Rusların Kafkasya'daki askeri faaliyetleri-I

Birinci Genel Savaş başladıktan sonra Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın durum ve davranışları, diğer meclis-i Vükela üyelerinden tamamen farklıdır. Onun bu davranış ve siyasi görüş farklılıkları, Osmanlı ordusunun modernize edilmesi için savaştan önce İstanbul'a gelmiş olan Alman Subaylarla olan ilişkilerinden ileri gelmektedir. Berlin Konferansı ile, pansılavist bir ideoloji ile yayılmacı bir siyasa izleyen Rusya'ya karşı Osmanlı'nın koruyuculuğunda görev almış olan Almanya, halkı kendi yanına çekebilmek için Türk Subay ve aydınlarına yakınlaşarak bazı telkinlerde bulunurlar. Emperyalizm yarışında Türkleri kendi yanlarına çekebilmek için onlarla yaptıkları siyasi sohbetlerde, Osmanlı'nın sınırlarını yapılacak olan savaşta alabildiğine genişletmek ümidini onlarda uyandırmaya çalışmışlardır. Bu yayılmacı milli düşüncenin subay ve aydınlarımızda nasıl geliştiğini şu belge ile göstermektedir:""Ordu Erkan-ı Harbiye Reisinin bulunduğu büyük odada Reis von Frankenberg'i, bir coğrafya atlasının üzerine eğilmiş Türk Erkan-ı Harp subayları ile beraber, Devlet-i Osmaniye'nin bu harb-i Umumi neticesinde kazanacağı hududun teferruatını muhakeme etmekle meşgul buldum. Harita'nın üzerinde daha evvel bu hususta bir hayli münakaşat cereyan eylediğine delalt eden bir çok renkli çizgiler vardı. Bu hudut Kafkasya'nın şimalinden,Volga nehri civarından geçiyor, Mısır'ı da kati surette ihtiva ediyordu. Şimdiki münakaşa Kırım ve Türkistan'a ait idi. Ben evvela latife zannettim, fakat seferberliğinden beri, ordu Erkan-ı Harp Reisinin her günkü telkinatı neticesi olmalı ki arkadaşlarım bu münakaşata ciddi bir tavırla devam ediyordu." "Alman zabitleri her gün öğleyin Liman Von Sandres Paşayı ziyaret ederek maruzatta bulunurlar ve ondan talimat telakki ederlerdi. BU zabitanın vazifesi Türk zabitlerinin şevk ve heyecanını inkişaf ettirmek ve mütemadiyen arttırmak ve ordu da bu suretle harp lehinde bir halt-i ruhiye ihzar(uyandırmak) idi. Bu vazifelerini Almanlık  nokta-i nazarından cidden hakiki bir vatanperverlik ile ifa etmekte idiler. Ordu Erkan-ı Harp reisi, harita üzerindeki hudut münakaşatı esnasında benim bir vaz-ı ihtiraz(çekingen durum) ve ihtiyat aldığıma bilhassa dikkat ediyor. Beni arkadaşlarıma nispeten geride kalmış görerek ikna ve telkin kuvvetini en ziyade benim hakkında sarf etmeğe itina ediyordu. Bir defa bana Asya kıtasında bilmem hangi hududu göstererek niçin vatanımızın hududu bu olmasın diyor? Hakikaten niçin olmasın? Bunu temenni etmek için hiçbir sebep yoktu. Bu suale cevap vermek cidden pek müşküldü. Zaten harp esnasında birçok defalar tecrübe etmiş olduğumuz üzere Almanların kendi fikirlerini mutlaka kabul ettirmek için müracaat ettikleri öyle bir tarzı ihticac(Kanıt ileri sürmek biçimi) vardır ki en bariz safsatadan ibaret olduğu halde yine insan ona mukabele etmekte izhar-ı acz eder. Erkan-ı Harp reisinin "niçin vatanınızın hududu bu olmasın?" suali tenkikeranesi dahi işte bu kabildendir? İkinci ordunun Kafkasya'ya debarköman (denizden karaya çıkma) yapmak vazifesi ile tavzif(görevlendirme,işe alma) ihtimaline binaen karargahta erkan-ı harp reisi Rusça tedrisata başlamıştır? Goben ve Breslav zırhlıları sayesinde Karadeniz hakimiyeti bahriyenin istihsal edilmiş olduğu bize temin ediliyordu?"Almanlar, Osmanlı'yı bir an evvel savaşa sokmak için yukarıdaki telkinlerden başka yeni ilkeler de uygulayacaklardır. Bunların başında Suşon'un talim bahanesiyle Marmara Denizinin yetersizliğini ileri sürerek Donanma ile Karadeniz'e çıkmak ve personeli bu denizin şartlarına göre eğitmektir. Lakin burada asıl amaç Karadenizde eğitim amacı ile açılarak Ruslara saldırmak ve Osmanlıyı resmen savaşa sürüklemektir. Enver Paşa'da Kuzey Kafkasya asıllı olduğu için Almanların telkinlerinin aşırı etkisi altında kaldığından bir olup bitti ile düşündüğü askeri hayallerini gerçekleşmesi için diğer Meclis-i Vükela üyelerinden farklı olara barıştan yana değil savaştan yana idi. Bu nedenden de Alman subaylarının bütün isteklerini yerine getiriyordu. Osmanlının varlığını savaşarak korumak istiyordu.