Öfke, av köpeği gibidir

Toplumun önünde olan, liderlik eden insanlar adım atarken, otururken, kalkarken özellikle konuşurken bir değil bin defa düşünmeli, sorumluluğunun farkında olup, ona göre hareket etmelidir. Ben bir kere sorumluysam, sen bin kere sorumlusun.Ahlak insanı insan yapan en önemli vasıflardan ikincisidir. Birincisi iman. İkincisi ahlaktır. Kime sorsanız, ahlakının iyi olduğunu iddia eder. Ama bu bir iddiadır ve her iddianın ispatı şarttır. İşte biz bu iddiamızı ispat gayretine girdiğimizde bilin ki, sabah olmuştur.Birde toplum ahlakı var. Hepimiz şikayetçi oluyoruz günümüzde yaşanılanlardan. Siyasetinden, futbolundan, magazininden, ticaretinden, eğitime kadar hayatın her alanında bir ahlaki çöküntünün olduğunu kabul ediyor ve serzenişlerde bulunuyoruz. Ama unutuyoruz ki toplum, hepimizin iç dünyasındaki yansımalarının dışa vurulduğu alan. Yani kabullenemediğimiz, karşı çıktığımız olgular aslında hepimizin ortak ürünü. Yani bunlar bir yerlerden gelmedi. Biz ürettik. Bizim iç dünyamızdaki yansımalar.İşte bu bağlamda toplumun önünde olan insanlara büyük görevler düşmektedir. Çünkü onlar direksiyonun başındadır. Yanlışları bireylerin hatta toplumun tümünün helakine, çöküşüne sebep olabilir."Fert bazında da, toplum bazında da iyi ahlaka sahip olmamak bir yıkımın ifadesidir. Zira ahlaktaki zafiyet zamanla ibadette zafiyete, ibadetteki zafiyette imandaki zafiyete götürür ki, bu da insanın yaşayan ölü haline gelmesidir. Toplumsal yönden de durum aynıdır. Ahlaken çökmeye doğru giden bir toplumda yaşayan dindar insanlar, iman ve ibadet yönünden düzenli bir hayat yaşamaya çalışmakla yetinip, toplumun gidişatına karışmazlar, insanlığın ıslahına gayret etmezlerse zamanla hem kendilerini hem nesillerini, Hem de o toplumun insanlarını katletmiş olurlar?" (Prof. Dr. Haydar Baş Rahmetel lil Alemin-2- s:11)Seçim süreci yaşadığımız şu günlerde bu ahlaki anlayışa biraz daha fazla dikkat edilmesi kanaatindeyim. Ama nerede? Parti başkanları holigan mantığıyla halkın önüne çıkıyor. Şu kelimeleri bir lider niçin söyleme ihtiyacı duyar? Alçak, şerefsiz, satılmış. İşin ilginci birbirlerini bir holigan mantığıyla itham edenler yarın birbirleriyle el sıkışıp, gülücük dağıtabiliyorlar.İşte bu noktada vatandaş soruyor; "siz hangi karakterin sahibisiniz? Meydanlarda birbirine hakaret eden mi? Yoksa ortak menfaatlerde gülücük dağıtan mı sizin karakteriniz? Sonra bu tehditlerde ki, ithamlardaki amacınız ne? Oy almak istiyorsanız neden planlarınızı, projelerinizi anlatıp beni ikna etmiyorsun da, rakibine saldırıyorsun? Bu öfkeniz vatan için mi? Millet için mi? Yoksa siyasi kaygılarınız için mi?"Öfke demişken İmam Gazali hazretlerinin şu tespitini vurgulamak istiyorum. Anlayana!"Gazap (öfke) av köpeği gibidir. Şehvet, avcının atı gibidir. Akılda, atın süvarisi gibidir. At bazen huysuzluk yapar, bazen de uslu olur. Köpekte bazen eğitimli olur, bazen de vahşileşir. Köpek eğitimsiz, atta vahşi olursa avcının, avı yakalama ümidi azalır. Hatta vahşi olan köpek sahibine saldırabilir. Huysuz olan atta sahibini sırtından düşürebilir?""İlim gücü haddi aşarsa bilgisini kötü yolda kullanır. Eksik olursa o zamanda budalalık ve aptallık yapar. Gazap gücü haddi aşarsa aşırı derecede atılganlık meydana gelir. Eğer az ve eksik olursa o zamanda korkaklık meydana gelir. Ortada olursa soğukkanlılık, kerem, himmet ve yumuşak huyluluk gibi haller oluşur. Şehvet gücü haddi aşarsa rezillik, hayâsızlık, haset, fakirleri sevmemek gibi huylar ortaya çıkar. Eğer eksik olursa gevşeklik, ihmalkârlık ve umursamazlık meydana gelir. Ortada olursa kanaat, cömertlik, zarafet ve sabır gibi huylar meydana gelir." (Kimya-yı Saadet s:348)