Türkiye 'bor'u işleyemiyor

YENİ
MESAJ - ANALİZ

Bor, uranyum ve toryum stratejik önemi
giderek artan üç önemli maden. Stratejik önemlerinden dolayı bu madenlerin
aranması ve işletilmesi ancak devlet eliyle yapılabiliyor. Bu durum bu
stratejik madenlere gözünü dikmiş yabancı şirketlerin önündeki en büyük
engeldi. AKP hükümeti bu engeli kaldırmak için uzun süredir  sürdürdüğü çalışmaların sonuna geldi. Meclis
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda
bugün gürüşülecek "Bor Tuzları, Trona ve Asfaltit Madenleri ile Nükleer
Enerji Hammaddelerinin İşletilmesini, Linyit ve Demir Sahalarının Bazılarının
İadesini Düzenleyen Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"
yasalaşırsa aranması ve işletilmesi devlet eliyle yapılan bor tuzları, uranyum
ve toryum madenlerinin üretimi ve zenginleştirilmesi teknik, ticari ve ekonomik
sebeplerle, ürünün mülkiyeti ruhsat sahibinde kalmak üzere Kamu İhale Kanunu
hükümleri çerçevesinde ihale edilmek suretiyle üçüncü şahıslara gördürebilecek.
Ancak üçüncü şahıslara gördürülecek işlerin ihale süresinin üç yıldan fazla
olması durumunda konuya ilişkin talepler Yüksek Planlama Kurulu tarafından
karara bağlanacak.

Türkiye
bor teknolojisine asla sahip olamayacak

Dünyanın en büyük bor madeni rezervine
sahip olan Türkiye için bor işleme teknolojisinin geliştirilmesi çok önemli.
Zira işlendikten sonra bor kat akat değer kazanıyor. Söz konusu yasa
tasarısıyla Türkiye, bor madeninin işleme teknolojisine hiçbir zaman sahip
olamayacak. Bu durum Türkiye'nin sahip olduğu bor rezervini değerlendirebilmek
için batılı ülkelerin teknolojisine sürekli olarak bağımlı kalmasına sebep
olacak.

Dünya
Türkiye'ye muhtaç

Türkiye dünya Bor rezervlerinin yüzde
72’sine sahip. Ancak bu yüksek oran bile Türkiye’nin sahip olduğu rezervi net
olarak ifade etmiyor. Zira yıllar önce yapılan çalışmalar tüm Türkiye'de yeni
tewknolojiyle yapıldığında daha çok bor madeni bulunacağına kesin gözle
bakılıyor. Hesaplara göre Türkiye’nin tespit edilmiş bu rezervinin ömrü tam 400
yıl! Diğer ülkelerin ise ancak birkaç yıl yetecek bor rezervleri var. ABD’nin
Bor rezervi 6-7 yıl sonra biteceği tahmin ediliyor. Üstelik ABD, Bor
çıkarabilmek için yerin 400 metre altına inmek zorunda. bu da bol para ve zaman
harcanması demek. Türkiye ise durum çok farklı toprağın 30 metre altında
bulunan Bor, neredeyse kürekle bile çıkarabiliyor. Halihazırda bor Türkiye’de,
Bursa, Balıkesir, Eskişehir ve Kütahya’da çıkarılıyor. Ama ülkenin geri kalan
kesiminde neler olduğu hala bilinmiyor.