Ekonomiye limon sıktılar

Nisan ayı ekonomi verileri cuma günü açıklandı. 

En çok artış olan ürün limon oldu.

TÜİK verilerine göre geçen ayın zam şampiyonu olan limonun tarladan, tezgah vasıtasıyla sofralara geliş yolculuğunu, neden yüzde 43 artış olduğunu anlatmaya çalışayım.

Tarım ürünlerinde tarla ile market arasında 10 kata varan artışlar var.

Ürün bol olsa da aracılar üreticiden 'ucuza' aldığı ürünü sahte kıtlık algısıyla kat kat yüksek fiyattan satabiliyor. 

Limon üretim sezonunun başında bahçede 7 lira, pazarda 17 liraya kadar düşen, üreticinin "Gelin toplayın, götürün. Toplama maliyeti satış fiyatından yüksek" dediği limon şu anda 60 liraya kadar çıktı.

Marketlerde ve pazarlarda 40 liradan başlayıp 60 liraya kadar çıkan limonun fiyatını etkileyen en büyük sebebin limonun azalması olduğu belirtildi.

Üreticilerin nakettiğine göre, normal şartlarda toplanan limonun bir kısmı piyasaya verilir, bir kısmı soğuk hava depolarında bekletilirdi.

Ancak maliyetler buna imkân vermedi. Enflasyon sebebiyle kimse malını bekletmek istemedi. Mahsul birden piyasaya girince fiyat düştü, tüketim arttı. 

Ürün azaldıkça fiyat yükseldi.

Normal şartlarda dinlenmeye ürün bırakılırken, bu yıl bırakılmadı.

Tarlada ürün kalmadı, yeni mahsul ağustos ayında çıkacak, devam eden aylarda fiyatlarda düşüş olur. 

En büyük sorun girdi maliyetleri. 

Bugün Mersin Hali'nde limonun kilosu 20 -35 liradan satılıyor.

Marketlerde fiyatlar haliyle daha yüksek.  

Üretici limonu bekletmenin stokçuluk sayılamayacağını söylüyor. Süreç her zaman böyle oluşur diyorlar.

Bu yıl yurt dışında da sorun yaşandı.

Devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ihracatı etkiledi. 

Mısır'da sorunlar devam ediyor.

Dolayısıyla turunçgilde olumsuz bir yıl daha bizi bekliyor maalesef, tablo bu.

Düşük üretici fiyatları nedeniyle üretici ve tüccarın limonu elinde kalıyor.

Bu yüzden 2024'ten 2025'e geçerken depolarda daha az limon stoku kaldı.

Mevsimlik tarım işçisinin de düşük ücret nedeniyle geçinmekte zorlanması ve limonda çalışmak istememesi de etkenler arasında.

Bir de depoya giren limonların bir bölümünün çürüdüğünü hesaba katarsak, limonun neden sofraya gelene kadar yükseldiği ortaya çıkar.

Girdi maliyetleri olan, gübreleme, ilaçlama, sulama, budama gibi harcamalar üreticinin belini büküyor.

Özellikle sulama sularındaki güneş enerjisinden faydalanmak veya göletleri çoğaltarak sulama suyuna verilecek devlet desteği çok önemli.

Üreticinin enerji bedellerini ortadan kaldırmak, yerli üretime rağbet gösterip, onlar üzerindeki vergileri kaldırıp, devletin sübvanse desteğiyle üreticiye düşük maliyette ilaç ve gübreleri sunmak, girdi maliyetlerini düşüreceğinden, üretici ve tüketici için sorunların çözümü için acil reçete olacaktır.

Limonun dalından raf sürecine kadarki yüksek taşıma maliyetlerinin de yakıtta bir indirime giderek düşürülmesi ayrıca çözüme katkı sağlayacaktır.

Kötü yönetilen tarım politikaları neticesinde gelinen durum sadece limon özelinde kalmıyor maalesef bu yaklaşımlarla.

Halkın sofrasındaki her ürünün yüksek fiyatlarla satılmaması için, enflasyona yenik düşmemek için, tarım ve ekonomide acil eylem planlarını ivedilikle hayata geçirmek zorundayız.Tarım Bakanı'na ve Sayın Şimşek'e duyurulur.