Zekat

İslam'ın beş temel ibadetinden birisi zekattır. Zekat mali bir ibadettir. Kur'an-ı Kerim'de 32 yerde emredilmiş, çoğu kez namazla birlikte zikredilmiştir.

İslam, hayatı ve unsurlarını gerçekçi bir şekilde değerlendirir. Manaya da, maddeye de gerekli değeri verir. Ne sadece ruhani hayatı benimsemekle yetinir ne de sadece maddi hayatı benimsemekle . Hem ruhani hayatı, hem de maddi hayatı dengeli, doğru ve tutarlı olarak değerlendirir.

Zekatın, namazla birlikte zikredilmesi, olayın temel tarzını ortaya koymaktadır. Kur'an-ı Kerim'de namazın 34 yerde, zekatın 32 yerde emredilmesi, bu iki ibadetin yaklaşık olarak aynı sayıda emredilmesi anlamına gelir. Bu durum, mananın ve maddenin eşit ve dengeli olarak değerlendirildiğinin göstergesidir.

Zekat toplumun dengesinin sağlanmasında, dayanışma ve kardeşlik bağlarının kuvvetlendirilmesinde çok önemli bir yere sahiptir. Düşkünler, zayıflar, yoksullar, kimsesizler, yolda kalmışlar... özetle maddi sıkıntısı olanlar zekat sayesinde teminata alınır.

Zekat, toplum için en güzel sosyal teminattır. Hiçbir sigorta kurumu, üyesi olmayan kimseye ödeme yapmaz, ancak zekat bütün inananları teminat altına alır.

Zekat yılda bir verilir. Ramazan ayında verilmesi daha faziletlidir. Gerçek muhtaçları bulmak, zekatı amacına uygun olarak vermek, İslam'ın güzelliklerindendir. "Ben verdim, kime verdim önemli değil" demek doğru değildir. Zekat, malı temizler, taşınan ihlaslı niyet sayesinde nefisleri de temizler.

Verilen zekatların maddesi elbette Allah'a ulaşmaz, fakat niyetler elbette Allah'a ulaşır.

Zekat vermede yakından uzağa doğru bir sıralama yapılır. Yakın akrabalar, yakın komşular öne alınır. Böylece herkes yakınlarıyla ilgilenmiş olur. Bu alaka dostlukları güçlendirir. Kin ve haset duygularını kaldırır. Sevgi ve saygıyı artırır.

Zekat hangi mallardan verilir, verilme usulü, hesabı ve diğer bilgileri; bu konuda ehliyetli olan insanlardan öğrenilmelidir. Zanni bilgilerle hareket edilmemelidir. Nasıl ki günlük mali işlerimizi bir muhasebeci takip ediyorsa, zekat işlemlerini de bir bilen insandan öğrenmek ve yanlış yapmamak gerekir.

Zekat, malı temizlediğine göre, zekatı verilmemiş mallar kirli bırakılmış demektir. Zekatı verilmemiş mallarla beslenenle, temiz yiyeceklerden mahrum kalmış sayılır.

Ramazanın güzelliklerinden olan bir başka mali görev, fitredir. Sadaka-i fıtır Ramazan günleri için de verilir. Yoksullar ve muhtaçlar gözetilir. Hiç olmazsa, onların az da olsa bir kısım ihtiyaçları temin edilir.

Fıtır sadakası vermek vaciptir. Halbuki zekat vermek farz bir iştir. Zekatı beşeri manda zengin sayılanlar verir. Sadaka fıtırı ise, her bir insan, hatta çocuklar bile verecektir. Bu işi kendisi yapamayacak durumda olanların velileri bu görevi yapar.

Bayram namazı kılmak için camide olan bir insana, bir çocuğu doğduğu haberi verilse, onun için de fıtır sadakası vermesi gerekir.

Yedirilen yemekler, günlük ikramlar tahsil edilememiş alacaklara isabet eden zekatı yeniden vermek gerekmez.

İslam zekat, fitre, karz-ı hasen denilen işlerle maddi hayat takviye eder. Mü'minler arasındaki dayanışma ve yardımlaşmayı güçlendirir. Faiz ve benzeri işleri kaldırarak sömürücü kapıları yasaklar.

Özellikle darlık içinde olan insanlarımızın, zekat, fitre gibi yardımlarla desteklenmesi çok isabetli bir iş olacaktır. Varlıklı ailelerin ihmal göstermemesi, olaylara yakın olması gerekir.