Vatandaşın 'sosyal hakları'nı güvence altına alması gereken Sosyal Güvenlik Yasası, milyonlar için 'karanlık günlerin habercisi' özelliği taşıyor. Yasayla birlikte emekli maaşları azalacak, emekli olmak zorlaşacak.

 

Sosyal güvenlik sisteminde köklü değişiklikler öngören, milyonlarca vatandaşı devletin şefkatli kucağından mahrum bırakan Sosyal Güvenlik Yasa tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Milletvekilleri, gaziler gibi yeni sınırlamalar getiren sağlık sisteminden muaf tutuldu. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın görüşmelerini önceki gece tamamladı. Yaklaşık 3 hafta süren görüşmeler sırasında 76 maddeden oluşan tasarıda önemli değişiklikler yapıldı.

Yasa neler getiriyor?* Emzirme ödeneğinden sigortalı kadın, sigortalı erkeğin çalışmayan eşi ile Bağ-Kur'lular da yararlanabilecek. Çocuğun yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan asgari ücretin 3'te biri tutarında emzirme ödeneği verilecek. Emzirme ödeneğinden yararlanların, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün prim ödemiş olmaları şartı aranacak. * Malullük aylığı bağlanabilmesi için en az 10 yıl sigortalı olma ve toplam bin 800 gün prim ödeme şartı aranacak. Başka birinin bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar bu hüküm dışında olacak. * Tasarıya göre cenaze yardımı, brüt asgari ücret tutarında olacak.

Gazetecilerin fiili hizmet zammı kaldırılıyor* Bazı meslek kollarında uygulanan ve yıpranma payı olarak bilinen fiili hizmet zammı kaldırıyor. Bu meslek kollarındaki sigortalıların, Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihe kadar kazandıkları haklar saklı olacak. TSK, emniyet ve MİT mensupları ile dalgıçlar, radyoaktif maddelerle yapılan işlerde çalışanlar, asit üretimi yapılan yerlerde, demir ve çelik fabrikalarında ve kurşun izabe fırınlarında çalışanlara ise yılda 90 gün fiili hizmet zammı verilecek. Fiili hizmet zammından yararlanacak iş kollarında çalışanlar için en az 3 bin 600 gün çalışma koşulu aranacak. Yer altında çalışanlarda ise bu süre bin 800 gün olarak belirlendi.

Ayakta tedavide 2 YTL katılım payı* Özel hastaneler, sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden, sundukları sağlık hizmetinin yüzde 20'sine kadar ilave ücret talep edebilecek. * Aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, brüt asgari ücretin üçte birinden az olanların genel sağlık sigortası primleri devletçe ödenecek. Bu tutar her bir kişi için mevcut asgari ücrete göre 18.25 YTL olacak. Geliri, brüt asgari ücretin üçte biri ile asgari ücretin tamamı arasında olanlar 24.34 YTL prim ödeyecek. Asgari ücret ile asgari ücretin 2 katına kadar gelire sahip olanların ödeyeceği prim ise 73.01 YTL olacak. Geliri asgari ücretin 2 katından fazla olanlar 146.02 YTL prim ödeyecek.

Emeklilik yaşı artıyor* Tasarıya göre emeklilik yaşında kademeli artış uygulanacak. Emeklilik yaşı 1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 tarihleri arasında kadınlarda 59, erkeklerde 61, 1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62, 1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 tarihleri arasında kadınlarda 61, erkeklerde 63, 1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 tarihleri arasında kadınlarda 62, erkeklerde 64, 1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 tarihleri arasında kadınlarda 63, erkeklerde 65, 1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 tarihleri arasında kadınlarda 64, erkeklerde 65 yaş yaş olarak uygulanacak. Kadın ve erkeklerde 2048 yılından sonra emeklilik yaşı 65'de eşitlenecek. * Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte işe giren sigortalının emekli olması için aranan 7 bin gün prim ödeme gün sayısı, her yıl 100 gün artırılacak. Bu süre, 2028 yılında 9 bin güne çıkacak. * 2028 yılında işe girecek olan sigortalının emeklilik hakkını kazanması için 9 bin gün prim ödemesi gerekecek. * Kayıt dışı istihdamın kayıt altına alınması amacıyla işletmenin büyüklüğü, işçi sayısı gibi kriterler dikkate alınarak işveren, işçinin ücret, prim, ikramiye gibi tüm ödemelerini, çalışanın banka hesabına yatıracak. * Hiçbir sosyal güvencesi olmayanlara verilen yeşil kart, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 2 yıl sonra kaldırılacak. Bu kişiler genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.Vatandaş için geçerli, milletvekili için değil!Sosyal Güvenlik Yasası, aylık geliri 500 YTL olan asgari ücretlilere bütünüyle uygulanırken; maaşları 9 bin YTL'ye yaklaşan milletvekilerine ise eksik tatbik edilecek. Yasayla getirilen ancak milletvekilleri için geçerli olmayacak hükümler şöyle:* Alacakları sağlık hizmetinde, fiyatlandırma komisyonunun koyacağı sınırlamalara tabi olmayacak.* İstedikleri hastaneden, istedikleri fiyatlarla sağlık hizmeti almayı sürdürecekler. Karşılanmayacak hizmetlerin sınırını da yine TBMM koyacak.* Sağlık kuruluşları, sigortalılardan otelcilik hizmeti ve hayati olmayan istisnai sağlık hizmetleri için belirlenen hizmet fiyatının 3 katına kadar fark talep edebilirken, vekiller için bu kural işlemeyecek.* 18-44 yaş arası sigortalıların diş protezleri hiçbir şekilde karşılanmazken, milletvekilleri için sınırı TBMM koyacak.* Vekiller ve yakınları ayrıca 18 yaş altı ve 44 yaş üstünde yüzde 50 protez katkısı ödemek zorunda da olmayacak.* Ayakta tedavide hekim muayenesinde katılım payı ödemeyecek.* Ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlarda hesaplanacak yüzde 10 ile yüzde 20 arasındaki katkı paylarını ödemeyecek.* Özel hastanelerin talep edebileceği farkları ödemek zorunda olmayacak.