Denge noktasını yakalayabilmek

"Böylece, sizler insanlara birer şahit (ve örnek) olasınız ve Peygamber de size bir şahit (ve örnek) olsun diye sizi vasat (orta) bir ümmet yaptık?" (Bakara Suresi; 143. Ayet). Ayetteki 'orta ümmet' ifadesi ile adil, seçkin, her yönüyle dengeli, haktan asla ayrılmayan, önder, bütün toplumlarca hakem kabul edilecek bir ümmet kastedilmektedir. (Bkz. Diyanet Kuran Meali).Bahse konu ayet-i kerimedeki 'orta ümmet' kavramı üzerinde biraz durmak istiyorum. Ku'ran ve Sünnet beyanlarına bakıldığında, ifrat ve tefrit denilen, ileri uçlardan kaçınılarak "orta" ya da denge anlamına gelen "itidal" davranış biçiminin istendiğini görürüz...İnsanoğlunun gönlünde, yaratılıştan taşıdığı duygular, tohum olarak, mevcuttur. Duygu sisteminin dengeden sapması halinde, ferdi ve toplumsal huzursuzluklar ve hastalıklar meydana geleceği için her konuda orta yol istenmiştir. Birkaç örnekle açmaya çalışalım:Şehvet konusunda zayıflık, iktidarsızlığı; aşırı düşkünlük, sapıklığı; orta yol ise hayâ ve terbiye duygusunu geliştirir?Şecaat duygusunun azı korkaklığı; fazlası şiddeti doğurur; orta yolu ise merhamet duygusunu geliştirir...Serveti, varlığı, kullanma konusunda tutucu davranmak cimriliği; aşırı savurganlık israfı; orta yol ise tutumlu olma duygusunu geliştirir... Kulun, başkalarıyla ya da Rabbi ile olan bütün ilişkilerinde de durum böyledir. Orta yol daima selamet ve esenliktir?İlahi buyruklarda daima denge ve orta yoldan bahsedilmiştir... Yüce Allah kendine dua edilmesinde bile orta yolu tavsiye etmiştir; "Allah'a korku ve ümitle dua ediniz." (A'raf; 56) (buradaki nükte; reddolunmaktan korkmak ve fakat kabulolunacağını ümit etmektir.)Ruhun Allah'a vuslatında (kavuşmasında) dahi dünya ahiret dengesi şarttır. Bu gerçeği Prof. Dr. Haydar Baş bey "İman ve İnsan" adlı eserinde şöylece dile getirir; "Ruh, sahibini arıyor. Onu, bir kuş misali kafesten uçurup hürriyetine kavuşturmak gerek. Bu manada mümin, iki kanatlı bir kuş gibidir. Bir kolu dünyada, diğeri ise ahrettedir". Bu ifade; dengeyi, orta yolu o kadar güzel tarif ediyor ki gerçekten de iki kanatlı bir kuşun, sadece bir kanadını çırpmakla uçamayacağı malumunuzdur. Vasat (orta) ümmet olma yolunda sarfedilecek her çaba, hem ferdî, hem de toplumsal planda huzur ve barışın teminatı olacaktır.