiğinde "bir gün denesem mi?" diye düşünüyorsanız, cevap çok basit: Evet, mutlaka denemelisiniz; ama lütfen kaskınız kafanızda, eğitmeniniz yanınızda olsun!