Bir hatanın kurbanı: Devrim

Türkiye'nin 4. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in istek ve özel direktifiyle üretilen, ordunun binek otomobil ihtiyacını karşılamak amacını da güden, ilk yerli ve seri üretim hedefiyle başlanan otomobil projesi olan Devrim, yapılan küçük bir hata nedeniyle seri üretime geçemedi İthal otomobil satışlarının patladığı günümüzden yaklaşık 40 yıl önce dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından yapılması için direktif verilen Devrim, Türkiye'nin ilk yerli dizayn otomobili olma özelliğini taşıyor. Dönemin rakamlarıyla 1 milyon 400 Bin TL'ye mal olan, motoru eski bir 6 silindir Chevrolet motorunun iki silindirinin kesilip dört silindire indirilmesiyle oluşturulan ve 4.5 ay gibi kısa bir sürede projesi tamamlanan Devrim'in ilk deneme sürüşü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'i Cumhuriyet Bayramı törenleri için Anıtkabir'e götürmekti. Bu sayede Devrim tüm Türkiye ve dünyaya tanıtılacaktı. Devrim'in ilk prototipi Eskişehir Demiryolu Fabrikası'nda imal edildi ve ilk deneme sürüşleri yapıldı. Bu sırada Cemal Gürsel'in bineceği otomobilin yapımına da başlandı. Rengi siyah olacak bu makam otomobilinin boyası 28 Ekim akşamı trenle Ankara'ya getirilirken yapıldı. Buharlı lokomotif ile getirilen otomobillere tren bacasından ateş sıçrayabileceği ve bunun araca zarar verebileceği düşüncesi ile otomobillerin içindeki benzin boşaltıldı. Mühendisler, otomobillere yol üzerinde bulunan mobil benzinlikten benzin almayı planladı. Tren Ankara'ya sabaha karşı ulaştı ve araçlar Sıhhiye' de bulunan Ankara Demiryolu Fabrikası'na indirildi. Güvenlik için depolarına sadece birkaç litre benzin konuldu. Şimdi müzelerde29 Ekim sabahıyla Devrim, motosikletli kalabalık bir trafik ekibinden oluşan eskortun arasında yola çıktı. Yolda benzin alınacağından habersiz olan eskortlar benzin istasyonuna uğramadan yola devam etti. Meclis önüne gelindiğinde durumun farkına varıldı ve acilen getirilen benzin 1 numaralı Devrim'e konuldu. 2 numaralı Devrim'e benzin konulacağı sırada Cemal Gürsel geldi ve 1 numaralı Devrim'e bindi. Yola çıktıktan 100 metre sonra benzin bitti ve araba durdu. Cemal Gürsel, "Neden durdu" diye sorunca direksiyonda bulunan yüksek mühendis Rıfat Serdaroğlu, "Paşam, benzin bitti" cevabını verdi. Cemal Gürsel'e diğer Devrim'e binmesi rica edildi. Anıtkabir'e bu otomobille giden Cemal Gürsel burada, "Batı kafasıyla otomobil yaptınız ama Doğu kafasıyla benzin ikmalini unuttunuz" sözünü söyledi. Olay ulusal basında oldukça fazla yer aldı. Bir sanayi atılımı olan Devrim, nedeni açıklanmadan üretimden kaldırıldı. Türkiye'de sadece 5 adet üretilebilen Devrim, şu an müzelerde meraklılarını bekliyor.