Kriz çıkarsa, sorumlusu yok!

IMF ile imzalanan anlaşmada döviz kurlarının kontrol edilmeyeceği ve serbest dalgalanacağı konusunda hükümler var. Bu nedenle de, Merkez Bankası Başkanı, "Bizim için Türk Lirası'nın ani değer kaybetmesinde bir mahzur yok. Böyle bir durumda, Merkez Bankası'nın döviz satarak piyasayı rahatlatma zorunluluğu da bulunmuyor" dedi.'Düğmeye basmak'Ne hoş. Bir kriz çıkarsa, yine sorumlusu yok. Ama, kabak yine de dolaylı olarak hükümetin başında patlar. Çünkü, böyle bir durumda yabancılar sıcak paralarını çekmeye başlar, büyüme durur, ithalat pahalılaşır, borsa düşer, yatırımlar azalır, enflasyon yükselişe geçer. Bunun adına, bazıları "düğmeye basmak" diyorlar. Şu andaki manzara, sıcak paranın büyüklüğü nedeniyle düğmenin yabancıların elinde olduğunu ve Merkez Bankamızın düğmeye basmanın hızını yavaşlatacak bir niyeti bulunmadığını gösteriyor.Peki, Türk Lirası ne kadar değerli? Ne kadarlık devalüasyon olur? Merkez Bankası Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi'ne göre, Türk Lirası TÜFE'ye göre % 62 ve ÜFE'ye göre de % 46 değerli vaziyette. Bu oranlar sabit kur uygulamasının bittiği 1988 yılından sonraki en yüksek oranlar. En büyük kriz sayılan 2000 krizinde bile böyle oranlar yoktu. Demek ki, döviz kurlarının yaklaşık % 50 civarında artma olasılığı var. Merkez Bankası müdahalesi olmazsa, kurlar kartopu etkisi nedeniyle % 60 civarında bile artıp sonra düşebilir. Ancak, kayıtdışı para girişinin yüksek olması ve mevcut dövizden bir kısmının Türk Lirası'na dönme olasılığı nedeniyle, artışın % 30'lar civarında kalabileceği de düşünülmelidir. Bu durumda artış, iki aşamalı da gerçekleşebilir.İyi de, artış ne zaman olacak? Merkez Bankası faiz indiriminden vazgeçtiğine ve kurla ilgili açıklamalar yaptığına göre, artış zamanı pek uzak değil. Merkez Bankası Başkanı'nın "Faiz konusunda hükümetten baskı yok" açıklaması da bunu gösteriyor. Üstelik, Başbakan bir "yavaş hareket"in arayışı içinde. Şimdi, sorumlu çevreler artışın ani mi yoksa yavaş yavaş olmasının mı iyi olacağını tartışıyor. Dövizdeki artışın ani yapılmasını savunanlar, böyle olursa "Yabancılar dövize dönmeden iş biter, yük sıcak parayı getiren yabancılarda kalır" diyorlar. Ama, tecrübeler hep yükün bizde ve çaresiz insanımızda kaldığını gösteriyor.