ANALİZ - Merkez Bankası kime çalışıyor?

YENİ MESAJ / ANALİZ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), beklenildiği gibi politika faizini dün de yüzde 14'te sabit tuttu. Oysa politika faizi bankaların şirketlere ve vatandaşlara kullandırdığı kredilerde dikkate bile alınmıyor. Politika faizinin düşük tutulması Kur Korumalı Mevduat Sistemini de işlevsiz kılıyor. Çünkü mevcut sistemde tasarruflar kur artışı kadar gelir getiriyor. Oysa bankalar, ABD Merkez Bankası'nın faiz artırması sonrasında dolar mevduata yıllık yüzde 3 getiri sağlıyor. Bu şartlarda bankaların yatırım danışmanları, müşterilerine dövizde kalmalarını salık veriyor. Daha açık söyleyelim: Devletin kol kanat gerdiği bankalar, devletin altını oyuyor. Durum bu olunca son haftalarda dövize ilgi yeniden arttı. Nitekim 24 Aralık 2021'de 10.25 seviyesine inen ABD Doları, dün Merkez Bankası kararı sonrasında 16.45'i geçti. Dolar, 27 Mayıs Cuma günü saat 10.00'da 10.39 seviyesindeydi. Dolardaki 5 aylık gelir yüzde 60'a yaklaştı.

Faiz 5 aydır değişmiyor

Merkez Bankası, Eylül 2021'de faiz indirimlerine başlamış, politika faizini 4 ayda 500 puan düşürerek yüzde 19'dan yüzde 14'e çekmişti. Bu politika sonucunda ABD Doları, Aralık ayında TL karşısında 18 TL'yi, Euro ise 20 TL'yi aşmış; enflasyon Nisan ayında yüzde 70'e merdiven dayamıştı. Gıda ürünlerindeki enflasyon ise yüzde 160'a ulaştı. 2022 yılında ise yüzde 14'lük politika faizi değişmedi.

Karar metinleri kopyala - yapıştır oldu


Merkez Bankası'nın dün politika faizini yüzde 14'te tuttuğu karar metni, Ocak ayından bu yana yayımlanan karar metinleriyle pek bir farklılık taşımıyor. Merkez Bankası bürokratlarında tembellik de had safhada zira kopyala - yapıştır bir metin hazırlıyorlar. Dolar 16.40 olmuş umurlarında değil, sanki metin dolar 12 liraymış gibi yazılmış. Zaten Ocak ayında öyleydi, o metin aynen geçerli! 
Metinde öne çıkan görüşler şöyle:
"• Merkez Bankası Para Piyasası Kurulu, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın tesisi için atılan ve güçlendirilerek sürdürülmekte olan adımlar ile birlikte, küresel barış ortamının yeniden tesis edilmesi ve enflasyonda baz etkilerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.
• Fiyat istikrarının sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB'nin tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme süreci devam etmektedir. Değerlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite politika adımları devreye alınacaktır.
• TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları liralaşma stratejisi çerçevesinde kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.
• Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır."
Ekonomistler yıl sonuna kadar Merkez Bankası'nın faiz politikasında bir 'U dönüşü' beklemediklerini dile getiriyor. Sonuçta devletin hazinesi yaklaşık 500 milyar lira Kur Korumalı Mevduatlar için ekstra faiz ödeyecek. Kur Korumalı Mevduatlardan döviz cinsinden para kazanamayan yatırımcılar, sisteme sırtını dönecek ve bu kez döviz yeniden artacak. Kısır döngünün daniskası... Türkiye, Lübnan gibi kalıcı bir krize sürükleniyor.