Atatürk’ün tavsiye ettiği kitap

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün kitaplara olan yakınlığı, özen gösterişi, notlar alışı ve takibi hayatında önemli bir yer tutar.

Bunlardan bir tanesi de okullarda müfredatlara konulmasını istediği Rus yazar, Grigoriy Petrov'un 'Beyaz Zambaklar Ülkesi' isimli eseridir. Tanıtım bölümünde, 'o gün nasıl bu kitabı buldu ve okudu' denilmektedir. 

Kitabı okumadan önemini anlamak mümkün değildir. Özellikle bütün meslek ve kurumlara, din görevlisi olan öğrencilerime tavsiye ederim.

Atatürk sır dolu başarısında, devleti kurtardıktan sonra, ideal, başarılı, ayakta duran, ilerleyen bir devlet kurmayı düşünmektedir. Bu açıdan bakıldığında kitabı neden tavsiye ettiği açıkça anlaşılır. Kitaptan kısa başlılar aktarmak suretiyle Atatürk'ün, ülküsü, hayali, gayretinin izlerini görebiliriz.

Devlet ideali:

"Düşüncesiz olmayın. Solucanlar gibi kendi küçük işleriniz ve önemsiz kaygılarınızın çevresine üşüşerek, bunların arasında kaybolmayın! Devletinizin temellerini nasıl sağlamlaştıracağınızı, halkınızın eğitim kültür düzeyini nasıl yükseltebileceğinizi düşünün." (Grigoriy Petrov, Beyaz Zambaklar Ülkesinde, Koridor yy., s. 56).

"Halk nasılsa onu yönetenler de öyledir."

"Ülkelerin güçlü veya zayıf, halkların gelişmiş veya geri kalmış olmasının altında yatan tek neden yöneticinin adil veya yetersiz olması değildir. Yönetici nasıl biri olursa olsun (iyi veya kötü, kahraman veya zalim) her zaman kendi halkının canından bir candır, onun bir parçası, ruhunun yansımasıdır. Halk nasılsa onu yönetenler de öyledir. Bu yüzden de her halkın hak ettiği iktidarlara ve yöneticilere sahip olduğu eskiden beri söylenegelmektedir."

Aydınların sorumluluğu:

"Aydın olmak gösterişli bir kıyafet giymek yahut kolalı bir yaka veya modaya göre şapkayla dolaşmak değildir. Aydınlar halkın beynidir. Halk bizi eğitimimiz bittikten sonra iyi maaşlı bir işe girerek, akşamları lokantada oturmak veya sözde okuma salonlarında kâğıt veya domino oynamak için yetiştirmedi. Bu hayatı yaşayanlar aydın değil, aydın süprüntüleridir. Aydın olarak sizlerin vazifesi halkın zekâsını, vicdanını, irade ve enerjisini uyandırmak ve harekete geçirmektir. Halkın düşünme ve yeteneğini canlandırmak, işçileri, köylüleri ve toplumun alt kesimlerini daha iyi bir hayat kurmak için ne yapmaları gerektiği konusunda eğitmek- sizin görevsiniz budur…

Halkı düzene, dakikliğe ve disipline alıştırın. Vicdan ve sorumluluk duygusunu geliştirin, düzenli bir hayatın kıymetini bilmesi, kendisinin ve diğer halkların haklarına saygı duyulması gerektiğini telkin edin…

Sizin göreviniz onları yetiştirmek, uygar ve gelişmiş halklar arasında yer almalarını sağlamaktır.

Halkınızın cehaleti, kabalığı, ayyaş ve ahlaksız hayat tarzı, hastalıkları ve fakirliği sizin utancınızdır, bu durumun suçlusu sizsiniz." (a.g.e., s. 89).

Bir ve beraber başarmak:

Finlandiya'nın kalkınmasına öncülük edenlerden Snelman'ın düşüncesini aktarıyor:

"Kenevirden nasıl halat yapıldığını bilirsiniz. Önce kenevir liflerden ince ipler hazırlanır, ardından bu ipler bir araya getirilerek, sicim yapılır. Bir kaç sicimin bir araya getirilerek örülmesi sonucu büyük okyanus gemilerini rıhtıma bağlayan sağlam ve kalın halatlar ortaya çıkar. Bizim işimizde buna benzemektedir. Etrafa saçılmış iyi niyet kalıntılarını bir araya getirerek birleştirmek suretiyle, iki milyonluk halkımız için dev bir kültür ve eğitim hazinesi oluşturabiliriz." (a.g.e., s. 90)

Bundan sonraki bölümlerde başlıklar şunlardır: Kışla, futbol, ebeveynler ve çocuklar, karokep, köylüler.

Hayret… Bir kitabın ana temaları hafızada bu kadar mı güçlü kalır. Sorunun cevabını aydın, diriltici, ileriye götüren bilgi ve akıl kuvveti, 'Hoca Atatürk' kimliği ile Prof. Dr. Haydar Baş bey vermiştir:

"Atatürk vatandır.

Atatürk devlettir

Atatürk millettir.

Atatürk bu milletin inancıdır."