logo
29 MART 2024

So what veya eee?-III

21.01.2021 00:00:00
'So what veya eee?-III' seslendirme dosyası:

(dünden devam…)

Hazine'nin finansman açıklarını-ihtiyacını para basarak (TCMB'den değil de)  borçlanma yolu ile karşılamasında kalmıştık. 

Peki ama bu borçlanmanın sonuçları nedir? Geliniz, birkaç tanesini yine akademik kaynaklardan yararlanarak aktarayım:

1- Kamu açıklarının iç borçlanma ile finansmanı sonucu artan bir faiz maliyeti ile karşı karşıya kalınır. Demir ve Sever (2008) Hoca'lar, borç oranındaki yüzde 1'lik değişimin faiz oranlarını yüzde 2.9 ile 5.3 arasında etkilediğini tespit etmişlerdir. Faiz oranlarındaki bu artış kısa vadeli sermaye girişlerini artırarak spekülatif amaçlı sermaye girişine sebep olur. Ekonomideki en ufak bir belirsizlikte spekülatif amaçlı kısa vadeli bu kaynakların geri çekilmesi ekonomik dengeleri alt üst ederek ekonomiyi darboğaza sokabilmektedir (H.L.Ejder ve H.M.Aksoy, 2018, Türkiye'de 2000 Sonrası İç Borç Yönetimi Politikasının Enflasyona Etkisi).

2- Kamu borçlanmasının bir faturası da özel sektöre çıkmaktadır. Özellikle tasarruf düzeylerinin yetersiz olduğu ekonomilerde bu nitelikteki borçlanmalar faiz oranları üzerinde büyük baskılar yaratarak öncelikle (zaten finansman sorunu yaşayan) özel sektörün reel yatırımlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Literatürde buna dışlama etkisi denmektedir.

3- Gelişmiş ülkeler siyasi istikrarın ekonomiye yansımalarının da etkisi-avantajıyla uzun vade ve düşük faizle borçlanabilirlerken; bizim gibi gelişmekte olan ülkeler hem düşük tasarruf düzeylerinin getirdiği olumsuzlukların hem de siyasi istikrarsızlıklara bağlı olarak gelişen olumsuz beklentilerle kısa vade ve yüksek faizle borçlanabilmektedirler.

4- Olayın diğer bir boyutu da alınan borçların nerde kullanıldığıdır. Gelişmiş ülkeler borçlanma yoluyla elde ettikleri ilave kaynakları çoğu zaman fiziki ve beşeri sermayeyi geliştirerek donanımlarının artırılmasında ve teknolojinin yenilenmesinde kullanmaktadırlar. Yani bu fonlar, katma değeri yüksek, verimli alanlarda değerlendirilerek büyüme ve kalkınmanın bir nevi finansmanı durumuna dönüşmektedir. Oysa gelişmekte olan ülkelerde, borçlanmayla elde ettikleri kaynakları genellikle kamu açıklarının ve kamu tüketim harcamalarının finansmanında kullanmaktadırlar.

5- Borçlanmanın (maliyet) enflasyona neden olmasının diğer bir nedeni de, iç borçlanma nedeni ile reel faiz oranlarında artışın, özel yatırım harcamalarını ve dolayısı ile mal miktarını azaltması, üretim maliyetlerini artırması ve buna bağlı olarak fiyatlar genel düzeyinin yükselmesidir (İ.  H.Sugözü ve M. Yiyit, Borçlanmanın Enflasyona Etkisi Üzerine Teorik Yaklaşımların Temel Özellikleri,  2010).

Kamunun borçlanması zannetmeyin ki, sadece bizim gibi ülkeler için sorun teşkil etmektedir. Kamu borçlanması gerek ulaştığı hacim itibariyle gerekse dinamikleri temelinde AB gibi parasal birliktelikler içinde önemi giderek artan bir konudur. Burada özellikle üzerinde durulan husus kamu borçlanmasının fiyatlar ve faiz oranları üzerindeki etkisi ile bütçe esnekliğini azaltarak maliye politikalarını etkisiz hale getirmesi ve nüfus artışına bağlı olarak artan ve çeşitlenen kamusal hizmet ve taleplerin karşılanabilmesini güçleştirmesidir. Sonuç itibariyle, borçlanmanın sayabildiğim veya sayamadığım (gelir dağılımını bozması, yatırım maliyetlerini yükseltmesi v.s) birçok boyutundan dolayı sadece bizim gibi gelişmekte olan ülkeler için değil, AB üyesi gelişmiş ülkelerde bile borçlanma tehdit olarak algılanmaktadır. Detaylar için daha önce zikrettiğimiz Demir ve Sever (2008)'in çalışmasına bakılabilir. Tüm bunların bir sonucu olarak, yurt içi ve yurt dışı akademik kaynaklarda, borçlanmanın, başta enflasyon olmak üzere birçok dezavantajı olduğu ispatlanmıştır. Yazı dizisinin son bölümünde de Merkez Bankalarının para basma yetkileri ile ilgili akademik kaynaklara bakalım.

(devam edecek…) 

 
Prof. Dr. İbrahim Halil Ekşi / diğer yazıları
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
Yargıtay Başkanı seçimi 31 Mart sonrasına kaldı
10. turda da sonuç çıkmadı
1 Nisan'da okullar tatil mi?
Milli Eğitim Bakanlığı açıkladı
Emekli maaşı için seçim sonrasını işaret etti
'Temmuz' ayında masaya yatıracağız'
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
Yargıtay Başkanı seçimi 31 Mart sonrasına kaldı
10. turda da sonuç çıkmadı
1 Nisan'da okullar tatil mi?
Milli Eğitim Bakanlığı açıkladı
Emekli maaşı için seçim sonrasını işaret etti
'Temmuz' ayında masaya yatıracağız'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.