Teksas’ta 18 yaş altına sosyal medya yasağı geliyor

ABD'nin Teksas eyaletinde 18 yaş altındaki bireylerin sosyal medya kullanımını tamamen yasaklamayı hedefleyen yasa tasarısı, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de önemli tartışmaları beraberinde getiriyor.

Dijital çağın ayrılmaz bir parçası haline gelen sosyal medya, gençler için hem bir iletişim ve öğrenme aracı hem de potansiyel tehlikeler barındıran bir platform. Teksas'taki bu girişimi Türkiye özelinde değerlendirirken, gençlerin sosyal medya bağımlılığı, mahremiyet ihlalleri, siber zorbalık gibi temel sorunları ve olası bir yasağın faydalarını/zararlarını derinlemesine incelemek gerekiyor.

SOSYAL MEDYANIN GENÇLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Türkiye'de gençler, sosyal medya platformlarını yoğun bir şekilde kullanıyor. Bu kullanım, beraberinde bazı ciddi sorunları da getiriyor:

Gençlerin ekran başında geçirdiği sürenin artması, uyku düzensizlikleri, akademik başarıda düşüş ve sosyal izolasyon gibi sorunlara yol açabiliyor. Sürekli bildirim beklentisi, "FOMO" (Fear of Missing Out - Bir Şeyleri Kaçırma Korkusu) ve sanal dünyada onay arayışı, bağımlılık döngüsünü tetikleyebilir.

Gençler, kişisel bilgilerini, fotoğraflarını ve konumlarını bilinçsizce paylaşarak mahremiyetlerini tehlikeye atabiliyorlar. Bu durum, siber suçluların hedefi haline gelmelerine veya kişisel verilerinin kötüye kullanılmasına zemin hazırlıyor.

Sosyal medya, özellikle gençler arasında siber zorbalığın yaygınlaştığı bir alan haline geldi. Aşağılayıcı yorumlar, tehditler, iftiralar veya dışlama gibi davranışlar, gençlerin ruh sağlığı üzerinde kalıcı hasarlar bırakabiliyor.

Gençler, sosyal medyada karşılaştıkları her bilginin doğruluğunu sorgulama konusunda yeterli eleştirel düşünme becerisine sahip olmayabilirler. Bu da onları yanlış bilgi ve dezenformasyonun kolay hedefi haline getirir.

Sosyal medyadaki "mükemmel" hayatlar ve bedenler, gençlerin kendi vücut algılarını olumsuz etkileyebilir, kıyaslama, anksiyete ve depresyon gibi ruhsal sorunlara yol açabilir.

OLASI BİR YASAĞIN FAYDALARI VE ZARARLARI

Teksas'ta önerilen benzeri bir yasağın Türkiye'de uygulanması halinde ortaya çıkabilecek faydalar ve zararlar şunlar olabilir:

Olası Faydaları:

Sosyal medya kullanımının kısıtlanması, gençlerin ekran başında geçirdikleri süreyi azaltarak bağımlılık riskini düşürebilir ve yüz yüze sosyal etkileşimlerini artırabilir.

Gençlerin kişisel bilgilerini paylaşma riskinin azalması, siber suçlardan ve kişisel verilerin kötüye kullanımından korunmalarına yardımcı olabilir.

Sosyal medya platformlarından uzaklaşma, siber zorbalık vakalarının azalmasına ve gençlerin daha güvenli bir çevrimiçi ortamda bulunmasına katkıda bulunabilir.

Sosyal medyanın tetiklediği kaygı, depresyon ve vücut dismorfisi gibi sorunların azalmasıyla gençlerin genel akıl sağlığı üzerinde olumlu etkileri olabilir.

Sosyal medyanın dikkat dağıtıcı etkilerinden uzaklaşma, gençlerin derslerine ve akademik başarılarına daha fazla odaklanmalarını sağlayabilir.

Olası Zararları ve Eleştiriler:

Sosyal medya, gençler için önemli bir iletişim kanalı ve bilgi edinme aracıdır. Bu tür bir yasak, onların akranlarıyla bağlantı kurma, kendilerini ifade etme ve dünya hakkında bilgi edinme haklarını kısıtlayabilir.

Yasaklar genellikle yeni yolları ve yöntemleri beraberinde getirir. Gençler, VPN gibi araçlar kullanarak veya farklı platformlara yönelerek yasağı aşmaya çalışabilirler. Bu durum, denetimin daha da zorlaşmasına ve gençlerin daha riskli çevrimiçi ortamlara yönelmesine neden olabilir.

Yasaklamak yerine, gençlere dijital okuryazarlık, eleştirel düşünme ve siber güvenlik konularında eğitim vermek daha kalıcı çözümler sunabilir. Tamamen yasaklamak, onların bu becerileri kazanmasını engelleyebilir.

Yasak nedeniyle ebeveynlerinin hesaplarını kullanma veya sahte kimlikler oluşturma girişimleri, daha büyük güvenlik riskleri ve kimlik hırsızlığı sorunları yaratabilir.

Sosyal medya kullanımı konusunda asıl sorumluluk ebeveynlerdedir. Bir yasak, bu sorumluluğu devletin üzerine yıkarak ebeveynlerin bilinçli denetim ve rehberlik görevini pasifize edebilir.

Sosyal medya, gençlerin arkadaşlık kurma, gruplara dahil olma ve kimliklerini keşfetme süreçlerinde önemli bir rol oynayabilir. Tamamen yasaklamak, bu gelişim süreçlerini olumsuz etkileyebilir.

SONUÇ VE TÜRKİYE İÇİN ÖNERİLER

Türkiye'de 18 yaş altı sosyal medya kullanımının tamamen yasaklanması gibi radikal bir adım, hem uygulanabilirlik açısından zorluklar barındırır hem de gençlerin temel haklarına yönelik eleştirilere yol açabilir. Bunun yerine, daha dengeli ve kapsamlı bir yaklaşım benimsemek daha faydalı olacaktır:

Gençlere ve ebeveynlere yönelik kapsamlı dijital okuryazarlık, siber güvenlik, mahremiyet bilinci ve siber zorbalıkla mücadele eğitimleri yaygınlaştırılmalı.

Ebeveynlere, çocuklarının sosyal medya kullanımını güvenli bir şekilde denetleyebilmeleri için araçlar ve eğitimler sunulmalı.

Sosyal medya platformları, çocuk güvenliği konusunda daha fazla sorumluluk almalı, zararlı içeriklerin kaldırılması ve yaş doğrulama sistemlerinin güçlendirilmesi için adımlar atmalıdır.

Sosyal medya kullanımı nedeniyle ruhsal sorunlar yaşayan gençlere ve ailelerine profesyonel psikolojik destek sağlanmalı.

Mevcut yaş sınırlarının platformlar tarafından daha sıkı bir şekilde uygulanması ve denetlenmesi sağlanmalı.

Teksas'taki yasa tasarısı, dijital çağın getirdiği zorluklara karşı bir çözüm arayışı olsa da, bu tür kısıtlayıcı önlemler yerine, gençleri güçlendirmeye ve bilinçli dijital vatandaşlar olarak yetişmelerini sağlamaya odaklanan politikalar daha sürdürülebilir ve etkili olacaktır. Yasaklamak yerine, güvenli ve sorumlu bir çevrimiçi yaşam sürmeleri için onları donatmak, geleceğimiz için daha önemli bir yatırım olacaktır.