Ashab-ı Kiramın fazileti

 İslâm'dan önceki ümmetler, peygamberlerinin hayatı, sözleri ve davranışları ile ilgili bilgileri daha sonraki nesillere sıhhatli bir şekilde ulaştıramamışlardır.... Diğer hususlarda olduğu gibi, Müslümanların bu hususta da üstünlüğü vardır. Ve bu üstünlük Ashab sayesinde olmuştur. O da, Hz. Peygamber'in hayatı ile ilgili en ince ayrıntısına kadar bilgileri, O'nun sözlerini, davranışlarını, takrirlerini, ahlâkî özelliklerini... sonraki nesillere sağlıklı bir şekilde aktarmadır. Müslümanlar, Peygamberimiz'in binlerce, onbinlerce hadis ve sünnetine, senedli bir şekilde ve tâ o zamana kadar uzanan yazılı belgeler halinde sahip durumdadırlar. Müslümanlar bunu Ashab'a borçludur. Onlar, Peygamberimiz'den duydukları, yazdıkları hadisleri hiçbir değişikliğe uğratmadan, kendilerinden sonrakilere ulaştırmışlar ve bunu bir ibadet vecdi ile yapmışlardır. Daha sonra gelen nesiller de hadisleri aynı şekilde bir sonrakilere naklederek günümüze kadar sağlam bir şekilde gelmesine hizmet etmişlerdir . Peygamberimiz'in vefatından ve Hz. Ömer zamanındaki fetihlerden sonra İslâm devletinin muhtelif bölgelerine dağılan bazı sahabîler, oralarda bereketli birer ilim merkezi oluşturmuşlar ve yeni müslüman olanlara İslâm'ı ve Hz. Peygamber'in sünnetini öğretmişlerdir. Böylece, İslâm dininin sağlam bir şekilde Arap yarımadası dışına yayılması da, Ashab'ın yaptığı hayırlı hizmetlerdendir.Ancak Ashab'ın İslâm'a girişleri ve hizmetleri, İslâm uğruna çektikleri çileler ve gösterdikleri çabalar, hicretler ve gazvelerdeki durumlarının üstünlüğü yanısıra; her şeye rağmen birer insan oldukları da gözönünde bulundurulduğunda, Ashab'ın hepsinin birbiri ile aynı değerde olmayacağı âşikardır. Bu bakımdan, derece itibâriyle ashabı kirâm genellikle oniki tabakaya ayrılmıştır:1. Aşere-i Mübeşşere 2. Hz. Ömer'in müslüman oluşu sırasında müşriklerin Dâru'nNedve'de durum müzakeresi yaptıkları zamana kadar müslüman olanlar,3. I. ve II. Habeşistan hicretine katılan ashab,4. I. Akabe Bey'atı'nda bulunan sahabîler,5. II. Akabe Bey'atı'na katılanlar,6. Peygamber Efendimiz, hicreti sonunda Kubâ'ya geldiği zaman orada Resulullah'a kavuşup Medine'ye yerleşen muhacirler,7. Bedr Gazvesi'ne katılan Ashabı Kirâm,8. Bedr Savaşı ile Hudeybiye Musâlahası arasında hicret edenler,9. Hudeybiye'de yapılan Bey'atü'rRıdvân'a katılanlar,10. Hudeybiye Musâlahası ile Mekke fethi arasında hicret edenler,11. Mekke'nin fethedilmesi üzerine müslüman olan Kureyşliler,12. Hz. Peygamber'i Mekke Fethi sırasında, Vedâ Haccı'nda veya bir başka yerde gören çocuklar.Diğer taraftan Ashab arasında büyük değeri haiz olanlar, Muhacirun (Mekke Fethi'ne kadar Medine'ye hicret edenler) ve Ensar (Hz. Peygamber'e ve müslümanlara kucak açıp destek olan Medineli müslümanlar) diye adlandırılan iki temel zümre olmuştur .