4-5 Mayıs Çanakkale vuruşmaları

5 Mayıs 1915 günü askeri yönden Osmanlı Devleti için hareketli bir gündür. Doğu Anadolu da Van, Şitak ve Bitlis'te ayaklanan Ermeniler şehir ve köylerimizi yağmalayıp ateşe verip, Kürt ve Türk halkını da katlediyorlardı. Van jandarma alayı isyanları bastırmakta güçlük çekerken, 29 Nisan günü Dilman Ovasına gelen Birinci Kuvve-i seferiye birliği komutanı Halil Bey, Jandarma alayının bir taburunu da alarak Rus'lara saldırır. Ruslara yenilerek geri çekilir. 5 Mayısata Halil Bey, Enver Paşa'ya bir tel çekerek Van Bölgesindeki Ermeni isyanını bastıracağını bildirir.Batum ve Artvin arasında Rusların Tartum bölgesine yaptığı saldırıya karşı 5 Mayısta Türk askeri ve milisleri savunmaya geçerler. Bu savunma 11 mayısa kadar devam eder. Tarihlere bu olay birinci Tartum savaşları olarak geçer.Sed- ül Bahr da 4-5 Mayıs gecesi saat 23,oo'de başlayan saldırıyı batı yanda bulunan 9 Tümen, saat 02,oo'de durdurur ve savunmaya geçer. Doğu yandaki 7 Tümen saldırıya devam eder. Saat 03,oo'de cepheye gelen 15. Tümen hiç dinlenmeden saldırı düzenine geçerek düşmana saldırır. Tümen Komutanı ve subaylar, araziyi tanımamaktadır. Ellerinde harita da yoktur. Morta Koyuna kadar düşmanı yararak ilerler. Haberleşme de kesilince geriye dönerler. Gün ışıyınca Donanmanın topçu ateşinden kendisini koruyabilenler geriye döner.Çok kayıp vermişlerdir, Tümen Kadrosunun yarısını kaybetmesinin sebebi Liman Paşanın hatalı kararlarıdır. Bu başarısızlığın sebepleri şunlardır: 1- 15. Tümen cepheye varmadan saldırı emrinin verilmesi.2- Tümenin tamamının daha Gelibolu'ya gelmemiş olması.3- 15. Tümen cepheye gitmek için yolda ilerlerken saat 23,oo'de saldırı emrinin verilmesi.4- 7. ve 9. Tümenlerin saldırıya geçmeleri. 4-5 Mayıs saat 03,oo'de cepheye gelen 15. Tümenin dinlenmeden savaş düzenine geçip saldırıya geçmesi. Tümen Komutanın ve subayların elerlide harita olmadığı gibi araziye de hiç tanımamış olmalarıdır. Bu durum saldırı sırasında 15. Tümen askerleri ile 7. Tümen askerlerinin birbirlerin düşman zannederek çatışmasına da neden olmuştur.5- Haberleşmenin sağlanamaması.4 mayıs günü Liman Paşa hatalarını anlayarak saldırıları durdurulması için Başkomutanlığa, 5. Ordu Kurmay Başkanı Kazım Beyin kalemi ile bir öneride bulunur."Gece yine her zamanki gibi Sed-ül Bahr a bir hücum yapıldı. Rica ederim dokuz günden beri arka arkaya yapılan hücumlara artık bir son verilsin. Şehit ve yaralı sayımız 15000'i aşmıştır. Taarruz ediyoruz ve eriyoruz. Düşman bize taarruz etsin ve o zayıflasın. Ordunun bir süre savunmada kalmasını, dinlenmesini ve çeki düzen vermesini emretmenizi diliyorum."5 Mayıs günü cephede siper savaşları devam eder. Sahra hastanesi çadırlarına götürülen yaralıların ilk tedavileri yapılır. Ağır yaralılar İstanbul hastanelerine sevk edilir. Cephede siperler berkitilir. Kum torbaları dağıtılır. Fakat bu torbalar siperlerin berkitilmesi için kullanılmadı. Askerimiz dirsek ve dizkapaklarında elbiselerinin eriyen veya yırtılan yerlerine yama yaptılar. Çünkü asırlardan beri fakirliğe alıştırılmış bir millettik. Ayrıca saldırı sırasında ve geri dönüşlerde birbirine karışmış olan birlikler yeniden düzenlenir.Düşman donanması 4-5 mayıs günlerinde hiç durmadan top ateşine tutarak taş üstünde taş bırakmamaya çalışır. Barbaros zırhlımız Boğazdan Arıburnu koyuna aşırtma atışları yapınca düşman donanması koyu boşaltır. Barbarosa çok isabetli atışlar yaptıran gözcü kulesini tahrip etmek için Lala Tepe ve Kaba Tepe'ye baskın saldırılarda bulunurlar. Fakat sağlam Türk savunması karşısında kayıp vererek geri çekilirler.5 Mayıs 1915 günü, Başkumandanlık karargahı, Arıburnu cephesinde birlikleri ile kahramanca yaptığı saldırı ve savunmalarla, kat ve kat üstün düşman birliklerini kıyı şeridine hapseden 19. Tümen komutanı Yarbay Mustafa Kemal'i, Albaylığa yükselterek cephe komutanlığına görevlendirmiştir.