Bayram ve insan

Bayrama sayılı günler kaldı. Allah'ın rahmetinin sağanak sağanak yağdığı Ramazan mevsimi son buluyor. Eskilerin deyimiyle "Elveda Ya Şehr-i Ramazan"?"Nerede o eski Ramazanlar" diye dillere pelesenk olan bir söz var bilirsiniz. Ben bu söze pek katılmam. Doğrusu, "Nerede o eski insanlar" olmalı aslında. Mesela eskiden Ramazan ayı biterken hüzünlenen ve gözyaşı döken insanlar tanırdım. Şimdi nerede o insanlar?Benim çocukluğum İstanbul'un nezih ilçelerinden Üsküdar'ın Doğancılar semtinde geçti. Yetiştiğim muhitte o dönemde Türkiye'nin genelinde olduğu gibi insan ilişkilerine, edebe, adaba, ağızdan çıkan söze önem verilirdi. Büyüklerin küçüklere nasıl da sevecen yaklaştığını dün gibi hatırlarım. Tabi küçükler de büyüklerine karşı saygıda kusur etmemeye çalışırdı. Mesela büyüklerle olan ilişkilerimizde ana-babaya olan saygının bir benzerini göstermeye gayret ederdik. Bayramlarda giyinir kuşanır tertemiz bir şekilde ellerini öpmeye giderdik. Büyüklerimiz de hazırlıklarını yapar gelecek misafirleri yine özenle karşılardı. Örneğin üst katımızda oturan "Hacı anne" vardı. Hacılığı ve anneliği isminin önüne geçmişti. İsmini bilmezdik, gerek de yoktu o bizim "Hacı annemizdi". Bayramlarda elini öpmeye çıktığımızda önceden hazırlanmış ütülü, üçgen şekilde katlanmış mendilleri, büyük bir sevgiyle ve ziyaretten duyduğu memnuniyeti en üst düzeyde göstererek bizlere verirdi. Sadece mendil değil tabi lokum veya çikolata ikram eder bir de kolonya tutardı. Bizler de her ikramı kabul eder ve sıradaki büyüğümüzün ziyaretine koyulurduk. Tabi bu arada mendilin içine bakmayı da ihmal etmezdik çünkü orada bayram harçlığımız bulunurdu.  Bir de Adnan amcayla İffet Hanım teyze vardı. Adnan amca, Mareşal Fevzi Çakmak'ın yeğeniydi. Henüz 6 aylık bir bebekken yüzbaşı olan babası Çanakkale savaşında şehit düşünce amcası Fevzi Çakmak onu şehit kardeşinin emaneti olarak görmüş ve diğer evlatlarından ayırmayarak Adnan amcayı himayesine almıştı. İffet Hanım teyze de Adnan amcanın eşiydi. Bir manada da Fevzi Çakmak'ın geliniydi. Güngörmüş insanlardı. Onların da bayramlarını kutlamaya ve ellerini öpmeye giderdik kardeşimle beraber. Adnan amcanın davudi bir sesi vardı. Konuştuğunda gümbür gümbür konuşurdu. Fakat hem Adnan amcanın hem de İffet Hanım teyzenin ziyaretimizden duydukları memnuniyeti asla tarif edemem. Gelenler sanki iki çocuk değil de çok özel misafirlermiş gibi sevinirler ve bizleri memnun etmek için o yaşlı halleriyle seferber olurlardı. Muzaffer bey amca ile Nevin Hanım teyze, Eyüp bey amca ile Muazzez Hanım teyze de ziyaretlerini ihmal etmediğimiz büyüklerimizdi. Onlar da aynı şekilde ziyaretimizden büyük memnuniyet duyarlar hatta kapı ziyaretiyle yetinmezler, mutlaka evlerine davet ederek ikramlarda bulunurlar ve tatlı sözler söylerlerdi.Mesela Kazım amca vardı. Biraz aksi bir adamdı ama söz konusu bayram oldu mu şakalaşırdı çocuklarla. Bizleri adeta bir evladı gibi görürdü. Eşi Fatma teyzeyi de unutmamak lazım. Bir gün kapının önünde oynarken sivri bir yere düşmüş ve bacağımı yaralamıştım. Giriş katta otururlardı. Fatma teyze beni görür görmez hemen imdadıma yetişmiş, evine alıp pansuman yapmıştı. Gösterdiği ilgi bir anne şefkatinden farksızdı. Bir de Fatma Hanım teyzemiz vardı. Susadığımızda, acıktığımızda hep onun kapısını çalardık. Bir kez olsun ağzından sert bir söz duymadık. Her seferinde güler yüzle ve tatlı dille karşılanırdık?İsimlerini buradan sayamadığım daha nice büyüklerimizden biz hep insanlık ve incelik gördük. Büyüklerimiz kalp kırmaktan çok sakınırlardı. Bütün davranışlar, diyaloglar, insan ilişkileri hep kalp kırmamaya dönük olarak yürütülürdü. Aslına bakarsanız kalplerin kırılmadığı, gönüllerin hoş tutulduğu, ince düşünceli insanların yaşadığı toplumlarda; her günü bayram gibi yaşamak mümkün.Yukarıda isimlerini zikrettiğim büyüklerimin şimdi pek çoğu hayatta değil. Hayatta olanlar da çok yaşlandılar. Gelecek nesillere aktarmaya çalıştıkları bu büyük hasletlerden dolayı, hepsi büyük bir teşekkürü hak ediyor. Bu vesileyle milletimizin Ramazan Bayramını şimdiden tebrik eder geçmişlere rahmet dilerim.