Frigyalılar ve Lidyalılar

Lidya aslında coğrafi bir terimdir. Bu coğrafi bölge Gediz ve Küçük Menderes ırmaklarının havzalarını meydana getiren, Ege Denizine kadar uzanan topraklardır. Bu coğrafi bölgede oturan halka da Lidyalılar denir. Lidya çok zengin bir bölgedir. Dağları ormanlarla kaplıdır, ovaları ise tarım yapmaya elverişli topraklardır. M.Ö. 2000 yıllarında Lid adlı bir kahraman dağınık bir şekilde düzensiz bir yaşamları olan halkını kurduğu ordu ile disiplin altına alarak devletin ilk temellerini atar. Giges’in krallığı zamanında devlet düzeni bütün kurumları ile çalışır hale gelir. Deniz ve kara ticareti gelişir.
Kimmerler, doğudan gelen yeni Kimmer göçerlerine yurt bulmak için 696 yılında Frigya topraklarını işgal ederler. Yeni gelen göçerler Frig ya topraklarına girdikten sonra Lidyalılar içinde tehlikeli olmaya başlarlar. Çünkü iklimiyle, bitki örtüsü ile hayvancılığa elverişli Lidya toprakları sınırı geçen Kimmer göçebelerin dikkatini çeker. Sonuçta Lidya topraklarına saldırılar. Lidyalılar onlarla topraklarını korumak için savaşırlarsa da bir başarı elde edemezler. Sonunda Lidyalı asilzadeler Asurlulardan yardım isterler. Kimmerlere karşı savaşmak için anlaşırlar. 595 yılında Lidya kıralı Alyates komutasındaki Lidya ve Pers ordusu Kimmerleri yenerler. Yenilen Kimmerler Kızılırmak nehrinin doğusundaki topraklara çekilirler. 585 tarihinde Doğu Anadolu’ya egemen olan Met’ler, batı Anadolu topraklarını tehdide başlar.
550 tarihinde Metleri yenerek Doğu Anadolu’ya egemen olan Persler 550-525 tarihleri arasında Anadolu’ya yaptıkları akınlar sonucunda Batı Anadolu’yu ve Lidya topraklarını fethederek egemen olurlar. Deniz ticareti ile uğraşan ve şehirlerde oturan Lidya halkı adalara ve bağımsız İyon şehir devletlerine göç
ederler.
Frigler, Anadolu’ya M.Ö 1300-1200 yılları arasında Trakya’dan Çanakkale Boğazını geçerek gelen bir kavimdir. Marmara Denizinin güneyindeki topraklara, Sakarya havzasına Gediz ve Menderes nehirlerinin yukarı havzalarına, yani Kütahya-Afyon-Burdur-Isparta-Burdur ve Kızılırmak kavsi içerisindeki topraklara yerleşerek tarım ve hayvancılıkla geçinirlerdi. Anadolu iklimine göre toprak işleme ve dikim hasat geleneklerini koyan bir kavimdir. Fakat Asurluların baskısı ile karşılaşırlar. Bu baskıdan kurtulmak için doğu komşuları Kimmer’lerden yardım isterler. M.Ö. 705 yılında Kemerlerle, Asurlular arasında yapılan savaşta Frigyalılar Asur baskısından kurtulur. Asurlular Orta ve Doğu Ana doludan çekilirler.
Doğudan gelen yeni Kimmer göçerlerini yerleştirmek için Kimmerler, Kızılırmak’ı geçerek 696 yılında Frig ya topraklarına saldırırlar Gordiom şehrini yakıp yıkarlar. Sonçta Frigya devleti yıkılır. Kimmerlerin egemenliği altında onlarla kaynaşarak Orta Anadolu’nun yerli halkını oluştururlar.