Nefsimizi temize çıkarmayalım

Bir önceki yazımızda, kalbimizde Allah'ı iktidar etmemiz gerektiği üzerinde durmuş ve devam edeceğiz diyerek ayrılmıştık.

Kalp ülkemizde Allah'ı iktidar edebilmek için o ülkedeki kuvvetleri tanımalı ve ona göre mücadele ve mücahedeye başlamalıyız.

Önce içerdeki düşman, yani nefis… Nefis onu ıslah edip ruha tâbi kılıncaya kadar sürekli dış düşman şeytanla işbirliği yapar. Şeytanın tuzaklarını, oyunlarını ve bahanelerini hoş göstermeye çalışır.

Allah Teâlâ, Hz. Yusuf'un ağzından nefsi bize şöylece tanıtır: "Ben, nefsimi asla temize çıkarmam. Çünkü nefis, daima kötülüğü emreder. Rabbim acıyıp korumuş başka. Şüphesiz Rabbim çok bağışlayan ve esirgeyendir." (Yusuf, 53).

Bu kadar mı? Devamlı kötülüğü emretmekle kalmıyor, işi bakın nerelere taşıyor nefis: "Şu kimseye bir baksana, nefsini ilah edinmiş. Allah da onu bir ilimle saptırmış, sonra da kulağını ve kalbini mühürlemiş, gözüne de bir perde çekmiş. Böyle birini Allah'tan başka kim doğru yola ulaştırır? Hâl düşünmez misiniz?" (Câsiye, 23).

Dış düşmanımız şerefsiz şeytanın bizi taşımak istediği nihai nokta budur. Bizi tanrılık iddiasına kadar götürmeye çalışır. İllâ Firavun'un dediği gibi, "ben sizin en yüce rabbinizim" dedirtmesi gerekmez. Allah'ın emir ve yasaklarını hafife almak, alay konusu yapmak, yok saymak, değiştirmek de insanı aynı zillete düşürür. Yani nefsini tanrılaştırmaya veya Allah'a ortak koşmaya…

Bu noktada bize düşen, iç düşman nefisle dış düşman şeytan arasında ki bağı koparmaktır. Bu da nefisle mücadele ve mücahede ile elde edilebilecek bir zaferdir. 

Nefsi terbiye ve tezkiye ederken 7 makamdan bahsedilir:

1. makam: Nefs-i emmare: Bu makamda nefis devamlı kötülüğü emreder. Yapılan yanlışlardan hiç rahatsız olmaz, insanı batırdıkça batırır.

2. makam: Nefs-i levvâme: Bu makamda nefis kendini levmetmeye, pişmanlık duymaya ve kınamaya başlar: "Hayır! Kendini ısrarla kınayan, pişmanlık duyan nefse yemin ederim." (Kıyamet, 2).

3. makam: Nefs-i mülhime: Bu makamda kul ilhamlar almaya başlar. Bu sebeple çok kaygan, tehlikeli bir makamdır. Bir an önce bu makamı aşmaya gayret etmek gerekir. Yoksa nefis 'ucub' yani kendini, kendi halini beğendirmeye, ben erdim dedirtmeye başlar ki, böylece başa, nefs-i emmareye düşürebilir. Bu makama kadar kul kendi gayret ve mücadelesiyle gelebilirse de bu makamı aşmak ancak bir Allah Dostuna bende/talebe olmakla mümkündür. "Bana hakkıyla boyun eğmiş kulumun yoluna uy." (Lokman, 15). Bu makamı bir gönül sultanının rehberliğinde aşan kul velayetin ilk basamağına çıkar. 

4. makam: Nefs-i mutmainne: Bu makamda artık kulun nefsi mutmain olmuş, doymuş ve huzura ermiştir. "Ey mutmain olmuş, huzura ermiş nefis! Sen O'ndan razı/hoşnut ve O da senden razı olarak Rabbine dön. (Seçkin) kullarım arasına katıl ve cennetime gir!" (Fecr, 27-30).

İşte bu ayetlerde de buyrulduğu gibi kul nefis mücadelesiyle mutmainneye, devamla 5.makam raziyeye, 6.makam merziyyeye ve sonunda da son makam kamile/safiye makamına ulaşır.

Ayetlerden anlayacağımız gibi Allah'a vuslat/ulaşmak için nefsi huzura erdirip doyurmak, Allah'ın sevdiği ve seçtiği kulların arasına katılmak ve sonunda da onlarla birlikte cennete girmek… Allah cümlemize nasip eylesin.

Ra'd suresi 28. ayette Allah Teâlâ şöyle buyurur: "Onlar iman edip kalpleri Allah'ın zikriyle tatmin olmuş kimselerdir. Dikkat edin kalpler ancak Allah'ın zikriyle huzur bulur."

"Ancak ve ancak, Rabbinin adını çokça zikredip namazını kılarak nefsini arındıran kimse kurtuluşa erer." (A'la, 14, 15).

Bu konuda Prof. Dr. Haydar Baş Hocamızın "İslam'da Zikir" adlı eserini hararetle tavsiye ediyorum. 

Rabbim bizi, her an Rabbini zikrederek, her yaptığını Allah'ın rızasını gözeterek yapan ve namazını hiç aksatmadan huşû içinde kılarak nefsini arıtanlardan eylesin. Selam ve dua ile.