Hindistan'daki 3,5 asırlık Türk devlet Babürler İngiliz oyunlarıyla yıkıldı

16. yüzyılda Hindistan alt kıtasında kurulan Babür Türk İmparatorluğu, yalnızca askeri gücüyle değil, aynı zamanda sanatı, mimarisi ve idari yapısıyla da tarih sahnesine damgasını vurmuştur.

Timur'un torunu Babür Şah tarafından temelleri atılan bu imparatorluk, özellikle Ekber Şah, Cihangir ve Şah Cihan gibi hükümdarların döneminde zirveye ulaşmıştır. Ancak tarih, her büyük yükselişin ardından bir düşüş hikâyesi barındırır. Babürler için de bu kural geçerli olmuştur.

İç Dinamiklerde Çözülme

Babür İmparatorluğu'nun yıkılış süreci, aslında görkemli dönemlerinde atılan bazı temellerin kırılganlığından kaynaklanır. Merkeziyetçi bir yönetim anlayışı benimsenmiş olsa da, geniş topraklara hükmeden bu yapı içinde yerel yöneticilerin gücü giderek artmış ve merkez ile çevre arasındaki bağlar zayıflamaya başlamıştır. Halefiyet sorunu, Babür hanedanında sürekli bir istikrarsızlık yaratmış; kardeşler arası taht kavgaları devletin içten içe yıpranmasına yol açmıştır.

Dış Baskılar: Maratalar, Sihler ve Avrupalılar

Babürlerin çöküşü sadece iç sorunlara değil, aynı zamanda dış tehditlere de bağlıydı. 18. yüzyılda Hindistan'da bağımsızlık mücadelesi veren birçok yerel güç ortaya çıktı. Özellikle Maratalar ve Sihler, Babür otoritesine karşı ciddi meydan okumalar gerçekleştirdiler. Bu gruplar, merkezi otoritenin zayıfladığı alanlarda etkinlik kazanarak imparatorluğu parça parça söktüler.

Diğer yandan İngiliz Doğu Hindistan Şirketi, 17. yüzyıldan itibaren Hindistan'da ticaret adı altında etkinlik gösteriyor, ancak zamanla siyasi bir güç haline geliyordu. 1757'de Bengal'deki Plassey Savaşı ile başlayan İngiliz hâkimiyeti süreci, Babür İmparatorluğu'nun fiilen sona erişinin habercisi oldu. 1800'lü yıllarda Babür padişahları yalnızca sembolik figürler hâline gelmişti; gerçek yönetim ise artık İngilizlerin elindeydi.

Son Darbe: 1857 Sipahi Ayaklanması

Babür İmparatorluğu'na indirilen son darbe, 1857'deki Sipahi Ayaklanması ile geldi. İngilizlere karşı başlatılan bu isyanda, son Babür hükümdarı Bahadır Şah Zafar, sembolik bir lider olarak ayaklanmanın başına geçirildi. Ancak ayaklanma başarısızlıkla sonuçlandı ve İngilizler Bahadır Şah'ı tahttan indirerek sürgüne gönderdi. Böylece 1526'da kurulan Babür İmparatorluğu, resmî olarak 1858 yılında sona erdi.