Yapay zekada rekabet

2025'in son çeyreğine girerken yapay zekâ dünyası belki de tarihinin en sert rekabetine tanık oluyor. OpenAI'nin o3 ve o4-mini modelleri, Anthropic'in Claude 3.7 Sonnet'i, Google'ın Gemini 2.5 Flash ve Pro sürümleri, xAI'nin Grok 4'ü aynı anda piyasaya sürüldü.

Bu dört model de "reasoning" (muhakeme yeteneği) iddiasıyla çıktı ve benchmark'larda birbirini geçti. Ancak asıl ilginç olan, bu rekabetin teknik üstünlükten çok değerler, erişim ve toplum üzerindeki etkisi üzerinden yaşanması.

Performans mı, felsefe mi?

Kasım 2025 itibarıyla bağımsız testlerde (LMSYS Arena, LiveCodeBench, GPQA Diamond) Grok 4 ve OpenAI o3 başa baş gidiyor. Grok 4 matematik ve fizikte, o3 ise çok adımlı mantık zincirlerinde biraz önde. Claude 3.7 ise "düşünme süresini" 5-6 kata kadar uzatarak bazı zor sorularda diğerlerini geçiyor. Gemini 2.5 Flash ise hızıyla (300 token/saniye civarı) mobil ve gerçek zamanlı uygulamalarda lider.

Fakat rakamların ötesinde büyük bir felsefi ayrım var. Grok 4, xAI'nin "maksimum doğruluk arayışı" ve "sansürsüzlük" iddiasıyla çıkıyor; politik olarak tartışmalı sorulara bile cevap veriyor. OpenAI o3 daha "güvenli" ve kurumsal odaklı; aynı soruya çoğu zaman "bu konuda tarafsız kalıyorum" cevabı veriyor. Claude 3.7 ise "anayasal yapay zekâ" yaklaşımıyla zararlı içeriği en katı şekilde engelliyor. Kullanıcılar ilk kez sadece "daha akıllı" değil, "hangi değerleri taşıyan" bir model istediklerine karar vermek zorunda kalıyor.

Erişim paradokması

En çarpıcı gelişme erişim modellerinde yaşandı. Grok 4 sadece SuperGrok ve X Premium+ abonelerine açıldı; aylık ücreti hâlâ tartışılıyor ama oldukça yüksek. OpenAI o3'ü ChatGPT Plus'a (20$) getirdi ama gerçek "reasoning" modu için ek "Pro" paketi (200$/ay) istedi. Claude 3.7 ise Anthropic'in API'sinde 15$/milyon input token gibi nispeten makul fiyatla sunuluyor. Gemini 2.5 Flash ise tamamen ücretsiz ve limitsiz (reklamlı).

En güçlü modeller (Grok 4 ve o3 Pro) en pahalı, en hızlı model (Gemini Flash) bedava, en "etik" model (Claude) ise orta segmentte. Bu durum, 2025'te yapay zekânın lüks mü yoksa kamu malı mı olacağı sorusunu yeniden gündeme getirdi.

Türkiye'deki yansıma

Türkiye'de durum daha da ilginç. Grok 4 ve o3 Pro'nun yüksek ücretleri yüzünden çoğu geliştirici ve öğrenci hâlâ Claude 3.5 Sonnet veya Llama 405B gibi açık kaynak alternatiflere yöneliyor.

Öte yandan Gemini 2.5 Flash'in Türkçe performansı önceki sürümlere göre dramatik şekilde iyileşti; artık günlük kullanımda Grok 3'ten bile daha akıcı. X platformunda #Grok4 ve #o3 etiketleri altında gençler arasında "hangi modeli kullanıyorsun" tartışması neredeyse futbol takımı tutar gibi yaşanıyor.

2026'ya giderken

2025, yapay zekânın "daha hızlı ve daha akıllı" olmaktan çıkıp "hangi dünyada yaşamak istiyoruz" sorusuna dönüştüğü yıl oldu. Grok 4'ün cesur, o3'ün temkinli, Claude'un prensipli, Gemini'nin demokratik yaklaşımı önümüzdeki yıllarda toplumların hangi modeli değil, modelin toplumu şekillendireceğini gösteriyor.

Bir sonraki büyük sıçrama muhtemelen 2026'nın ilk çeyreğinde gelecek. O zamana kadar hepimizin cevabını vermesi gereken soru aynı: Daha zeki bir yapay zekâ mı istiyoruz, yoksa kendimiz gibi düşünen bir yapay zekâ mı? Cevap, sadece benchmark skorlarından çok daha fazlasını belirleyecek.