Tarihi telgraflar

Temsil Heyeti Antalya, Burudr, Isparta bölgesi için önlemler aldıktan sonra, Maraş Mutasarrıfı Cemal Bey'i bilgilendirmek için Eskişehir Mutasarrıfına şifreli bir telgraf çeker: "Eskişehir Mutasarrıfı Fatin Bey'e, 5 Ocak 1920. Der Saadet'ten (İstanbul'dan) bu gün hareketle, Eskişehir'den geçecek olan Maraş Mutasarrıfı Cemil Beyefendiye aşağıdaki şifrenin gizli ve zata mahsus olarak ulaştırılmasına yol göstermeleri ve adı geçene kendilerinde yoksa Beyanname ve Nizamname ile ekinden kafi miktarda verilmesi istirham olunur. 1- Urfa, Maraş, Ayıntep geçenlerde işgalin geçici mahiyeti Fransız Hükümetince resmen beyan edilmiştir. Fransız ileri gelenleri ile vaki temasımız ve bilhassa Suriye ve Ermenistan Komiseri Jorj Piko ile icra edilen görüşmemizle, Ermeni askerlerinin bu bölgeden geri alınacağı, Osmanlı Hükümeti memurlarının kanuni salahiyetine asla tecavüz olunmayacağı, Müslüman ahaliye hiçbir suretle baskıda bulunulmayacağı, Osmanlı Kanunlarının hâkim ve yürürlükte bulunacağı, Müdafaa-i Hukuk cemiyeti teşkilatının serbestçe şekillenmesine ve yayılmasına devamımıza karşı Fransızlarca engelleme gösterilmeyeceği vaat olunmuş ve buna karşılık, silahlı tecavüzlerde bulunulmaması Heyet-i Temsiliye'den rica edilmişti. Heyetimiz de, kendileri ve Ermeniler tarafından sebebiyet verilmedikçe hiçbir tarafta silahlı taarruz vaki olmamasına çalışılacağı söylenmiş ve mahalli Müdafaa-i Hukuk heyeti merkeziyelerine tamamen tebligatta bulunmuştu. Der Saadet'ten aldığımız malumatta, Fransızların zaman kazanmak politikasını takip eyledikleri anlaşılmıştır. 2- Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Nizamnamesine uygun olarak, milli teşkilatın şekillenmesini ve yayılmasının hızlandırılması ve bu Nizamname ekine göre de silahlı müfrezeler hazırlanması hususunda azami gayretin sarfı ve ahalinin her vasıtaya müracaatla, durmadan uyarılması ve aydınlatılması, herkesçe bilinen vatani hamiyetlerimizden beklenmektedir. Elbistan'da kuvvetli bir heyeti merkeziye ve silahlı bir teşkilat vardır. Burası ile gayet sıkı ve emin bir irtibat tesisi son derece mühimdir. Maraş, Sivas'taki 3. Kolordu-yu Hümayun bölgesine ait bulunduğundan şifreli haberleşme ile adı geçen kolordu kumandanlığıyla da temas edilmesi, Ankara'daki Heyet-i temsiliyemizle gizli haberleşmenin, adı geçen kolordu vasıtasıyla icrası lazımdır. Cenabı hakkın, milli vatani hizmetlerinizde yarımcınız olmasını tazarru eder, başarılarınızı temenni eyleriz efendim. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi namına, Mustafa Kemal." *** Nazilli, Balıkesir, Bursa, Konya, Burdur, Sivas, Elbistan, Erzurum, Diyarbekir ve Mardin'deki komutanlara çekilen telgraf: "1- Nazilli'de Heyet-i Temsiliye üyelerinden Refet Beyefendi'ye, 2- Balıkesir'de 61 Fırka Kumandanı Kazım Beyefendiye, 3-Bursa'da 56. Fırka Kumandanı Bekir Sami Beyefendi'ye, 4- Konya'da 12 Kolordu Kumandanı Fahrettin Beyefendi'ye, 5- Burdur Kalem Reisi Miralay İsmail Beyefendi'ye, 6- Sivas'ta 3. Kolordu kumandanı Selahattin Beyefendiye, 7- Elbistan'da Sulh Hakimi Ali Rıza Beyefendiye, 8- Erzurum'da 15 Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa hazretlerine, 9- Diyarbakır'da 13. Kolordu Kumandanı Cevdet Beyefendi'ye, 10- Mardin'de 5. Fırka Kumandanı Kenan Beyefendiye... İstihbarata göre, Rumların sene başına tesadüf eden 14 Ocak'ta Yunanistan Hükümeti, mesuliyeti kendisine ait olmak üzere İzmir'in, Yunanistan'a ilhakını çabuklaştırmak maksadıyla, yerli Rumlar tarafından bağımsız bir hükümet vücuda getirilmesine gayret ve bütün Türkleri göçe zorlamak için, yerli Rumlardan ve Yunan kıtalarından katılacak kuvvetlere, katliam icra etmeleri için tertibata giriştiği anlaşıldığından, İzmir Müdafaa Hukuk cemiyeti İtilaf Devletleri Komiserlerine bir nota vermeye karar vermiştir. Böyle bir hal vukuunda her tarafta muazzam mitingler yapılarak, şiddetli protestolar da bulunulacak ve Aydın cephesi kuva-yı milliyesi taarruzi harekata geçecektir. Yalnız Rafet ve Kazım Beylere ek: Tabii bu taarruzi harekât kati bir taarruz olmayacaktır. Yalnız, fiilen protesto mahiyetini taşımak üzere, kısımların başarısının neticesi aleyhine yöneltilecek. Temsil H. adına Mustafa Kemal."                                                                                                                                                                                        Kaynak: Atatürk'ün Bütün Eserleri, c. VI, s. 72-73-74.