logo
30 MAYIS 2025

Gönül padişahları

20.01.2003 00:00:00
Ömer NECATİ'nin kaleminden Büyük veli Hünkâr:Hacı Bektaş-ı Veli

İbadet ve takvaya son derece düşkün olan ve tarihte Beyazıd-ı Veli olarak bilinen II. Beyazıt, Bali Sultan'a yakın ilgi göstermiş, devletin imkanlarından yararlanmasına olanak tanımış ve Hacı Bektaş-ı Veli'nin yolununun bir ekol haline getirilip yaygınlaşmasına büyük katkıda bulunmuştur

BALİ SULTAN (ks)

Asıl adı "Hızır Bali" olan Bali Sultan, Hünkar Hacı Bektaş -ı Veli'nin yolunu sistemleştirip bir ekol haline getirmiş, bu yolda pek çok zat yetiştirerek Osmanlı İmparatorluğu'nun genişleme devrindeki fütuhatlarda birinci derecede pay sahibi olmuştur. Doğum tarihi bilinmemektedir. Hızır Bali, türbesinin iç kapısı üzerindeki kitabede, Hacı Bektaş-ı Veli'nin torunlarından Resul Bali'nin oğlu olarak gösterilmektedir.

Hızır Bali, Fatih Sultan Mehmet; ve oğlu II. Beyazıt devrinde yaşamıştır.

Edirne yakınlarındaki 'Dimetoka' şehrinde yetişmiş, Hacı Bektaş-ı Veli'nin yolunun Dimetoka'taki "Seyyid Ali Sultan" dergahında, irşad faaliyetlerinde bulunurken, Sultan II. Beyazıt tarafından, 1504 yılında Dimetoka'taki dergahtan alınarak, Kırşehir Suluca Karahöyük'teki Hacı Bektaş-ı Veli'nin kabrinin bulunduğu merkezin başına getirmiştir.

Hızır Bali, Sultan tarafından Hacı Bektaş-ı Veli dergahının başına getirilince, bu yolu yeniden teşkilatlandırmış, bir ekol haline sokmuş, birlik ve beraberliği tesis için çaba harcamıştır

Sultan Beyazıt, Hızır Bali'yi, merkez dergahın başına getirmekle, Hacı Bektaş-ı Veli'nin yolunu resmen devlet himayesi altına almış oluyordu.

İbadet ve takvaya son derece düşkün olan ve tarihte Beyazıd-ı Veli olarak bilinen , Fatih Sultan Mehmet'in oğlu Sultan II. Beyazıt, Hızır Bali'ye yakın alaka göstermiş, devletin imkanlarını ona tahsis etmiş, Hızır Bali'nin, Hacı Bektaş-ı Veli'nin yolunu, ekol haline getirip yaygınlaştırmasına büyük katkıda bulunmuştur.

Bazı kaynaklar Sultan Beyazıt'ın, Hızır Bali'nin bağlısı olduğunu da kaydetmektedirler.

Hızır Bali irşad çalışmalarına başlamasının ardından, Anadolu ve Rumeli'ndeki yaklaşık 362 civarındaki köy ve çevresindeki binlerce hektarlık tarım arazileri ile birlikte, bu dergaha vakfedilmiş, Bugünkü Hacı Bektaş Kasabası yakınlarındaki Tuzköy'de bulunan kayatuzu madeninin geliri de dergaha bağlanmıştır.

Dergahın gelirleri arasında, Hacı Bektaş-ı Veli'ye bağlı Devlet Ricali, Yeniçeri Ocağı'nın ileri gelenleri ve zenginlerin yaptıkları bağışlar da bulunuyordu.

Sultan Beyazıt, Hacı Bektaş ocaklarını vakıflarını zenginleştirmiş ve bu yolun bütün vakıflarını Suluca Karahöyük'teki vakfın idaresine bağlamış, başta Hacı Bektaş-ı Veli'nin (ks) türbesi olmak üzere, tamire muhtaç bütün dergahları onarmış, yeni dergahlar inşa etmiştir.

