İstanbul'da 26 cana mal olan felaket, bir dizi ihmalin sonucu meydana geldi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Ayamama Deresi yatağının plaza ve fabrikalarla doldurulmasına göz yumdu. Üstelik dere yatağı ile oynandı, oynanmaya devam ediyor. Bunun sonucu azgın sular önüne geleni silip süpürdü.

 

Recep BAHAR - İSTANBUL

İstanbul'da Çarşamba günü sabah 01.55'te başlayan ve 05.50 civarında sona eren şiddetli yağışın yol açtığı ölümcül tahribatın nedenleri masaya yatırılıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Metereoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı, İTÜ Afet Yönetim, Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, İstanbul'un hala daha 'sel' risklerini içeren bir haritaya sahip olmadığına işaret ederek, "Son 30 yıllık kayıtları kullanarak düşen yağış miktarını hesaplayabiliriz ve buna uygun yapılaşmanın hayata geçirilmesini sağlayabiliriz. Ancak bütün bunlar yapılmadı" dedi.Halkı 'yaklaşan yağış' konusunda uyarmanın bir anlamı olmadığını belirten Kadıoğlu, "Halk tehlikeyi görmeden harekete geçmez. Yağışlardan önce yerel yönetimlerin sel bölgelerini tahliye etmesi gerekir" şeklinde açıklamalarda bulundu.

Bir tarafta ıslah, öte yanda yapılaşmaİstanbul'da felakete yol açan Ayamama Deresi, son olarak 14 yıl önce taşarak etrafını yıkıp viraneye çevirmişti. Dere içindeki ve kenarlarındaki yapılaşma, 1995 felaketiyle sona ermedi. 45 kilometre uzunluğundaki derenin sadece 15 kilometrelik kısmı ıslah edildi. Dahası bir taraftan ıslah çalışmaları sürdürülürken, öte yandan bölgede inşaat faliyetleri devam etti. Yenibosna'daki Kuyumcu Kent'in tam karşısında, Ayamama Deresi'nin E-5 Karayolu'na yakın kesiminin tam ortasında Küçükçekmece Belediyesi sınırları içindeki 'karkas' halinde yükselen bina bu durumu gözler önüne seriyor. Son 14 yıl içinde Ayamama Deresi'nin Yenibosna ve Yeşilköy kesimleirinde sırasıyla Airport Alışveriş Merkezi ile WOW Otellerinin inşaasına izin verildi. Ancak sözkonusu yapılar, sel sularının büyük bölümünün İkitelli'de kalması ve derenin ıslah edilen bölümünde yapılması nedeniyle önceki günkü felaketten etkilenmedi.

Adım adım felaketNitekim İstanbul'da yaşanan felaket, dere yataklarının yapılarla doldurulmasının ne tür büyük tehlikelere yol açtığını ortaya koydu. Felaketin geliş tarzı da bunu tüm çıplaklığı ile gözler önüne koyuyor. Sağanak yağışla oluşan sel suları, Başak Konutları'nın bulunduğu bölgeden itibaren Ayamama Deresi'ne akmaya başladı. Normal şartlarda 'çok az suyu' bulunan Ayamama'da su birikmeye başlarken, ilk engelle Sular Vadisi'ndeki bir markette karşılaştı.Islah sırasında üstü kapatılan Ayamama Deresi, oluşturduğu basınçla üst betonları patlattı. Sular önce marketi bastı. Buradan büyük hızla MNG yolu olarak bilinen alana gelen sular, yolu parçalayarak ilerledi.

TEM sular altındaTEM Otoyolu'na kadar giden yolda azgın sular, etraftan gelen diğer yağmur sularıyla birleşti. TEM'e gelindiğinde ise menfez kapalı olduğu için sular TEM'i bir türlü aşamadı. Ve TEM yüksek olduğu için doğal baraj görevi gördü. Bu arada İkitelli'de TIR'ların sürüklenen konteynerleri menfezlerin tıkanmasına neden oldu. TIR garajı sular altında kaldı ve 10 şoför hayatını kaybetti. Suların bu engeli aşması da uzun sürmedi. Biriken azgın sular ardından Basın Ekspres Yolu'na girdi.Basın Ekpres Yolu, Başakşehir ve Halkalı'nın yaklaşık 7 metre aşağısında olduğu için yağmur suları burada birikti. Buradan da nehir gibi ilerleyerek Marmara'ya akmaya çalıştı.Ancak tıkalı olduğu iddia edilen menfezler yüzünden sular birikti. Bu arada Hurriyet Gazetesi'nin hemen kuzeyinde inşa edilen ve geçtiğimiz ay açılan 212 Alış Veriş Merkezi yapılırken de derenin yatağıyla oynandı. Bu çarpık 'kentleşme' vaziyeti, 26 kişinin ölümüne, milyonlarca dolarlık maddi hasara yol açtı. Ayamama Deresi'nin öfkesi karşısında zenginler 'mal'ının bir bölümünü kaybederken, hayatını yitirenler 'kadın işçiler ve TIR şoförleri' oldu.