Notçulara hukuki kıskaç
Kredi derecelendirme kuruluşlarının güvenilirliği sorgulanmaya devam ediyor. Kuruluşlara birçok soruşturma açılırken, Avrupa Komisyonu’nun yeni düzenlemelerinin etkinliği merak ediliyor
12.02.2013 00:00:00
EKONOMİ
SERVİSİ
Uluslararası kredi derecelendirme
kuruluşları, piyasalar kadar, ekonomi çevreleri, hatta hükümetleri bile
etkilemeye devam ediyor. 2008’de ilk perdesi önce uluslararası finans
kuruluşlarının, daha sonra da ülkelerin dev borçları ile ikinci perdesi açılan
krizde verdikleri yüksek notlarla güvenilirliklerine gölge düşen “notçular”,
bir kez daha şüpheleri üzerine çekti. Geçen hafta ABD Adalet Bakanlığı, küresel
ekonomide ciddi dönüşümlere neden olan konut krizine bağlı varlıklara verdiği
notlar nedeniyle bu kuruluşlardan Standart and Poors’u (S&P) mahkemeye
verdi. S&P, 2008- 2010 yıllarında büyük kriz yaratan mortgage varlıklarına
yüksek notlar verirken, riskleri görmezden gelip yüksek kazançlara odaklanmakla
suçlanıyor. Bu, söz konusu kuruluşlar hakkında başlatılan ilk soruşturma değil.
AB liderleri de kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarının küresel krizle
birlikte kırılgan olan mali piyasaları daha fazla zor duruma soktuğu ve bu
durumun sadece spekülatörlere yaradığı yönünde birçok açıklamada bulunmuştu.
Eleştirilere karşın, yapılan stres testlerinin sonuçlarını değerlendirme hatası
yapmakla suçlanan notçuların finans piyasalarına ve ekonomiye etkisi yüksek.
İyi
nota teşekkür!
Türkiye’de ise üç büyük kredi
derecelendirme kuruluşundan Fitch’in 2012 Kasım’da Türkiye’nin notunu “yatırım
yapılabilir” seviyeye çıkarması oldukça olumlu bir hava yaratmıştı. Diğer bir
kuruluş Moody’s’ten de 2013 içinde “yatırım yapılabilir” notu gelmesi
bekleniyor. Moody’s, Türkiye ekonomisine ilişkin bir süre önceki açıklamasında
cari açığa yönelik risklerin olası bir not indirimi konusunda temel riski
oluşturduğuna dikkat çekerek, “Not konusunda adım atılması dış şoklara dirence
bağlı” açıklamasıyla not beklentilerini kısa bir süreliğine de olsa erteledi.
Şeffaflık
arayışı
Peki, bu kuruluşları güvenilir kılan
nedir? Geçmişi 1850’lere dayanan kredi derecelendirme kuruluşları, tahvil ihraç
eden, kredi talebinde bulunan veya bu potansiyele sahip olan devlet veya
şirketlerin, uluslararası sermaye piyasalarındaki kriterlere uygun bir şekilde
mali analizlerini ve risk değerlendirmelerini yapıyor. Ayrıca temin edecekleri
fonları ödeme kabiliyetlerini ve güvenilirliklerini objektif bir şekilde
araştırmak ve değerlendirmek yükümlü bağımsız ticari kuruluşlar. ABD’de
Moody’s, Standard and Poors (S&P) ve Fitch olmak üzere üç büyük rating
kuruluşu bulunuyor. En etkili ABD’li rating kuruluşları ise bağımsız veya mali
bağlantısı olmayan şirketlerin yükümlülükleri altında bulunuyor. Bu kuruluşlar,
dünya pazarının yaklaşık yüzde 95’ini notluyor. Kredi derecelendirme
kuruluşlarının, ülkelerin ya da şirketlerin borç yükümlülüklerini yerine
getirme performanslarını denetlemek üzere yüklü paralar kazanması, bazı
çevrelere göre bağımsızlıklarına gölge düşürüyor. Eleştirilerin odağında ise
