Modern dünyanın vebası virüsler - 2

II - Kuş gribi nasıl kontrol edilebilir? Alınacak tedbirlerin başında, kuş gribinin görüldüğü yeri hemen tecrit etmek ve içi ile etrafındaki bölgeleri karantinaya almak; Hastalığın görüldüğü yerdeki tüm kümes hayvanlarını itlaf etmek; Kümesleri ve tüm insanların elbiselerini, ayakkabılarını, tüm giyeceklerini, ev eşyalarını, gittikleri yarlerdeki bölgeler dahil tamamen dezenfeksiyondan geçirmek gelmektedir. Kuş gribi virüsü soğuğu sever ve nemli yerlerde hızla çoğalır ve olgunlaşır. Ancak bu virüs sıcağa karşı çok hassastır. Mesela 60 derece sıcaklığa 30 dakikadan fazla dayanamaz. Böylece yemekler ve içecekler kaynatıldığı takdirde kuş gribinin bulaşması mümkün olmamaktadır. Çünkü kaynatmalar ancak 100 derecede husule gelmektedir. Kuş gribi virüsü de bu sıcağa dayanamaz ve ölmektedir. Bunun yanında formalin ve tentürdiyod türevleri de o virüsü kolayca yok edebilmektedir. Soğuk ve nemli bölgelerde bu virüs yaklaşık olarak 3 aydan fazla dayanabilmektedir. 22 derece sıcaklıkta ise yaklaşık olarak 4-5 gün canlı kalabilmektedir. Hatta "0" derecede bile bir ay kadar dayanma ihtimali mevcuttur.

Kuş gribi virüsünün bulaşıcılığı Kuş gribi virüsünün bulaşıcılığı korkunç derecede yüksektir. Mesela bir santimetrekarede bulunan virüs adedi bir milyon kümes hayvanına bulaşabilecek derecede bir yoğunluk gösterebilmektedir. Onun için dezenfeksiyon çalışmaları esnasında kesinlikle milimetrik her tarafın taranması gerekmektedir. Çünkü bir santimetre karelik ihmalin husule gelmemesi gerekmektedir. Aksi takdirde bu sari hastalığın hızı önlenemez duruma gelebilir. Ancak bu virüsü öldürme çabaları her şeye rağmen dumura uğrayabilir. Çünkü sadece kümes hayvanlarının itlafıyla kalkınmaması gerekmektedir. Mesela oraya dadanan kemirici hayvanlar ve çeşitli böcek, hatta yabani kuşlar, sokak kedi-köpekleri ve benzeri hayvanlar da aynı şekilde bu hastalığın yayılmasında taşıyıcı rolü oynayabilirler. Onun için alınan tedbirlerin çok geniş tutulması gerekmektedir. Mesela 1983-84 yıllarında ABD - Pensilvania eyaletinde böyle bir kuş gribi enfeksiyonu söz konusu olmuştur. Alınan tüm tedbirlere rağmen, bu hastalığın maliyeti yaklaşık olarak 17 milyon kanatlı hayvanın itlafına ve yine yaklaşık olarak 65 milyon dolar zarara sebep olmuştu. Bu duruma, özellikle gelişmiş olan ülkelerdeki kümes hayvanlarının geliştirme ve bakımlarının, büyük kurumlarda yapılması ve binlerce hayvanın bir arada beslenmesi sebep olmaktadır. Diğer taraftan bu hastalığın çok yerde görülmesi ve gelişmesinden sonra onun önüne geçilmesi çok zor olmaktadır. Mesela Meksika'da görülen bu kuş gribi hastalığı 1992 yılından 1995 yılına kadar devam etmiş ve ancak üstesinden gelinebilmiştir. Kuş gribi hastalığı özellikle çiftlikten çiftliğe çok daha kolay geçebilmektedir. Virüs taşımaları toz - toprak ve dışkılar yoluyla oluşmaktadır. Ayrıca uçan kuşlarla da bu oldukça kolay taşınabilmektedir. İtlafla görevli elemanların da tüm elbiseleri, özellikle ayakkabıları, vasıtalar, beslenme bölgeleri, yemlikler, örtüler, perdeler, duvarlar, zemin ve tavanlar. Ayrıca çiftliklere uğrayan fareler ve diğer kemirici hayvanlar ve böcekler de bu virüsü kolaylıkla aktarabilmektedirler. Bu virüsü kuşların ve özellikle göçmen kuşların da su içtikleri kanallardan ve diğer sulaklardan çiftlik kanatlıların da aynı suda içmeleri takdirde, bulaştırılması ve taşınması kolayca husule gelmektedir. Bunun yanında kuşların kontrolsüz bir şekilde yapılan satış yerlerinden de bu virüs kolaylıkla etrafa taşınabilmektedir. Ülkeden ülkeye taşınmalarda ise: A - Ticaret yoluyla, B - Göçmen kuşlarla, özellikle sulak bölgelerde, birlikte su içen göçmen kuşlarla yerli kuşları kolaylıkla sirayeti mümkün olmaktadır. Mesela yaban kazlar ve ördekler suyu sevdikleri için ideal taşıyıcı olabilmektedir. Böylece çok uzak mesafelerden dahi bu hastalık kolaylıkla gelişebilmektedir. Fakat bunlar genellikle kısa ve hafif tipte olmaktadır! Ancak evcil ördek ve kazlardaki bu hastalık öldürücü vasıflar taşıyabilmektedir. Onların da taşınması ve bulaşması çoğu kez ticari yoldan husule gelmektedir.