Oruçlu Camii: Tarihin sular altından kurtarılışı ve yeniden dirilişi

Artvin'in merkez ilçesine bağlı Oruçlu Köyü'nde bulunan tarihi Oruçlu Camii, sadece bir ibadethane değil, aynı zamanda Çoruh Barajları'nın suları altında kalmaktan kurtarılan ve aslına uygun olarak yeniden inşa edilen önemli bir kültürel miras örneğidir.

Hicri 1325 (Miladi 1907) tarihinde Ali Hamza oğlu İsmail Çoruh tarafından yaptırılan bu cami, bölgenin ahşap ve taş işçiliğinin nadide örneklerini barındırmaktadır.

Baraj Suları Altında Kalan Mirasın Kurtarılması

Deriner Barajı ve HES Projesi'nin hayata geçirilmesiyle birlikte, Oruçlu Köyü'nün bir kısmı baraj suları altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Bu durum, köyde bulunan tarihi Oruçlu Camii'nin de akıbetini belirsiz hale getirdi.

Ancak dönemin ilgili kurumları ve uzmanlar, bu önemli eserin yok olmasına izin vermedi. 2012 yılında alınan kararla, cami, minaresi hariç iç kısımları, minber, mihrap, tavan kaplamaları, süslemeler, korkuluklar, dış kapı ve üzerindeki bilgilerin yazılı olduğu dış cephedeki taşlar dahil olmak üzere dikkatlice sökülerek, köyün yeni yerleşim yerine, yaklaşık 1100 metre rakımlı alana taşındı.

Aslına Uygun Yeniden İnşa Süreci

Taşıma işleminin ardından, hazırlanan rölöve, restorasyon ve restitüsyon projeleri doğrultusunda Oruçlu Camii'nin yeniden inşa sürecine başlandı. Aslına uygun olarak inşa edilen yeni camiye, taşınan orijinal parçalar özenle monte edildi. Bu sayede, cami hem tarihi dokusunu koruyarak geleceğe aktarıldı hem de Oruçlu Köyü sakinleri için yeni yerleşim yerinde ibadethane ihtiyacını karşıladı.

Mimari ve Kültürel Özellikler

Oruçlu Camii, taş yığma yapım sisteminde inşa edilmiş olup, yapıda ahşap, tuğla ve taş gibi yöresel malzemeler kullanılmıştır. Yapı zemin kat, bir bodrum kat ve bir normal kattan oluşmaktadır. İç mekanda bulunan mihrap ve vaaz kürsüsü, caminin özgünlüğünü yansıtan önemli unsurlardır.

Tavan, ahşaptan yapılmış ve sadedir; ancak tavanın tam ortasında bulunan kubbenin kenarlarında zarif işlemeler yer almaktadır. Bu özellikleriyle Oruçlu Camii, Artvin'in zengin kültürel mirasının ve ahşap işçiliğinin önemli bir parçası olmaya devam etmektedir.

Oruçlu Camii'nin bu örnek kurtarma ve yeniden inşa hikayesi, tarihi eserlerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması konusundaki hassasiyetin güzel bir örneği olarak kayıtlara geçmiştir. Caminin, yaklaşık 112 yıl sonra yeni yerinde de ibadete açık olması ve orijinalliğini koruması, kültürel mirasımıza verilen değerin bir göstergesidir.