logo
28 MART 2024

Muhteşem Türkçe'mden sonbahar manzaraları-I

18.08.2005 00:00:00
Birileri çıkıp diyebilirler ki: "Bu adam şaşırdı mı? Hala ihtişam mı diyor? Ortada ihtişamdan, muteşemden, haşmetten eser mi kaldı? Ya bir de eser diyor... Bu devirde eserden eser mi bıraktık? Peki... şu manzara da neyin nesi oluyor? Bunu kullanmak için asosyal olmak gerekiyor. Siz ne anlarsınız asosyallikten! Peyzaj dururken manzara da ne oluyor ki?"Birileri işte... İsteyen istediğini söyleyebilir... Fakat, hakikati hiç kimse tersyüz edemez.Bir müddettir yazılı ve görülü neşriyatımızda kullanınlan Türkçe ilgimi çekti. İlgimi çeken bu kelimeleri mümkün olduğu kadar cümle içindeki halleriyle, tarih ve saatleriyle tesbit edip, kaydettim. Karşıma şimdi arz edeceğim, "muteşem Türkçe'mden sonbahar manzaraları" çıktı. Beraberce okuyalım:Samsun'dan Ankara istikametine ilerliyoruz. Onbeşinci kilometreden sonra gözümüz tabelalara ilişiyor: "Karayolları 7. Bölge Müdürlüğü Ağaçlandırma ve Peyzaj Sahası"... Amma ne var ki, Türkçe ile ilim yapılmaz denilen üniversitelerimizde bile "Peyzaj Mimarlığı" bölümleri yok mu? Elbette Türkçe kafi gelmeyince koskoca üniversite veya Yüksek Öğretim Kurumu ne yapsın? Manzara dese ayıp olur. Manzara Mimarlığı! Ayıp değil mi? Fransızcası varken Türkçesini niçin kullansın koskoca ilim adamları... Üniversite, fakülte, rektör... Fransızca; dekan Latince... Olsun değil mi?Türk Dil Kurumu bile "Yabancı Kelimelere Karşılık" bulmak için "Komisyon" kelimesini kullanmış. Bu kelimenin Fransızca olduğunu ve yerine kullanılabilecek başka kelimelerimiz bulunduğunun farkında bile değiller.İsterseniz önce, Türk Dil Kurumu'nun çıkardığı Türk Dili Dergisi'nden bir kaç örnek sunduktan sonra diğerlerine geçelim. Çünkü bu meselenin çözüm getiricilerinin durumunu görmekte fayda var. Bakınız; "Dilimize Sahip Çıkıyoruz" diyerek verilen örnek cümlelerde neler bulunuyor: "İkinci misal: (örnek cümle) Dairesine yeni model duş kabini koydurmuş" (Mart 1998, s.207). Örnek cümle diye verilen cümlede "model-duş" ve "kabin" kelimeleri Fransızca. Soruyoruz: Nasıl Türkçe anlayışı bu?Aynı derginin Nisan-1998 tarihli sayısından: "Önek cümle: Her devletin bazı örtülü operasyonları vardır" (s.332). "Operasyon" Fransızca... "Türk kökenli çağcıl müzik ustası, ilk albümüyle Almanya'dan sonra Amerika'ya açılıyor" (s.334). Ne cümle değil mi? Gerçekten örnek olacak cinsten! Burada da "müzik" ve "albüm"ün Fransızca olduğunu belirteyim... "Çağcıl" onların diline çok yakışıyor... Bir başka örnek cümle: "Öğlen yemeğinden önce birer ön içki alsak daha iyi olmaz mı? (s.334). Bu arı-duru-sulu, biberli, sarhoş Türkçe (!) beyninizi döndürmesin sakın... Zira; bir başka örnek sizi tamamen kendinizden geçirebilir: "Profesyonel mankenlik yapan kızımız uzun süredir gezdiği erkek arkadaşıyla birlikte oturma kararı alıp evden ayrıldığından beri Behçet'le ikimiz feleğimizi şaşırmış bir haldeyiz. Ne kadar modern, ne kadar anlayışlı ve hoşgörülü olmaya çalışırsak çalışalım, kızımız için evlilik formülünün dışında bir beraberliği kabullenemiyoruz... Zaten çalışmayı seven Behçet kendini daha bir işe verdi. Özenle yaratmaya çalıştığı 'modern baba' görüntüsü gitmiş; suskun, ağırbaşlı, içe dönük bir eski zaman adamı olmuştu" (s.236-237).Güzel mi? Beğndiniz mi? Gayet öğretici ve geliştirici mi?Türkçesi nasıl? Profesyonel, manken, modern, formül... kelimelerinin Fransızca olduğu, acaba Yabancı Kelimelere Karşılık Bulma Heyeti tarafından gözden mi kaçmış? "Modern baba"ya bravo doğrusu!..Cazim Gürbüz'ün ibret verici şu yazısından sonra mevzumuza devam edelim: "Şair dostum Vagıf Bayatlı ile Bakü'de Karl Marks Parkı'nda (o zaman adı buydu) gezerken, tuvalete gitmek istedim, Vagıf tarif etti yerini, vardım, kapıda Kril harfleriyle "Ayakyolu" yazdığını hayretle gördüm. Sonra Vagıf dedi ki: 'Biz zorunlu durumlar dışında dilimize Rusça sokmadık. Ama siz, bizim bile başımızı döndürdünüz.'Sonra saydım bu 'def-i hacet' edilen yere ne gibi adlar verdiğimizi: Yüznumara, kenef, WC, OO, memişhane, aptesthane, tuvalet vs.Azerbaycan Türkleri, 'Ayakyolu'ndan zarar görmemiş ve Rusça'sını kullanmayı asla düşünmemişler, bizde ise sorun gençlere, acaba ayakyolunu bilen çıkar mı?" (Büyük Kurultay Gzt. 23 Kasım 1998, s.12).Milletin malını kimse hor kullanmamalıdır. Hele bunlar kültürün temeli olursa, sadece ferdin değil, milletin hayatı da tehlikelere maruz kalır. Dil; tarih hazinesidir. Bütün yaşayış şekilleri; sevgiler, acılar, mücadeleler kelimelerde saklıdır. Hiç kimse, onlarla, keyfi bir şekilde oynamak hakkına sahip değildir.Yine, Türk Dili Dergisi'ne dönüyor ve 1999 Eylül sayısından iki örnek sunuyorum. Birincisi; bir sayın profesörümüzün "Ayva" başlıklı yazısında geçen kelimelerdir. Bu yazıda (29) defa "diyalekt" kelimesi tekrar edilmiştir. Hani biz Türkçe konuşacaktık? Hani biz, Yabancı Kelimelere Karşılık Bulma Komisyonu kurmuştuk?.. Olsun değil mi? Aynı yazıda 6 kez de "etimoloji" kelimesi kullanılmış. Hayır bunların karşı olduğu kelimeler bunlar değil... Bunlar sade vatandaşın kullandığı kelimelerle ilgileniyorlar. Bunlar, bütün Türk Dünyası'nın müşterek kelimeleriyle ilgileniyorlar...