Anadolu Abdalları, Osmanlı Beyliği'nin kuruluşunda önemli rol oynamış, ilk Osmanlı Padişahları; Abdal Musa, Abdal Murad, Geyikli Baba gibi kamil velilere dergahlar açmışlar, bu dergahlar için vakıflar kurmuşlardır.

14. yüzyılın ilk yarısında yani 1300-1350 yılları arasında Yeniçeri teşkilatı, kendilerini Hacı Bektaş-ı Veli'nin (ks) terbiyesine bağladı. 15. yy'da yani 1400-1500 yılları arasında bu ekol, Yeniçeri Ocağı'na tam olarak hakim oldu.

Anadolu Abdalları; Osmanlılar'ın 14, yy. ortalarında, yani 1350 yıllarından itibaren Rumeli'nde başlattıkları fetih hareketlerine mutlaka katılmışlardır; 15.yy'dan, yani 1400 yıllarından itibaren de Hacı Bektaş-ı Veli'nin yetiştirdiği öğrenciler bu fetih hareketlerinde öncü kuvvet olmuşlardır.

Fetihlerde ifa ettikleri maddi ve manevi hizmetler, tasavvufun, devlet nezdinde önemli bir mevki sağlamasına neden olmuştur.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Kurban
Gazze'de ateşkes
İsrail ve Hamas kabul etti
Bingöl'de 4,3 büyüklüğünde deprem
Merkez üssü Kiğı ilçesi
BTP’den Atatürk’lü fetih paylaşımı
İstanbul’u işgalden kurtaran Atatürk unutulmadı
Otomobilde aile boyu infaz!
Aynı aileden 3 kişi öldürüldü
ABD'den 13 yıl sonra Şam'da bir ilk
Thomas Barrack yine başroldeydi
ABD'den Suriye açıklaması
O listeden çıkarılacak
Yeni yargı paketi yolda
Kimler tahliye olacak?
Elon Musk ile Trump'ın yolları ayrıldı
Musk istifa ettiğini açıkladı
Erdoğan'dan adaylık açıklaması
'Milletimize kulak vereceğiz'
'Müsaade edilmeyecektir'
Milli Savunma Bakanlığından Suriye açıklaması
Türkiye'de ortalama eğitim süresi 9.5 yıl
En eğitimli il Ankara
Dış ticaret verileri açıklandı
İthalat ihracatı solladı
İsviçre’de buzul çökmesi kamerada
Bir köy yok oldu
Hedefteki bakanın kadrosunda değişiklik
Hazine ve Maliye Bakanlığı'na kritik atamalar
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Kurban
Gazze'de ateşkes
İsrail ve Hamas kabul etti
Bingöl'de 4,3 büyüklüğünde deprem
Merkez üssü Kiğı ilçesi
BTP’den Atatürk’lü fetih paylaşımı
İstanbul’u işgalden kurtaran Atatürk unutulmadı
Otomobilde aile boyu infaz!
Aynı aileden 3 kişi öldürüldü
ABD'den 13 yıl sonra Şam'da bir ilk
Thomas Barrack yine başroldeydi
ABD'den Suriye açıklaması
O listeden çıkarılacak
Yeni yargı paketi yolda
Kimler tahliye olacak?
Elon Musk ile Trump'ın yolları ayrıldı
Musk istifa ettiğini açıkladı
Erdoğan'dan adaylık açıklaması
'Milletimize kulak vereceğiz'
'Müsaade edilmeyecektir'
Milli Savunma Bakanlığından Suriye açıklaması
Türkiye'de ortalama eğitim süresi 9.5 yıl
En eğitimli il Ankara
Dış ticaret verileri açıklandı
İthalat ihracatı solladı
İsviçre’de buzul çökmesi kamerada
Bir köy yok oldu
Hedefteki bakanın kadrosunda değişiklik
Hazine ve Maliye Bakanlığı'na kritik atamalar
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.