İngilizler Birinci Genel Savaştan önce, Osmanlı Hükümeti üzerinde kurduğu güvene dayanarak Hindistan yolu üzerinde bulunan Arap toprakları üzerinde ve dolayısı ile Irak Topraklarında da araştırmalar yapar. XIX. Yüzyılın ikinci yarısından sonra petrol, bir enerji olarak kullanılmaya başlayınca İngilizler Arap toplumu ve ırak ile de yakından ilgilenmeye başlar. Yakın doğu üzerinde siyasi egemenliğin yollarını araştırmaya çalışır. Bunun için Müslüman Arapların sosyal yapısını araştırır.Arap İslam toplumu üzerinde siyasi ve hukuki yetkilere sahip gücün Şeyh, Emir, İmam gibi kişilerin elinde olduğunu görünce onlarla yakın ilişkiler kurar. Onların dostluğunu kazanır. Bu dostluğun savunucusu olarak Osmanlıya karşı onların koruyuculuğunu üstlenir. Daha sonra da Arap dünyasını, Osmanlıya karşı kurtarma girişimini başlatır.Irak topraklarında da YEŞİM EL HAŞİMİ ile önce dostluk sağlanır. Bu dostluğun neticesinde Irak Araplarının bağımsızlığı için askeri hareket başlatılır.Birinci Genel Savaşa Osmanlı Devleti de katılınca, İngilizler, Irak'taki Arap bağımsızlık hareketini desteklemek için General Townshend kumandasında Altıncı Tümeni çıkarır. Osmanlı Ordusundaki Arap askerleri, Yeşim El Haşim'in etkisi ile ayrılarak, İngilizlerle birleşirler. Irak asilerini cezalandırmak ve İngilizlerle savaşması için Enver Paşa'nın gönderdiği Süleyman Askeri Bey 12 Nisan 1915'de Şuayyibe Vuruşmasında yenilir. Bu yenilgiyi hazmedemeyen Süleyman Askeri Bey intihar eder. Sonuçta Arap Asileri ve İngilizler Irak'a egemen olur. Necef ve Kerbela'daki Şiiler de İngiliz yanlısı olurlar. Yalnız Fırat boylarındaki Arap aşiretleri Osmanlı yanlısı olarak kalırlar.Süleyman Askeri Beyin intiharından sonra Irak komutanlığına atanan Nurettin Bey 19 Mayıs 1915'de Bağdat'a gelir. Irak topraklarını, asi Arap Emirlerine ve İngilizlere karşı savunmaya çalışır. Şuayyibe vuruşmasından sonra İngilizler, Irak'a bir tümen daha göndererek bir kolordu Komutanlığı kurulması sağlanır. Kolordu Komutanlığına General Nikson atanır. Bu kolordu Londra'daki İngiliz hükümetine bağlı değildir. Hindistan'da ki Delhi hükümetine bağlıdır. Bu nedenle İngiltere, Irak'taki askeri hareketler için müttefikleri Fransa,Rusya, İtalya'ya karşı bağımlı değildir. Serbest hareket etme imkanına sahiptir.Bu nedenle Delhi Hükümeti 24 Mart 1915 de General Nikson'dan şu yönergelerin uygulanmasını ister: 1-Basra Vilayetini kapsayan aşağı Irak'ın,denize götüren bütün yolların ve askeri hareketleri ilgilendiren bitişik toprakların elde tutulması. 2-Askeri hareketlere zarar vermeden,İran Petrol bölgesi ile borularının güveninin sağlanması. 3-Durum yerinde incelendikten sonra: a)Basra Vilayetinin tamamının ele geçirilmesi. b)Sonra Bağdat üzerine yürünülmesi için bir tasarının hazırlanarak gönderilmesi. 4-Elden geldiği kadar İran'ın yansızlığına saygı gösterilmesi.İngilizler 21 Mayıs 1915'de Amara'yı alırlar. 23-25 Temmuz 1915 vuruşmaları ile Osmanlı kuvvetlerine ağır bir darbe indirir. Kayıpların büyüklüğü karşısında Osmanlı'lar savunma yapamayarak geri çekilirler. Bunun neticesinde ilerleyen İngiliz ve Arap milisleri Nasiriye'yi işgal ederler. 6 Ağustos 1915'de Townsend kumandasındaki İngiliz kuvvetleri Küt-Ül-Amra'yı almak için saldırıya geçer. Vuruşmalar 28 Eylüle kadar devam eder. 28 Eylül 1915 günü Küt-ül-Amara ve Aziziye'ye kadar olan Irak topraklarını işgal ederler.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
- Erzincan ateşkesi ve sonucu / 14.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011