Çarşı pazar yangın yeri

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan ayı öncesinde Ankara'da düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'de bundan böyle yelkenlerin tarıma çevrilmesi gerektiğini belirtti. Türk tarımında en büyük sorunun 'yapısal problemlerin çözülememiş olması ve girdi maliyetleri' olduğuna işaret eden Bayraktar, şöyle konuştu: "Üretim planlaması yapamıyoruz, maliyetlerimizi düşüremiyoruz. Bunlar olmayınca fiyat istikrarını da gelir istikrarını da sağlayamıyoruz. Ürünümüz para etmediği için çiftçimiz kazanamıyor, buna rağmen tarladan markete olan zincirin kısaltılmaması ve buradaki çarpıklığın giderilememesi yüzünden tüketicimiz de makul fiyatlarla ürün satın alamıyor. Biz bunu hep dile getiriyoruz. Son 12 yıldır, her ay araştırma yapıyor ve kamuoyuna açıklıyoruz." 

Bu krizin farkı...

Bu dönemin yaşanan diğer ekonomik krizlerden bir farkı olduğuna işaret eden Bayraktar, şunları söyledi: "Bunu açıkça ortaya koymak lazım. O dönemlerde et, sebze-meyve, ekmek gibi temel gıda ürünleri ucuzdu. Diğer krizlerde insanlarımız ucuz et bulabildiler. Ucuz meyve-sebze bulabildiler. Ucuz ekmeğe ulaşabildiler. Türkiye bu krizleri böylece aştı. Buzdolabı ihtiyaçlarını ertelediler, elbise ihtiyaçlarını, araba ihtiyaçlarını ertelediler ancak çoluk çocuklarının karnını doyurabildiler. Çünkü et ucuzdu, meyve-sebze ucuzdu, ekmek ucuzdu. Böylece karınlarını doyurabildiler. Şimdi bu krizin bir farklı tarafı var. Bu krizde et pahalı, meyve-sebze pahalı, ekmek pahalı. Şimdi pazar alev gibi yanıyor. İnsanlarımız karınlarını doyuramıyor. Biz bu krizi kısa zamanda atlatmak istiyorsak gıdayı ucuzlatmamız gerekiyor. Bunu yapamazsak kriz daha uzun sürer. Mutfaktaki sıkıntıyı çözmek zorundayız. Bunu yapmanın yolları da belli. Bunun için öncelikle çiftçimizin sorunlarını çözmemiz, çiftçimizi tarlada tutmamız lazım. Yani tarımda üretim şart. Üretimi sağlayamazsak, çiftçimizi tarlada tutamazsak bu pahalılık devam eder. Türkiye bu krizi kolay kolay atlatamaz. Çiftçimiz önünü göremiyor. Üreticilerimizin maliyetlerinin düşürülmesini talep ediyoruz. Acilen tarımda girdi fiyatlarının makul seviyelere çekilmesi gerekiyor. Bununla ilgili hükümetimize bir rapor sunduk."

Çiftçi gübre kullanamıyor

Türkiye'nin küçülmeyle beraber enflasyon yaşadığını, Türkiye'de çok görülmeyen bir hadisenin yani stagflasyonun görüldüğünü belirten Bayraktar, şunları söyledi: "Bu süreçte maliyetlerimiz arttı. Bu mesela buğday üretimimizi de olumsuz etkileyecek.  Gübre kullanımının yeterli olmaması önemli bir etken. Büyük bir ülkeyiz elbet bu krizi atlatırız ama daha hızlı atlatmak istiyorsak muhakkak surette gıdayı ucuzlatmamız lazım. Biz 5 milyonuz. Biz üretemezsek, kalan 76 milyon ne yiyecek? Biz üretemezsek 45-50 milyon turiste bu yaz ne yedireceğiz? Biz üretemezsek 5 milyon mülteci, yabancı, sığınmacı ne yiyecek? Bunları hesap etmek zorundayız. Artık ithalat yaparak bu kadar geniş büyük bir kitleyi doyurma şansımız yok. İthalat pahalı. Türkiye'nin ithalat yapma şansı kalmadı. Bugün buğdayın ithal maliyeti ton başına 1400 liranın üzerinde."

Çiftçilerin sorunları dağ gibi

TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçilerin belli başlı sorunları konusunda şu tespitlerde bulundu:

• Çiftçinin kullandığı girdilerin yanına yaklaşılmıyor. Gübre, mazot, yem, elektrik, tohum, ilaç gibi hemen her girdinin fiyatlarında büyük artışlar oldu. Sonra kur yüzde 26 civarında geriledi ama bizim girdi fiyatları aşağı düşmedi. Kurda meydana gelen düşüşler özellikle gübre, yem, elektrik ve ilaç fiyatlarına yansımadı.

• Sosyal güvenlik primlerimiz fevkalade yüksek. Zaten zor şartlarda yaşamaya çalışan çiftçimizin aylık sigorta primi 764.96 kuruşa çıktı. TÜİK'in son rakamlarına baktığımızda kayıt dışılık tarımda fevkalade fazla. Erkeklerde yüzde 78, kadın çiftçilerimizde yüzde 95 civarında. Çözüm bekliyoruz.

Zam şampiyonu havuç

Şemsi Bayraktar, geçen aya göre üretici ve marketlerde en fazla fiyatı düşen ürünün sivri biber, fiyatı en fazla artan ürünün üreticide havuç ve limon, markette ise kuru soğan olduğunu belirtti. Üretici market fiyatlarında kuru incirde 4 kat, kuru kayısıda 3.9 kat, yeşil mercimekte 3.8 kat, nohutta 3.7 kat, sütte ve kırmızı mercimekte 3.6 kat fazlaya fiyat farkı yaşandı.

YENİ MESAJ / ANKARA