M.Halistin KUKUL
 
Misafir Kalem (A) / diğer yazıları
'Vatandaş' BTP'de karar kıldı
Darende'de bu gerçek oldu...
Yargıtay'da bilek güreşi sürüyor
9. turda da başkan seçilemedi
BDDK savcılığa yazı gönderdi
Seçil Erzan'ın telefonu incelenecek
Sevgi evinde şüpheli ölüm
Bebek yatağında ölü bulundu
'Rusya sadece Ruslarındır' akımına Putin'den tepki
'Ülkede 190 etnik grup var'
Saray'dan Mehmet Şimşek açıklaması
'İtibar etmeyiniz'
Terör saldırısında ölü sayısı arttı
Hayatını kaybedenler 143'e yükseldi
Bağımsız aday olan eski CHP'li başkana seslendi
'Son kez uyarıyorum!'
Kılıçdaroğlu sonunda patladı
'Bilal'e anlatır gibi son kez anlatıyorum'
"Ligden çekilmek için sponsorlarımızla görüştük"
Koç: Bize ceza verirlerse vebalini öderler
Bahçeli'den yerel seçim öncesi mesaj
'Riskli ve tehlikelerle dolu'
Erdoğan'a 'beka sorunu' göndermesi
'Perdelik kumaştan kefen giyen 7 zibidi'
"İstanbul’u yapay zeka devriminin gözbebeği yapacağız"
BTP İBB adayı Cihan Erdoğanyılmaz
Diyarbakır mitinginde İstanbul mesajı verdi
'CHP'yi, utanmadan Kürt kardeşlerimize...'
Beklenen açıklama geldi
Kadir İnanır'dan iyi haber
'Vatandaş' BTP'de karar kıldı
Darende'de bu gerçek oldu...
Yargıtay'da bilek güreşi sürüyor
9. turda da başkan seçilemedi
BDDK savcılığa yazı gönderdi
Seçil Erzan'ın telefonu incelenecek
Sevgi evinde şüpheli ölüm
Bebek yatağında ölü bulundu
'Rusya sadece Ruslarındır' akımına Putin'den tepki
'Ülkede 190 etnik grup var'
Saray'dan Mehmet Şimşek açıklaması
'İtibar etmeyiniz'
Terör saldırısında ölü sayısı arttı
Hayatını kaybedenler 143'e yükseldi
Bağımsız aday olan eski CHP'li başkana seslendi
'Son kez uyarıyorum!'
Kılıçdaroğlu sonunda patladı
'Bilal'e anlatır gibi son kez anlatıyorum'
"Ligden çekilmek için sponsorlarımızla görüştük"
Koç: Bize ceza verirlerse vebalini öderler
Bahçeli'den yerel seçim öncesi mesaj
'Riskli ve tehlikelerle dolu'
Erdoğan'a 'beka sorunu' göndermesi
'Perdelik kumaştan kefen giyen 7 zibidi'
"İstanbul’u yapay zeka devriminin gözbebeği yapacağız"
BTP İBB adayı Cihan Erdoğanyılmaz
Diyarbakır mitinginde İstanbul mesajı verdi
'CHP'yi, utanmadan Kürt kardeşlerimize...'
Beklenen açıklama geldi
Kadir İnanır'dan iyi haber
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.