Mimari mirasımız kayboluyor

Gaziantep'in sahip olduğu kültür mirası içerisinde önemli bir yer tutan tarihi Antepevlerinin yok edilmesinin önüne geçilmesi istenildi.

Mimarlar Odası Şube Başkanı Akif Uğraş, ata yadigarı Antepevlerinin, ilgisizlik, bilgisizlik ya da ekonomik kaygılar nedeniyle tahrip edildiğini söyledi.

Kent merkezindeki arsaların büyük ekonomik değer kazanmasının, Antepevlerinin yıkılmaya terkedilmesine yol açtığına dikkati çeken Uğraş, "Etkili önlemler alınmadığı takdirde, yakın bir gelecekte Antepevi kalmayacak. Umarız zaman yanıldığımızı gösterir" dedi.

Uğraş, bakımsızlık nedeniyle yıpranan ve sahipleri tarafından "mülk" değil "yük" olarak görülen Antepevlerinin gelecek nesillere taşınmasında, öncelikli görevin Kültür Bakanlığı'na düşmekle birlikte sivil toplum kuruluşlarının da soruna duyarsız kalamayacaklarını kaydetti.

KÜLTÜR VARLIKLARININ KORUNMASI

Toplumların emanet aldıkları kültür varlıklarını geleceğe taşıdıkları ölçüde kültürlü kabul edildiklerini belirten Uğraş, şöyle devam etti:

"Gaziantep'teki mimari miras denilince akla Antepevleri gelir. Kent merkezindeki çok sayıdaki otopark yok olan ya da yok edilen Antepevlerinin arsaları üzerinde bulunuyor. Bu da mimari miras konusunda tam bir mirasyedi gibi davrandığımızı ortaya koyuyor. Bu yanlıştan kurtulup Antepevlerinin gelecek nesillere taşınmasına katkı sağlamalıyız."

Uğraş, 2 Antepevinin restorasyonu için çalışma başlattıklarını, sivil toplum kuruluşları ve büyük ölçekli firmaları benzer çalışmalar yürütmeye çağırdıklarını, sözlerine ekledi.

GELENEKSEL ANTEPEVLERİ

Gaziantep'in merkezi mahallelerinde, çoğunluğu kullanılamaz halde tescilli, sivil mimarlık örneği 528 Antepevi bulunuyor.

Yöre halkının "kıymık", "havara", "minare kayası" ve "karataş" diye adlandırdığı taş ve ahşap malzemeyle inşa edilen Antepevleri, çok işlevli yapılar olarak dikkati çekiyor.

"Hayat" denilen avlunun bir yanına 2-3 katlı inşa edilen Antepevlerinin pencerelerinin üzerinde, kuşların barınabilmesi için yapılmış "kuş tağası" olarak adlandırılan bölümler yer alıyor.

Pek çoğu satılık olan ama alıcı çıkmayan Antepevlerinin kullanılabilir durumda olanları, bedelinin daha düşük olması nedeniyledar gelirli aileler, esnaf ve sanatkarlarca kiralanıyor.

İşlevsellik yanında iklim koşulları da gözetilerek inşa edilen Antepevleri, yapı taşı tercihinin özenle yapılması nedeniyle yazları serin, kışları sıcak bir ortam oluşturuyor. Antepevlerinin bazılarında ilgi uyandıran tavan süslemelerine de rastlanıyor.