İbretlik ve dramatik bir olay: Yassıçemen Savaşı

MİSAFİR KALEM / Adem DEMİR

 Harzemşahlar 12. yüzyıl boyunca günümüzdeki Türkmenistan, Özbekistan ve Afganistan ülkelerinin topraklarında kuvvet kazanmış, İran ve Azerbaycan'ı da etki alanında bulunduran bir Türk devletiydi.1220 yılında Moğol hakanı Cengiz Han'ın Orta Asya'ya saldırıya geçmesi sonucu Harzemşahlar Moğollara karşı çok çetin mücadeleler verdiler. Ancak sayıca çok kalabalık olan ve hiçbir hukuku tanımayan, cani ruhlu Moğollar karşısında batıya doğru geri çekilmek zorunda kaldılar.
Moğollara karşı durmakta zorlanan Celaleddin Harzemşah idaresindeki Harzemşahlar, Alaeddin Keykubad idaresinde en parlak dönemini yaşamakta olan Anadolu Selçuklu Devleti'yle yakınlaştılar. Moğollar bu birlikteliğin, kendilerine karşı tehdit unsuru oluşturacağını anladılar ve Harzem askeri görüntüsü altında bazı Anadolu Selçuklu köylerini talan ettiler. Bunu Celaleddin Harzemşah'ın yaptığını zanneden Alaeddin Keykubad, Celaleddin Harzemşah'ın, köyleri talan etmediğini bildiren mektubuna inanmadı ve bu olay bir süre sonra aralarında soğuklaşma ve ayrılma konusu oldu.
Bu ayrışmanın neticesinde iki Türk devleti 1230 yılında Erzincan yakınlarındaki Yassıçemen'de savaşmışlar ve bu savaş Harzemşahlar'ın sonu olmuştur. Böylece Moğolların yapamadığını, Müslüman bir Türk devleti yapmıştır. Ancaaaaak… Bu savaş sonucunda Moğolların önündeki engel de kalkmış oldu. Moğolllar artık Anadolu'ya doğru akınlar düzenlemeye başlamışlar ve Yassıçemen'den 13 yıl sonra 1243'te, Anadolu Selçukluları'nı Kösedağ Savaşı ile mağlup etmiş ve kendilerine bağlamıştır.
Bu savaştan sonra koskoca Anadolu Selçuklu Devleti bir müddet daha Moğollara bağlı olarak bir nevi bitkisel hayatta yaşamışlardır. Yani Yassıçemen Savaşı ile Anadolu Selçuklu Sultanı aslında kendi devletinin sonunu hazırlamıştır. Sağduyulu ve basiretli liderler için tarih, ibretlik olaylarla doludur. Bu olay çerçevesinde Suriye merkezli Ortadoğu hadiselerine bir kez daha bakmak ve ona göre davranmak yerinde olacaktır.