Afganistan yönetimi yerel para birimleriyle ticaret için Rusya ve Çin ile görüşüyor

Bakan Hacı Nureddin Azizi Reuters'e yaptığı açıklamada, Afgan hükümetinin Çin'e de benzer tekliflerde bulunduğunu belirtti. Azizi, Kabil'deki Çin Büyükelçiliği ile bazı görüşmeler yapıldığını kaydetti.

Azizi, Rusya ile teknik ekipler düzeyinde çalışmaların devam ettiğini söyledi. Bu hamle, Moskova'nın dolardan uzaklaşmak için ulusal para birimlerini kullanmaya odaklandığı ve Afganistan'ın mali yardım kesintileri nedeniyle ülkeye giren ABD para biriminde keskin bir düşüşle karşı karşıya kaldığı bir dönemde geldi. Milli Paralarla ticaret tezi merhum Prof. Dr. Haydar Baş'ın 2005 yılında kaleme aldığı Milli Ekonomi Modeli adlı eserinde ilk olarak ortaya atılan bir formül. Rusya ve Çin başta olmak üzere birçok ülke bu formülü hayata geçirmiş durumda. 

Azizi Kabil'deki ofisinde verdiği mülakatta, "Şu anda bölgesel ve küresel ekonomik perspektifler, yaptırımlar ve Afganistan'ın şu anda karşı karşıya olduğu zorlukların yanı sıra Rusya'nın karşı karşıya olduğu zorlukları da göz önünde bulundurarak bu konuda özel görüşmeler yapıyoruz. Teknik görüşmeler devam ediyor" ifadelerini kullandı.

Çin Dışişleri Bakanlığı ve Rusya Merkez Bankası konuyla ilgili yorum taleplerine yanıt vermedi.

Azizi, Rusya ve Afganistan arasındaki yıllık ikili ticaretin şu anda 300 milyon dolar civarında olduğunu ve iki tarafın yatırımları artırmasıyla bu rakamın önemli ölçüde artacağını sözlerine ekledi. Azizi, Rusya'dan daha fazla petrol ürünü ve plastik ithal edilmesinin beklendiğini söyledi.

Azizi, "Bunun çok iyi bir seçenek olduğuna eminim... Bu seçeneği halkımızın ve ülkemizin yararına ve çıkarına kullanabiliriz" dedi.

"Çin ile de bu alanda adımlar atmak istiyoruz" diyen Azizi, Afganistan'ın Çin ile her yıl yaklaşık 1 milyar dolarlık ticaret yaptığını sözlerine ekledi.

Afgan bakanın ifadelerine göre bu konuda Çinli yetkililerle görüşmeler devam ediyor.

Afganistan'ın finans sektörü 2021 yılında Taliban'ın başkent Kabil'i ele geçirip yönetimi devralması sonrası küresel bankacılık sisteminden neredeyse tamamen kopmuş durumda.

Afganistan 2022'den bu yana Rusya'dan gaz, petrol ve buğday ithal ediyor ki bu, İslam Emirliği'nin ABD liderliğindeki askeri güçlere karşı 20 yıl süren savaşın ardından uluslararası izolasyonla karşı karşıya kalarak iktidara dönmesinden sonraki ilk büyük ekonomik anlaşma.

ABD tarafından bu yıl hızlandırılan Afganistan'a yönelik yardımlardaki milyarlarca dolarlık kesinti, insani yardım operasyonları için nakit olarak gönderilen dolarların ülkeye çok daha az girmesi anlamına geliyor.

Kalkınma ajansları ve ekonomistler Afgan para biriminin şimdiye kadar nispeten istikrarlı kaldığını ancak gelecekte zorluklarla karşılaşabileceğini söylüyor.

Azizi, para biriminin istikrarı ve yönetiminin Afgan diasporası da dahil olmak üzere uluslararası yatırımları artırma çabalarının ülkede dolar sıkıntısı yaşanmasını önleyeceğini söyledi.