logo
23 AĞUSTOS 2025

İlber Ortaylı'nın yanlışı

08.02.2018 00:00:00
Laiklik ilkesinin Anayasa'ya girmesinin 81.yıldönümü nedeniyle İstanbul Barosu Cumhuriyet Araştırmaları Merkezi'nin düzenlediği panelde konuşan değerli tarihçimiz Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın din eğitimi konusundaki görüşlerine katılmakla birlikte; "Türkiye'de laikliğin deklarasyonu ve yerleştirilmesi 1928 değil 1924'tür. Yani hilâfetin kesinlikle ilgası?" şeklindeki görüşünü paylaşmıyoruz.
Sayın Ortaylı'nın laikliğin yerleştirilmesi olarak değerlendirdiği Hilâfetin ilgası, laikliğin yerleştirilmesi değil, ilk adımıdır. 
Hilâfetin kaldırılması 431 sayılı ve 3 Mart 1924 tarihli kanunla gerçekleşti. Bu kanunun 1.maddesi: "Halife hal edilmiştir. Hilâfet, Hükümet ve Cumhuriyet mana ve mefhumunda esasen mündemiç olduğundan Hilâfet makamı mülgadır" hükmünü getirmiştir.
Bu kanun, görüldüğü gibi, bir yandan Hilâfeti ilga ederek devrimci adım atarken, diğer yandan da muhafazakâr mantıkla Hilâfetin hükümet ve cumhuriyet kavramında zaten var olduğunu hükme bağlamıştır.
Bundan amaç da, yasanın gerekçesinde belirtildiği gibi devletin tepesinde iki başlılığın önlenmesidir.
Hilâfetin kaldırılması, Sayın Ortaylı'nın dediği gibi laikliğin yerleştirilmesi olsaydı bunun 1924 Teşkilât-ı Esasiye Kanunu'na (Anayasa'sına) yansıması gerekirdi.  Oysa 1924 Anayasası'nın 2.maddesinde: "Türkiye Devletinin dini, Din-i İslâm'dır" hükmü bulunmaktaydı.
İsmet Paşa ve 120 arkadaşının teklifi ile TBMM, 10 Nisan 1928 tarihli oturumunda Anayasa'nın 2.maddesinin, "Türkiye Devletinin dini, Din-i İslâm'dır" fıkrası kaldırılmış; 11 Nisan 1928 tarih ve 1222 sayılı Kanun'la da Anayasa metninden çıkarılmıştır.
Laiklik konusunda önemli bir adım daha atılmıştır. Devletin kimlik belgesi olan anayasada din hanesi boş kalmıştır.
Bu boşluk 9 yıl sürmüş;
Nihayetinde 10 Kânun-u Evvel 1937 tarih ve 3115 sayılı Kanun'la Türkiye Devleti'nin niteliklerini belirten 1924 Anayasası'nın 2.maddesine "laiklik" sıfatı eklenerek boşluk doldurulmuştur.
Laikliğin bu anayasal düzenleme ile yerleştiğini söyleyebiliriz. Yani 1937'de. 1924 ve 1928 ilk adımlardı.
Günümüzde ise, aradan geçen bunca zamana rağmen laikliğe yüklenen anlamlar kafa karıştırmaya devam ediyor. Özellikle siyasal alanda çok çiğnenen sakız olmuş. 
Laiklik sadece din ve dünya işlerinin ayrılması demek değildir. Tüm yurttaşların vicdan, ibadet ve inanç özgürlüğü de demektir. 
Laiklik asla dinsizlik olmadığı gibi, sahte dindarlıkla mücadele kapısını açtığı için din simsarlarının husumetini çekmektedir.
Mustafa Kemal Atatürk'ün sözleriyle nokta koyalım:
"Artık Türkiye, din ve şeriat oyunlarına sahne olmaktan çok yüksektir. Bu gibi oyuncular varsa, kendilerine başka taraflarda sahne arasınlar."
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
Tokyo yönetiminden ‘felaket senaryosu’ uyarısı
Yaşanacaklar yapay zekayla hazırlanan video ile anlatıldı
İsrail Batı Şeria'da 300 dönümlük arazideki ağaçları söktü
Ağaçlara bile tahammülleri yok!
"Gazze'deki katliamlar 60 yıl önce Kıbrıs'ta yaşandı"
Tatar, Karpaz Bölgesi'nde konuştu
Gelibolu'daki yangın büyük ölçüde kontrol altında
Tamamen kontrol için mücadele sürüyor
Kur Korumalı Mevduat sona erdi
Yenileme ve açılış yapılmayacak
Trump, Dünya Kupası’na da el attı
2026 Dünya Kupası kuraları Washington'da çekilecek
Sefer Karaahmetoğlu Beyoğlu Belediye Başkan Vekili seçildi
Dört tur süren seçimi CHP kazandı
‘Bizleri adam falan zannetmeyin’ demişti
Doğru söyleyeni kanaldan kovdular
BM raporlarına girdi
Gazze'deki kıtlık ilan edildi
KKTC'den tanınma çağrısı
'KKTC'nin tanınması da tartışılmalı'
Kurulan şirket sayısı geçen yıla göre azaldı
Kapanan şirket sayısı ise yüzde 11.8 arttı
Kapıkule'de gurbetçilerin hüzünlü dönüş yolculuğu
"Kalbimizin yarısı burada kalıyor"
Aziz İhsan Aktaş artık serbest
İtirafçıların ev hapsi kaldırıldı
İsrail Gazze'yi vuruyor: 4'ü çocuk 8 ölü, 14 yaralı
Netenyahu: 'Ateşkes olsa bile Gazze'nin tamamını işgal edeceğiz'
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Emanete riayet
Tokyo yönetiminden ‘felaket senaryosu’ uyarısı
Yaşanacaklar yapay zekayla hazırlanan video ile anlatıldı
İsrail Batı Şeria'da 300 dönümlük arazideki ağaçları söktü
Ağaçlara bile tahammülleri yok!
"Gazze'deki katliamlar 60 yıl önce Kıbrıs'ta yaşandı"
Tatar, Karpaz Bölgesi'nde konuştu
Gelibolu'daki yangın büyük ölçüde kontrol altında
Tamamen kontrol için mücadele sürüyor
Kur Korumalı Mevduat sona erdi
Yenileme ve açılış yapılmayacak
Trump, Dünya Kupası’na da el attı
2026 Dünya Kupası kuraları Washington'da çekilecek
Sefer Karaahmetoğlu Beyoğlu Belediye Başkan Vekili seçildi
Dört tur süren seçimi CHP kazandı
‘Bizleri adam falan zannetmeyin’ demişti
Doğru söyleyeni kanaldan kovdular
BM raporlarına girdi
Gazze'deki kıtlık ilan edildi
KKTC'den tanınma çağrısı
'KKTC'nin tanınması da tartışılmalı'
Kurulan şirket sayısı geçen yıla göre azaldı
Kapanan şirket sayısı ise yüzde 11.8 arttı
Kapıkule'de gurbetçilerin hüzünlü dönüş yolculuğu
"Kalbimizin yarısı burada kalıyor"
Aziz İhsan Aktaş artık serbest
İtirafçıların ev hapsi kaldırıldı
İsrail Gazze'yi vuruyor: 4'ü çocuk 8 ölü, 14 yaralı
Netenyahu: 'Ateşkes olsa bile Gazze'nin tamamını işgal edeceğiz'
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Emanete riayet
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.