mortgage tahvilleri ve tahvillerinin performanslarına dayalı karmaşık türev
SERVİSİ
Uluslararası kredi derecelendirme
kuruluşları, piyasalar kadar, ekonomi çevreleri, hatta hükümetleri bile
etkilemeye devam ediyor. 2008’de ilk perdesi önce uluslararası finans
kuruluşlarının, daha sonra da ülkelerin dev borçları ile ikinci perdesi açılan
krizde verdikleri yüksek notlarla güvenilirliklerine gölge düşen “notçular”,
bir kez daha şüpheleri üzerine çekti. Geçen hafta ABD Adalet Bakanlığı, küresel
ekonomide ciddi dönüşümlere neden olan konut krizine bağlı varlıklara verdiği
notlar nedeniyle bu kuruluşlardan Standart and Poors’u (S&P) mahkemeye
verdi. S&P, 2008- 2010 yıllarında büyük kriz yaratan mortgage varlıklarına
yüksek notlar verirken, riskleri görmezden gelip yüksek kazançlara odaklanmakla
suçlanıyor. Bu, söz konusu kuruluşlar hakkında başlatılan ilk soruşturma değil.
AB liderleri de kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarının küresel krizle
birlikte kırılgan olan mali piyasaları daha fazla zor duruma soktuğu ve bu
durumun sadece spekülatörlere yaradığı yönünde birçok açıklamada bulunmuştu.
Eleştirilere karşın, yapılan stres testlerinin sonuçlarını değerlendirme hatası
yapmakla suçlanan notçuların finans piyasalarına ve ekonomiye etkisi yüksek.
İyi
nota teşekkür!
Türkiye’de ise üç büyük kredi
derecelendirme kuruluşundan Fitch’in 2012 Kasım’da Türkiye’nin notunu “yatırım
yapılabilir” seviyeye çıkarması oldukça olumlu bir hava yaratmıştı. Diğer bir
kuruluş Moody’s’ten de 2013 içinde “yatırım yapılabilir” notu gelmesi
bekleniyor. Moody’s, Türkiye ekonomisine ilişkin bir süre önceki açıklamasında
cari açığa yönelik risklerin olası bir not indirimi konusunda temel riski
oluşturduğuna dikkat çekerek, “Not konusunda adım atılması dış şoklara dirence
bağlı” açıklamasıyla not beklentilerini kısa bir süreliğine de olsa erteledi.
Şeffaflık
arayışı
Peki, bu kuruluşları güvenilir kılan
nedir? Geçmişi 1850’lere dayanan kredi derecelendirme kuruluşları, tahvil ihraç
eden, kredi talebinde bulunan veya bu potansiyele sahip olan devlet veya
şirketlerin, uluslararası sermaye piyasalarındaki kriterlere uygun bir şekilde
mali analizlerini ve risk değerlendirmelerini yapıyor. Ayrıca temin edecekleri
fonları ödeme kabiliyetlerini ve güvenilirliklerini objektif bir şekilde
araştırmak ve değerlendirmek yükümlü bağımsız ticari kuruluşlar. ABD’de
Moody’s, Standard and Poors (S&P) ve Fitch olmak üzere üç büyük rating
kuruluşu bulunuyor. En etkili ABD’li rating kuruluşları ise bağımsız veya mali
bağlantısı olmayan şirketlerin yükümlülükleri altında bulunuyor. Bu kuruluşlar,
dünya pazarının yaklaşık yüzde 95’ini notluyor. Kredi derecelendirme
kuruluşlarının, ülkelerin ya da şirketlerin borç yükümlülüklerini yerine
getirme performanslarını denetlemek üzere yüklü paralar kazanması, bazı
çevrelere göre bağımsızlıklarına gölge düşürüyor. Eleştirilerin odağında ise
mortgage tahvilleri ve tahvillerinin performanslarına dayalı karmaşık türev
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
