Kudüste Osmanlıyla değişen Yahudi siyaseti

Osmanlıların Yavuz Sultan Selim devrinde Kudüs'e girmeleri 1516 yılının Ekim ayındadır. Padişah 3 Aralık günü Kudüs'e girer, 31 Aralık günü Mısır'a sefere doğru, Kudüs'ten çıkar. Şehrin gördüğü ilk ve son Osmanlı padişahıdır.Kudüs Hz. Ömer'in (r.a.) hilafetinin ikinci yılında, miladi 636, hicri 14 yılında fethedilmiştir. Hz. Ömer (r.a.) Kudüs'e kadar bizzat kendisi gelmiş, Medine'de hilafet makamını da İmam Ali'ye (r.a.) bırakmıştır. Bu tarihe kadar Yahudilerin şehirde iskân ve ticaretlerine kesinlikle izin verilmezdi. Müslümanların bu fethiyle Yahudilerin şehirde iskân ve ticaretlerine izin verildi. Peygamber (s.a.a.) devrinde Müslümanların, Medine'den sürdükleri Yahudileri, neden dolayı, fetih ettikleri şehirlere yerleştirmiş olmaları, gerçekten çok ilginç bir tezattır.15 Temmuz 1099 yılında Papa II. Urban'ın (zamanın Başbakanı ve Dışişleri Bakanı AB anayasasını Urban heykelinin altında imzalamışlardı) başlatmış olduğu Haçlı seferleri neticesinde Kudüs düşmüştür. Şehirdeki Müslüman ve Yahudiler öyle bir katliama maruz kalmışlardır ki, bir tek Müslüman kalmamıştır. Tekrardan Kudüs Müslümanlar tarafından 1187 yılında Selahaddin Eyyübi eliyle fetih edilir. Akka'da ufak bir kale hariç bütün bölgenin Haçlılardan temizlenmesini Memluklu sultanı Baybars sağlamıştır. Yahudilere karşı sert tedbirler alan Baybars'ın ilk icraatı ise Kudüs'ten ağır vergilerle, bütün Yahudileri dolaylı olarak çıkarmak olmuştur. Memlukluların bereketli topraklarının işgalini tamamlayan Osmanlı sultanı Yavuz Selim, Anadolu'da ve Mısır'da Müslümanlara karşı yapmış olduğu katliamların tersine, Kudüs'te Yahudilere şefkat kucağını açmıştır. Yahudilerin Kudüs'te iskân ve ticaretlerine kolaylık sağlamış, hatta Avrupa'da baskı altında kalanların Filistin'e Kenan iline göçlerinde aktif rol oynamıştır. İlk düzenli Yahudi göçleri, Yavuz zamanında Kudüs'e başlamıştır. Yahudilere karşı Osmanlı'nın kuruluşundaki açılım, Kudüs'te doruğa çıkmıştır. İslam fethiyle Kudüs'e girmelerine izin verilen Yahudilerin ayinleri ancak zeytin dağındaydı. Meşhur Ağlama Duvarı'ndaki ayin yapma yasağını M.Ö.63 yılında Romalı komutan Pompey II. Tapınağı yıktığında koymuştu. Bu yasağa son veren kanun koymasıyla meşhur padişah Süleyman'dır. Evet, "Filistin'i zinhar satmadık!" diye söyleyip, hem Kudüs'ü Yahudilerin iskânına ve ticaretine sonuna kadar açmaları göçlere izin vermeleri, hem de Ağlama Duvarı gibi simgeleşmiş bir ayin mekânını, 1500 yıl sonra ayine açmaları herhalde basit bir olay değildir.Kanuni Sultan Süleyman'ın Yahudilere nasıl ve neden müsamahakâr davrandığını ve bu izni nasıl verdiğini tarih araştırmacılarımıza bırakıyorum.Osmanlı Yahudilere toprak satmadı,doğru... Ama öyle bir siyaset ortaya koydu ki, Kudüs'ü Yahudilere altın tepside bedavaya sundu.