'Uyumsuz' sinema filmi üzerine

Son yıllarda Hollywood'da senaryo kıtlığı yaşanmakta. Öyle ki artık ya eski filmlerin yeni versiyonları önümüze konuluyor ya da dizi kalitesinde bile olmayan filmler aktör hatırına izleniyor.  2014 ABD yapımı Uyumsuz sinema filmi aksiyon, bilim kurgu ve romantik film türü olarak nitelendirilmekte. Bu filmin senaryosu üzerinde nispeten biraz çalışılmış diyebiliriz.Filmde son dönemde moda bakış açısı elsiyum adlı film tarzına uyarak toplumun mutlu olması için bir sistem arayışından yola çıkılmış.  Filmde toplum insanların öne çıkan özelliklerine göre: bilginler, fedakârlar, cesurlar, dostlar ve dürüstler olarak beş bölgeye ayrılmış. Her bölgede yaşayan kişiler diğerlerinin bölgesine geçemiyor ve müdahale edemiyor. Toplumu sadece fedakârlar grubunun yönetiyor olması ise basit bir kurgu olmuş.Filmde kişi belli bir yaşa geldiğinde bir testten geçiyor ve eğilimine göre bu gruplardan birini seçebiliyor. Senaristlere göre bir toplumu oluşturan kişilerde bu beş karakterden biri baskındır ve ona göre toplumda yerini almalıdır. Bu gruplara girmeyen bir kişi uyumsuz olarak nitelendiriliyor. Gruplar arasından geçişe ise kesinlikle izin verilmiyor.Filme İlk eleştirim Senaristin topumu insanların öne çıkan karakterine göre ayırdığı bu beş özelliğine yönelik olacak. Herhalde senaristler fildişi kulelerde yaşıyor. Film kurguları çok zayıf. Üstelik toplumu oluşturan bu beş grubun hepsine iyi vasıflar yüklenmesi filme heyecan katmamış. Senaryo gerçekçi değil. Seyirci ile dalga geçilmiş.Belki devam filmi çekilir diye filmi eleştirirken bir öneri olarak film için bazı değişiklikler teklif ediyorum. Umarım genç senaristler tarafından dikkate alınır.Bence filmde toplum iki ana kategoriye ayrılmalıydı: Çobanlar ve sürüler. Çobanlar yönetici; sürüler ise yönetilen durumunda olacak. Bu iki ana kategori de kendi içinde alt kategoriye ayrılmalı. Mesela sürüler: iyiler, saflar, etliye sütlüye karışmayanlar, soytarılar, hırsızlar, rüşvetçiler, iki yüzlüler, geri zekalılar, aptallar, vardır bunda bir hikmetçiler, at gözlüklüler, başını kuma gömenler ve makarnacılar gibi alt gruplara ayrılabilmeli. Çobanlar da; sürüleri doğru yola getirmeye çabalayan "idealist çobanlar" ve sürülerin sayısının ve niteliğinin aynı kalması için çabalayan "memnun çobanlar" olarak ikiye ayrılmalıydı. Bu ayırım filmi daha özgün kılardı bence.   Filme ikinci eleştirim gruplar arasında geçiş yasağı ile ilgili. Bence iki ana grubun çalışması nispetinde üst gruba terfi edilebilmeli. Bu çalışma ile orantılı olarak yatay veya dikey geçişler serbest olmalı. Mesela bir rüşvetçi veya aptal grubunun içindeki birini üst çoban grubundan kim ikna ederse o kişi o gruba katılabilmeli. Bir aptalı idealist çobanlardan biri ikna edebilirse sürü alt grubundaki bu aptal kişi idealist çobanlar grubuna geçebilmeli. O da artık aptal bir sürü değil idealist bir çobandır. Veya sürüdeki, "vardır bunda hikmetçiler" grubundan birisi bu "memnun çobanlar grubuna" yönetici olarak terfi edebilmeli.Başka bir örnek vermek gerekirse mesela rüşvetçi grubundan biri memnun çobanlara terfi edilebilmeli.En önemlisi de sürü alt grubundan; hırsızlar, rüşvetçiler ve ikiyüzlüler vs. toplumu yönetebilmeli. Oysa filmde toplumu sadece fedakârlar yönetebiliyor. Bu da filmi gerçeklerden koparıyor.Filmin garabete düştüğü bir başka yönde gruplar arasındaki geçişin uzun bir zaman alması. Oysa bu zaman dilimi akşamdan sabaha denilecek sürede olmalıydı. Örnek vermek gerekirse benim kurgumda; etliye sütlüye karışmayan grubuna üye bir kişi akşamdan sabaha kendi grup sürüsünden ayrılıp yönetici olan "her şeyden memnun çobanlar" sınıfına geçiş yapabilmeli.Filmde Romantik ve kovalamaca sahnelerindeki kurgu da çok sıradan kalmış. Bir özgünlük ve fikrî derinlik yok. Bu tür romantik veya aksiyon sahneleri seyirciyi şaşırtmalı. Mesela önerdiğim kurguda; rüşvetçi ile hırsız grubu üyesi arasına romantizm öğeleri işlenebilirdi. Ya da at gözlüklüler ile başını kuma gömenler finalde bir anda uyanışa geçerek idealist çobanlar sınıfına yükselip toplumda bir değişimi başlatabilirlerdi. Umarım filmin devamı çekilirken eleştirileri ve önerilerim senaristler tarafından dikkate alınır.