logo
12 TEMMUZ 2025

Nefsi terbiye etmek nasıl mümkün olur?

16.09.2008 00:00:00
Ramazan ayı, nefsî arzuların gemlendiği, terbiye sürecinin doruk noktada yaşandığı bir ay. Bu noktada şu soruların cevabını bulmak gerekiyor: "İnsanın içinde taşıdığı nefis ne demektir?", "Nefsin terbiyesinden ne anlamalıyız?", "Nefsi terbiye etmek, nefsi yok etmek anlamına mı geliyor?"İsterseniz "nefis"ten işe başlayalım. Nefis nedir?

 

Nefsin aslı ve özü benliktir. "Benlik" dediğimiz şeydir. Nefse ruh da diyebiliriz. Esasen Kur'an-ı Kerim'de, "nefis" diye beyan edilen şeyle, "ruh" diye beyan edilen şeyle aynı şeydir. Ancak tasavvuf müntesipleri ruh ve nefis kelimeleri üzerinde iki mana ile birlikte aynı şeyi izah etmeye çalıştılar. Nefsi, "Ruh-i hayvan"; Ruhu da, "Ruh-i sultan" ismiyle zikrederek biraz daha bizim anlayacağımız dile tercüme ettiler.Ruh-i hayvanın, yani nefsin yüzü karanlıktır. Ahlak-ı zemimenin odaklandığı, kaynaklandığı merkezdir. Ahlak-ı hamidenin merkezi de ruh-i sultandır. Bu iki terkibin adına nefis de diyebilirsiniz, ruh da diyebilirsiniz. Ehli olan bu anlattıklarımızı çok rahat anlayabilir. Bir manada bir tarafı işin gecesi, diğeri de gündüzüdür.  Nefis ve ruh dediğimiz şey, bir bütündür. Onun ahlak-ı zemime merkezi olan hayvani tarafını, yani nefsi, öldürmek demek, yok etmek manasına gelmez. Huylarını ahlak-ı hamideye tebdil etmek manasına gelir. Zaten siz isteseniz de onu öldüremezsiniz. "Ben" dediğiniz şeyi yok etmek mümkün değildir. Ama benliğe bazı sıfatları yüklemek mümkündür.  Onu, A sınıfı bir ahlaka sahipken B sınıfı bir ahlaka tebdil edebilirsiniz. İşi biraz daha açarsak, iyi bir mürebbi, iyi bir terbiyeci, devamlı kavgacı, gürültücü bir insanın bu ruh hâlini, düşmana karşı yönlendirir, iyi insanlara karşı da geçimli hâle getirir. Yani o özelliği ondan siz yok edemezsiniz. Ama nerede kullanacağının, nasıl kullanacağının ölçüsünü ona verirsiniz. Mesela; Türk milleti cengaver bir millettir. Ortaasya'da yaşadığı dönemlere bakacak olursak, devamlı göç halinde idi. At sırtındaydı. Dolayısıyla bir yerden bir yere giderken bazı kavimlerle mücadele etmek durumu vardı. Bu hâl onu cengaver bir millet yaptı. Tabiatına bu sıfat yerleşti. Cengaverlik ruhu ona yerleşti. Şartlar o devirde onu gerektirdi. Ama Müslüman olduktan sonra ise o özelliği, Allah yoluna hizmete tebdil olundu.

RAMAZAN SOHBETLERİ /  Prof. Dr Haydar BAŞ'ın kaleminden  Hikmetin Sırları
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Bolu Belediye Başkan Yardımcısı savunma yaptı
Kartalkaya davası devam ediyor
ABD Dışişleri Bakanlığı 1300'ü aşkın personelini işten çıkardı
"Yeniden yapılanmanın bir parçası"
İBB'ye yönelik soruşturmada gelişme
8 kişi daha tutuklandı
Kredi kartı ve ihtiyaç kredisi yapılandırmalarında değişiklik
Azami faiz yüzde 3.11
Diyarbakır'da 5 katlı bina tahliye edildi
Sallandığı ihbarı yapılmıştı
Leman Dergisi'nin karikatür soruşturmasında gelişme
Firari yazı işleri müdürü gözaltına alındı
Silah bırakma gösterisi
Bir grup terörist silah yaktı ve gitti
Bahçeli'den silah bırakma açıklaması
'PKK’nın kurucu önderliği sözünü tuttu'
30 terörist silahlarını imha edecek
PKK sembolik silah bırakıyor
'Gazze'deki sivillere defolun diyoruz'
Katil Netanyahu'dan küstah tehdit
Tedavi altındaydı
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut öldü
İsteyen herkes başkan adayı olamazmış
Zorbalık derneklere de sıçradı
LGS sonuçları açıklandı
Tercihler 14 - 24 Temmuz arası
Srebrenitsa Soykırımının yıl dönümü
Soykırımın 7 kurbanı toprağa verilecek
Kartalkaya'da yakınlarını kaybedenler konuştu
170 gün geçti 'artık yeter'
Bolu Belediye Başkan Yardımcısı savunma yaptı
Kartalkaya davası devam ediyor
ABD Dışişleri Bakanlığı 1300'ü aşkın personelini işten çıkardı
"Yeniden yapılanmanın bir parçası"
İBB'ye yönelik soruşturmada gelişme
8 kişi daha tutuklandı
Kredi kartı ve ihtiyaç kredisi yapılandırmalarında değişiklik
Azami faiz yüzde 3.11
Diyarbakır'da 5 katlı bina tahliye edildi
Sallandığı ihbarı yapılmıştı
Leman Dergisi'nin karikatür soruşturmasında gelişme
Firari yazı işleri müdürü gözaltına alındı
Silah bırakma gösterisi
Bir grup terörist silah yaktı ve gitti
Bahçeli'den silah bırakma açıklaması
'PKK’nın kurucu önderliği sözünü tuttu'
30 terörist silahlarını imha edecek
PKK sembolik silah bırakıyor
'Gazze'deki sivillere defolun diyoruz'
Katil Netanyahu'dan küstah tehdit
Tedavi altındaydı
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut öldü
İsteyen herkes başkan adayı olamazmış
Zorbalık derneklere de sıçradı
LGS sonuçları açıklandı
Tercihler 14 - 24 Temmuz arası
Srebrenitsa Soykırımının yıl dönümü
Soykırımın 7 kurbanı toprağa verilecek
Kartalkaya'da yakınlarını kaybedenler konuştu
170 gün geçti 'artık yeter'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.