Öncüpınar sessiz ve sakin

RECEP BAHAR - ÖNCÜPINAR / KİLİS


Kilis'ten beni Öncüpınar'a getiren minibüs şoförüne neden kaçak sigara içtiğini sorduğumda “Ucuz da, ondan. Bir paket kaçak sigara 3.5 TL. Türkiye'de üretilen sigaranın en ucuzunun paketi 5.5 TL” cevabını verdi. Çok sayıda kaçak sigara ve çay yüklü kamyonun jandarma ya da polis tarafından yakalanmasına rağmen neden hala daha kaçakçılığın devam ettiğini sormam üzerine, “Buralarda yapacak başka iş yok. Ya ticaret yapacaksın ya da çiftçilik. Göreceğin gibi Suriye ile ticaret bitti. Zeytin de, üzüm de para etmiyor. Fabrika dersen o da tek tük” cevabını verdi.


Suriye ile Türkiye arasında bulunan, geçen yılın ortalarına kadar müthiş yoğun araç ve yolcu trafiğine sahne olan Öncüpınar Sınır Kapısı'nda şimdilerde ‘in cin' top oynuyor. Çimento taşıyan az sayıda kamyon ya da TIR Suriye'ye geçebilmek için izin bekliyor. Eskiden yoğun araç trafiği ve Suriye tarafında işlerin yavaş işlemesinden dolayı bir-iki gün bekleyen şoförler, şimdi iki ülke arasındaki köprülerin atılmasından dolayı bekliyor. Kamyon sürücülerine Suriye tarafında 3 şoförün öldürülmesini hatırlattığımızda, Suriye askerlerinden ziyade isyancılardan çekindiklerini ifade ederek, “Çoluk çocuğumuza ekmek götürmek için yapacak başka işimiz yok” diyorlar. Ekmek parası böyle bir şey. İnsan canını bile tehlikeye atabiliyor.  


Suriye'nin 5 milyon nüfuslu Halep şehrinin hemen dibinde yer alan Kilis'te tek tük Suriyeli var. Sınırdan geçişler de neredeyse durmuş vaziyette. Kilis'te özellikle küçük esnaf iki ülke arasındaki krizden etkilendi. Esnafın zararı her geçen gün artıyor. Türkiye'nin Suriye ile ilişkilerini askıya alması Gaziantep'i de vurdu. Gaziantep'teki AVM'lerin yüzde 20 oranında müşteri kaybettiği belirtiliyor.

En büyük darbe Hatay'a


AKP Hükümetinin ABD'nin talimatına uyarak, Suriye ile ilişkileri askıya alması sonucu bu ülke ile 2011'de gerçekleşen 2 milyar 135 milyon dolarlık ticari ilişkiler de tarumar oldu. 2010 yılında ise ticaret hacmi 2.5 milyar dolardı. O yıl Türkiye Suriye'ye 1 milyar 845 milyon dolarlık ihracat yapmıştı. İthalatımız ise sadece 663 milyon dolardı. Geçen yıl ihracatımız 1 milyar 611 milyon dolara, ithalatımız ise 524 milyon dolara geriledi. Bu yıl Ocak ayında ise sadece 68 milyon dolarlık ihracat, 8 milyon dolarlık ise ithalat yaptık!


Bu arada Suriye'de yatırım yapan 823 Türk firmasından 350'si üretimini durdu. Bu işletmelerde çalışan çok sayıda Türk de yurda döndü. Antakya (Hatay) Ticaret ve Sanayi Odası yetkililerine göre, Suriye'deki son gelişmeler hem kent, hem de bölge ekonomisini ciddi biçimde etkiledi. Suriye ile vizelerin kalkmasının ardından şehrin yıllık 500 milyon dolar ek kazanç sağladığını belirten Hataylı işadamları “Şimdi herkes alternatif ticaretin yollarını arıyor” açıklaması yapıyor. Vizelerin kaldırılması üzerine Hatay ve İskenderun'da Suriye'den gelecek turistler de hesaba katılarak 2 AVM açılmıştı. Şimdi bu AVM'ler de müthiş ciro kaybı içinde.


Suriye ile vizelerin kalkması Adana, Mersin, Hatay, Urfa, Kilis ve Gaziantep başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da birçok şehre ciddi anlamda ticari canlılık getirmişti. Özellikle vizelerin kaldırıldığı 2010'da bölge ekonomisi için altın çağ oldu. Sadece Hatay'a 1.6 milyon, Gaziantep'e ise 2 milyon Suriyeli turist geldi. Bu rakam bugünlerde binlerle ölçülüyor!

Suriyeli sığınmacı sayısı artıyor


Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), 27-28 Mart tarihlerinde 12 Suriye Vatandaşının kendi isteğiyle ülkesine döndüğünü ve 366 kişinin de Türkiye'ye giriş yaptığını bildirdi. AFAD tarafından yapılan açıklamada, Türkiye'ye toplam 32 bin 218 Suriye vatandaşının giriş yaptığı, bunlardan 14 bin 563'ünün ülkesine döndüğü kaydedildi. AFAD, bugün itibariyle; Hatay'da 10 bin 291, Gaziantep'te (Nurdağı-İslahiye) 2 bin 385 ve Kilis'te 4 bin 294 kişi ile 20'si refakatçi, 35'i hasta ve yaralı olmak üzere toplam 17 bin 655 Suriye vatandaşının Türkiye'de barındırıldığını bildirdi. Okul çağındaki çocuklar için ise, Hatay'daki çadır kentlerde oluşturulan 68 sınıf ve 128 şubede, bin 121'i kız, bin 29'u erkek olmak üzere, toplam 2 bin 150 Suriye vatandaşına okul öncesi, ilk ve ortaöğretim eğitimi verilmeye devam edildiği kaydedildi. AFAD, 27-28 Mart tarihlerinde 12 Suriye vatandaşının kendi isteğiyle ülkesine döndüğünü ve 366 kişinin de Türkiye'ye giriş yaptığını bildirdi.