Kahire’deki Türk şehitliği!

Kahire'de Hıristiyan mezarlığın hemen yanında dalgalanan Türk bayrağını ilk gördüğümde 1990 yılının ekim ayının sonları idi. Benden bir dönem önce El-Ezher'e başlamış olan arkadaşa Türk bayrağının niçin burada dalgalandığını sorduğumda, kendisinin de Türk bayrağını ilk kez gördüğünü söylemesi tuhafıma gitmişti. 

Medineti'n-Nasr yolu üzerinde, Abbasiye yolu ile çakışan köşede kalan, Mısır'ın üç önceki Cumhurbaşkanı merhum Enver Sedat'ın kabrine, aynı zamanda vurulduğu yere uzaklığı birkaç kilometreyi bulmayan, unutulmuş bakımsız bir mezarlık görüntüsünde idi, Kahire'deki Türk şehitliği.

Abbasiye'de bulunan Mısır Kıpti Ortodoks Patrikliğinin mezarlıklarının ucunda ben diyeyim yüz metre kare siz deyin iki yüz metre kare olan, kimisine göre dört bin beş yüz kimisine göre on beş bin kişinin defnedildiği bu Müslüman şehitliği, Hıristiyan mezarlıkların yanında ne arıyordu? 

Neden bu Müslüman Mezarlığı köşeye sıkıştırılmış gibi, koskocaman Patrik Mezarlığının kenarında unutturulmak istenmişti?

Süveyş Kanal cephesi başta olmak üzere, Çanakkale, Kudüs, Basra, Hicaz ve benzeri cephelerde esir olarak ele geçirilen Türk askerlerinin savaş tutsağı olarak tutulduğu yerde, Mehmetler neden toplu defnedildi? 

Koca Mısır'ın sahrasında İngilizler, onlara Çanakkale'de verdiğimiz kadar yeri bize neden vermediler? Mehmetlerin Mezarının başına, bir taşı neden koydurtmadılar?

Kanal Cephesinde 4. Ordu Komutanı Bahriye Nazırı Cemal Paşa, 27 Aralık 1914'te yirmi beş bin kahramanla ne yapmaya çalıştı? Gemisi olmayan denizci Cemal paşa kanalı Alamanların verdikleri güya çelik kaplı "dumbaz" isimli kayıklarla Süveyş kanalını aşıp, İngiliz hatlarını geçemeyeceğini 3 Şubat 1915 sabahı yüzlerce şehit ve esir verip ordusu dağılıp, Gazze'ye geri çekilirken mi, anlamalıydı!

Kanal Harekâtında Osmanlı İmparatorluğunun kendi askerini bile bile ölüme gönderdiğini, evlatlarına önem vermediğini gören elin İngiliz'imi, esir ettiği Mehmetçiğe kabir kazıp bir de başına kitabeli taş dikecekti!

Daha neler, onlarca yıl sonra o mezarlığı o şehitliği gören Türkün evladı, kaç binlerce Türk evladının orada şehit olduğunu anlasın, kaç binlerin neden ve niçin tutsak tutulduğunu bilsin diye! Öylemi…

İşin en acısı, Mısır'daki şehitlerimizin sayısı belli değil! Pekâlâ, esirlerimizin sayısı belli mi? Genelkurmay ATASE Arşivinde esir sayılarına dair değişik belgeler bulunmakla birlikte hiçbirinde kesin bir sayı verilememektedir. Yalnız 16. Fırka kumandanının 8 Mart 1921 tarihli esaret sonrası verdiği ifadesinden esir sayıları hakkında bilgiler elde edilmişti. Mütareke'nin imzalanmasının ardından Mısır'da muhtelif rütbeden toplam 5.000 kadar Osmanlı subay ve memuru ile 80.000 kadar askerin olduğu tahmin edilmekteydi.

Kimler vardı, Mısır'daki İngiliz esir kamplarında bilseniz kimler! Sonradan cumhurbaşkanlığı yapacak askerlerimizden dördüncü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel ve beşinci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay Mısır'da esir kamplarında kalmışlardı. 

1917 yılında Gazze'de İngilizlere esir düşen mülazım-ı evvel Halit Bey, hazırlamış olduğu raporda esirlere yemek olarak sadece turşu verildiğini, esirlerin çok ağır işlerde çalıştırıldıklarını, hasta esirlerin Rum ve Ermeni doktorlara tevdi edildiğini, bundan dolayı Türk esirlerin yüzde otuzunun gözlerinin kör olduğunu, yüzde on beş, yirmisinin de zehirlenerek öldürüldüğünü ifade etmektedir. (Arıkan, a,g,m, s.37-41) 

Elin İngiliz'i Türk askeri kaçmasın diye gözlerini kör etmiş!

Hatta Yunan Anadolu'ya çıktığında, İngilizlere Mısır'daki Türklerin serbest bırakılmaması için ricada bulunmuştu. Kurtuluş Savaşı'na katılmasınlar diye. Tabi ki, İngilizler de ricalarını kırmamışlardı.

Lütfen herkes kendi ulusal kahramanı ile kendi kurtuluş savaşını versin! 

Anlayamayanlar da dünyada bulunan 56. Türk Şehitliğinden birinde kendisine veya yakınlarına yer bakıp beğensin!