Yapay zekâ çağında hukuk

İstanbul'da seçimlerin yenilenmesi, ekonomik çırpınışlar, işsizlik ve merkez bankasının dolar hamleleri ile gündem meşgulken; İstanbul'un diğer bir köşesinde Yapay Zekâ Çağında Hukuk Çalıştayı düzenlendi.  
 

Hafta sonu, İstanbul Barosu'nun Beyoğlu'ndaki konferans salonunda düzenlenen çalıştaya; Avukat, akademisyen ve yapay zekâ ile ilgili çalışmalara ilgi duyan çok sayıda kişi katıldı. 
 

23 Şubat 2019 tarihinde İzmir Barosu'nda ve 23 Mart 2019 Ankara Barosu'nda olmak üzere iki kapalı çalıştay sonrasında üçüncüsü açık çalıştay olarak Beyoğlu'nda düzendi.  
 

Çalıştay sonrasında oluşturulan rapora ilgilerin katkılardan sonra 2019-2020 adli yıl açılış döneminde "Yapay Zekâ Çağında Hukuk" başlığı ile kamuoyuna sunulması planlanıyor. 
 

Yapay Zekâ Çağında Hukuk Çalıştayının değerlendirme sonuçları ise taslak rapor haline getirildi. Raporun değerlendirme başlıkları ve içeriği ile ilgili bazı vurgulamaları sizlere aktaralım: 
 

* Yapay zekâ uygulamalarının hukuk alanında yardımcı ve karar destek sistemleri şeklinde kullanılmasına yönelik ihtiyaçlar mevcuttur.

* Türkiye'de Türkçe Doğal Dil İşleme gelişmediği için yapay zekâ modellerinin gelişmesinde de ilerleme kaydedilememektedir. 

* Büyük veri ve buna bağlı gelişen yapay zekâ tekniklerinin kullanım anlarının yaygınlaşması günümüzde disiplinlerarası çalışmayı bir gereklilik haline getirmiştir.                

* Hukuk alanında yapay zekâ eğitimlerinin temel düzeyde verilmesi uygulamaların iyileştirilmesi, korunması ve zafiyetlerin anlaşılması açısından önemlidir.

* Barolar yapay zekâ ve hukuk ile ilgili çalışmaları desteklemelidir.

* Baroların bilişim komisyonları işbirliği yapmalıdır.

* Gelişen teknolojiler günümüzde hukuki anlamda çeşitli sorunlar yaratmaktadır. 

* Çalışanların yapay zekâ sistemleri ile gözetlenmesi ön bilgilendirmeye dayanmalıdır.

* Dijital delillerin tespitinde yapay zekâdan faydalanılabilir.
 

" Veri her sektör için vazgeçilmez hale gelirken, bireylerin korunması konusundaki hassasiyet artmaktadır. Yüz tanıma, ses tanıma, parmak izi tanıma vb. sistemlerin kullanımının yaygınlaşması başta müşteri verilerinin elde edilmesine yeni bir boyut kazandırmıştır. Buna paralel, davranışsal reklamcılık (botlar yoluyla kişiye sms, e-posta vs. ile özelleştirilmiş reklamların gönderilmesi gibi) ile ilgili uygulamaların artması, bireyin yapacağı tercihlerde hareket alanını sınırlamaktadır. Kişisel verilerin korunması, gelişen teknolojiler bakımından önem arz eden hususlardandır."
 

"Yapay zekâ sistemlerinin ve robotların tasarım ve üretim aşaması genellikle iki ve daha fazla paydaştan oluşmaktadır. Bu durum başta hukuki ve cezai sorumluluk konularını gündeme getirmektedir. Hukuki sorumluluk açısından, sözleşmesel sorumluluk ve kusur sorumluluğu olay özelinde cevap bulmamıza yardımcı olmaktadır."      
 

"Yapay zekâ ve robotlar henüz olgunluğunu tamamlamamış, yapı olarak sürekli gelişim gösteren bir alanı oluşturmaktadır, dolayısıyla yapay zekâ ve robotlar özelinde bir düzenleme yapılmasına, yani bunların bağlayıcı hukuk kuralı (sert hukuk) ile düzenlenmesine tedbirli yaklaşmak gerekir. Zira bunları düzenleme konusundaki ihtiyaçlar oluşmaya başlamakla birlikte, sektörel gelişim devam etmektedir. Bu açıdan teknolojinin düzenlenmesinde bağlayıcı güç eksikliği nedeniyle sert hukuktan ayrılan yumuşak hukuka ağırlık verilmesi gerekir. Bu sayede hem ileride yapılacak bağlayıcı düzenlemelere ışık tutulurken hem de bu müstakbel düzenlemelerin daha kapsayıcı şekilde hazırlanması sağlanabilir. Bu süreç boyunca barolar tarafından yayınlanacak rehberler, görüşler ve tavsiyeler ile genel bir çerçevenin oluşması sağlanabilir."  
 

Ülke biz sebze fiyatlarını takip ederken; gelişmiş ülkeler; Endüstri 4.0 yani 4. sanayi devrimini bile aşıp yapay zekâ çağının otomasyon sistemlerine ve üretim teknolojilerine hazırlanmakta olduğunu öğrenmiş olduk. Yapay zekâ çağında biz hangi noktadayız sorusuna ise gülerek cevap verdiğinizi tahmin ediyorum. 

"E, ne yapalım" deyip ümitsizliğe kapılmaya gerek yok. Hatırlarsanız sadece, BTP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Selim Kotil; gençlere özel kurulacak kuluçka merkezleri ile yapay zekâ, robot teknolojileri, yazılım… projelerini seçim meydanlarında gündem etmişti. Ki Selim Kotil tüm projelerinin, Prof. Dr. Haydar Baş'tan izin alarak Milli Ekonomi Modeline dayandığını ifade etmişti. 
 

Yapak zekâ çağında yerimizi almak istiyorsak Yapay zekâya hazırlık vizyonu olanlara yönümüzü dönmemiz gerekir. Yoksa bir zamanlar Avrupa'ya sadece işçi olarak kabul edildiğimiz gibi Yapay Zekâ Çağında da ancak amele olarak yerimiz alırız.